Κυριακή 3 Μαΐου 2015

Θωμάς Κοροβίνης: «Το πρώτο φιλί» κριτική του Χρίστου Παπαγεωργίου

Είχε σχεδόν προαναγγελθεί η συγκεκριμένη νουβέλα –μεγάλο διήγημα θα μπορούσε κανείς να τη χαρακτηρίσει– από το προηγούμενο έργο του συγγραφέα, Τι πάθος ατελείωτο, αλλά η έντονη τουρκική εισβολή στα τηλεοπτικά μας πράγματα δεν ευνοούσε μια τέτοια εμφάνιση. Τώρα που όλα ηρέμησαν –αν και βλέπω σε συγκεκριμένο κανάλι την επαναφορά του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς– ο Θωμάς Κοροβίνης παρουσιάζει το γλυκύτατο αυτό πόνημα, το Πρώτο φιλί, ελπίζοντας πως θα το διαβάσουμε απαλλαγμένοι από τηλεορασιακές δεσμεύσεις ή αγκυλώσεις.
Τι είναι όμως αυτό το συναισθηματικό γραφτό, που μας παρέχεται συνοπτικά, που μας ευαισθητοποιεί και μας δίνει μια εικόνα του παλατιού άκρως ηφαιστειακή; Πολύ απλά, το πρώτο φιλί που δέχεται ο έφηβος Γεώργιος Βιζυηνός από την πρώτη κυρία του χαρεμιού, για τις πολύ καλές του επιδόσεις στη ραπτική – τέχνη στην οποία ο νεαρός κυριολεκτικώς κεντά. Αυτό το φιλί στέκεται ικανό να του ξυπνήσει πρώτη φορά όλες τις ερωτικές του ορμές, στέκεται ικανό να τον κάνει άντρα. Το βιβλίο, έμπλεο τουρκικών λέξεων –δεν είναι ανάγκη να αναφέρουμε εδώ κάποιες ή και όλες συγκεκριμένα, αφού ερμηνεύονται στο τέλος κάθε σελίδας–, ουσιαστικά ανιχνεύει και ακτινογραφεί τη ζωή στο παλάτι του σουλτάνου Αμπντουλαζίζ περί τα τέλη του 19ου αιώνα. Η διανομή των καθηκόντων, οι στείρες αρμοδιότητες που ο καθένας έχει, προκειμένου να δικαιολογεί τη θέση του στο παλάτι, καθώς και η αρχιτεκτονική του δίδονται από τον συγγραφέα ανάγλυφα και παραστατικά, θεατρικά και σύντομα, εμφανίζοντας μιαν ατμόσφαιρα της λάγνας Ανατολής, άκρως περιπαθούς, παρέα με ένα μεικτό γλωσσικό ιδίωμα και ένα ύφος που εξυπηρετούν αυτό το ηδυπαθές του μύθου. Ο μικρός Γεώργιος, ο οποίος σχεδόν περιμένει το συγκεκριμένο φιλί, παρατηρεί όλο τον κόσμο μέσα στον χώρο όπου κινείται, από την ωραιότατη Ικμπάλ, τους ευνούχους και τις ταπεινές παλλακίδες, διαπρέποντας στη ραπτική και οικονομώντας τις πλέον προσφιλείς αντιδράσεις για την τέχνη του.
Είναι γεγονός πως κάποιοι ταλαντούχοι και χαρισματικοί συγγραφείς, κάποιοι που γνωρίζουν καλά το αντικείμενο με το οποίο καταπιάνονται, κάποιοι που κινούν γη και ουρανό προκειμένου να βρουν πληροφορίες γύρω απ’ το υλικό που ψάχνουν, κάποιοι που ξεχωρίζουν και σε άλλες δραστηριότητες, κάποιοι που δεν θέλουν να παριστάνουν τον σπουδαίο αλλά απλώς τον ταπεινό εργάτη του λόγου, όπως ο Κοροβίνης, μπορούν μέσα σε πενήντα σελίδες να δίνουν τόσο συναρπαστικά μια ιστορία, που συμπυκνώνεται σε μια αράδα.
Ανάγνωσμα της μιας ώρας, οικείο και συμπαντικό, ευσύνοπτο και στρογγυλεμένο, χωρίς γωνίες και προεξοχές, όμορφο και καθόλου τολμηρό, ερωτικό γενικώς κείμενο που προϊδεάζει τον αναγνώστη ευχάριστα, το βιβλίο του Κοροβίνη φανερώνει, ακόμη μια φορά, την εμμονή του συγγραφέα να δημιουργεί πράγματι ιστορίες που αφορούν τη γείτονα χώρα, που έχουν σχέση με την πόλη των πόλεων, την Κωνσταντινούπολη, που σε όλους μας ξυπνούν αισθητικές αλήθειες πρωτόγνωρες, όσο και αν ως λαός, εμείς οι Έλληνες, έχουμε υποστεί τα πάνδεινα από τέτοιου είδους σουλτάνους. Και αυτό γίνεται αφορμή και αιτία να εξάρει κανείς ακόμη περισσότερο την προσπάθεια του συγγραφέα, ο οποίος νικά τα ταμπού, τον στείρο πατριωτισμό και τον εθνικισμό, γράφοντας με συμπάθεια –έστω και λογοτεχνικά με όσο ψεύδος μπορεί να ενυπάρχει– και συμπληρώνει ένα παζλ γύρω από τέτοια θέματα, για τα οποία έχουμε ελλιπή, αν όχι ανεπαρκή, ενημέρωση και γνώση.
Το πρώτο φιλί
Ένα απόγευμα του Γιωργάκη Βιζυηνού
στο χαρέμι του Αμπντουλαζίζ

Θωμάς Κοροβίνης
Εκδόσεις Άγρα & Ιστός
64 σελ.
Τιμή € 9,00
Είναι γεγονός πως κάποιοι ταλαντούχοι και χαρισματικοί συγγραφείς, κάποιοι που γνωρίζουν καλά το αντικείμενο με το οποίο καταπιάνονται, κάποιοι που κινούν γη και ουρανό προκειμένου να βρουν πληροφορίες γύρω απ' το υλικό που ψάχνουν, κάποιοι που ξεχωρίζουν και σε άλλες δραστηριότητες, κάποιοι που δεν θέλουν να παριστάνουν τον σπουδαίο αλλά απλώς τον ταπεινό εργάτη του λόγου, όπως ο Κοροβίνης, μπορούν μέσα σε πενήντα σελίδες να δίνουν τόσο συναρπαστικά μια ιστορία, που συμπυκνώνεται σε μια αράδα. Που μπορούν, δηλαδή, ένα φιλί –ερωτικό, μητρικό, φιλικό;– να το κάνουν να φτερουγίσει πάνω από ψυχές, τόπους, χρόνους, ιδεολογίες, φυλές και να προσγειωθεί, με εκείνη τη μεγάλη ταχύτητα που αναπτύσσουν τα πουλιά όταν κατεβαίνουν, μέσα στο πιο πρόσφορο και εντελώς ανοιχτό σωματικό και νοητικό σύμπαν, με τόσο ανάλαφρο και φαντασιακό τρόπο. Που μπορούν να μιλήσουν με εκείνη τη γλώσσα, που τόσα κοινά έχει με εκείνη την άλλη, και παράλληλα να δημιουργηθεί ένα σκηνικό τόσο χαριτωμένο, απλό και συγκλονιστικό συνάμα –αφού επιτυγχάνεται η αρχή της ερωτικής συμπεριφοράς– το οποίο θα μας ακολουθεί για πάντα, δεν θα το ξεχάσουμε ποτέ και θα το βρίσκουμε μπροστά μας, σε κάθε κίνηση που έχει να κάνει με την έκρηξη των συναισθημάτων.
Η θρακιώτικη παράδοση, ο παππούς και η μάνα του Βιζυηνού, το παιδομάζωμα που φωτογραφίζεται στο πρόσωπο του ευνούχου και ό,τι άλλο ελληνικό περνά από το μυαλό του μικρού Έλληνα στο παλάτι του σουλτάνου, κρυμμένος πίσω από μια γωνιά, γίνεται για τον Κοροβίνη αιτία αλλά και αφορμή για να μιλήσει τη γλώσσα της ορθόδοξης Θράκης, που μέσα από το αφήγημα σηματοδοτείται με αδρές πινελιές, με εντελώς απλό τρόπο, με μια μέθοδο πλήρους αποδοχής. Μια μέθοδο που μόνο οι καταρτισμένοι στο είδος μπορούν να προεξοφλήσουν.
diastixo.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου