Τρίτη 10 Νοεμβρίου 2015

Ένας διανοούμενος της δράσης, ένας κομμουνιστής της ανανέωσης

Την ιστορική διαδρομή ενός παθιασμένου και στρατευμένου κομμουνιστή από τα χρόνια της δικτατορίας του Μεταξά και την ΟΚΝΕ, στην ΕΠΟΝ, στα μετεμφυλιακά χρόνια της παρανομίας, στις φυλακήσεις, στην ιστορική διάσπαση του ΚΚΕ το 1968, στο ΚΚΕ Εσωτερικού, στον Συνασπισμό έως τον ΣΥΡΙΖΑ ξαναζωντάνεψαν οι ομιλητές της εκδήλωσης για τον Κ. Φιλίνη, χθες, στην Παλιά Βουλή. Παράλληλα, σκιαγράφησαν την καθοριστική επίδραση στην ελληνική Αριστερά ενός ήρεμου διανοούμενου, που της άνοιξε δρόμους στους οποίους βαδίζει και σήμερα.
Η εκδήλωση ξεκίνησε με ένα μήνυμα του Αλ. Τσίπρα, το οποίο διάβασε ο διευθυντής του Ινστιτούτου "Νίκος Πουλαντζάς" Χ. Γολέμης. Ο Κώστας Φιλίνης ήταν ένας από τους "φυσικούς καθοδηγητές" μιας γενιάς, που διάλεξε έναν δρόμο "γεμάτο προσωπικές θυσίες και ηρωισμό" και "εξόπλισε την Αριστερά με ένα μεγάλο ηθικό και πολιτικό κύρος" ανέφερε στο μήνυμά του ο πρωθυπουργός, υπογραμμίζοντας τον καθοριστικό του ρόλο "στην ανανέωση των κομμουνιστικών ιδεών, στη συμβολή του στην ενότητα της Αριστεράς και την επανίδρυση της ριζοσπαστικής της ταυτότητας".
Ο πρωθυπουργός στο μήνυμά του στάθηκε ιδιαίτερα στην προσωπική του εικόνα για τον Κ. Φιλίνη, την οποία απέκτησε στην Οργάνωση Αμπελοκήπων του Συνασπισμού και του ΣΥΡΙΖΑ, όπου ήταν και οι δύο μέλη: Την "ευγενική του παρουσία στις συνελεύσεις", την "άνεσή του να επικοινωνεί με τις νέες ιδέες και τα κοινωνικά ρεύματα", τη "συντροφική του οικειότητα προς όλους, ακόμα και εμάς, τους πολύ μικρότερους".
Ο Β. Καραμανωλάκης, ως συντονιστής της συζήτησης, αναφέρθηκε στο θεωρητικό έργο του Κ. Φιλίνη -πρωτότυπο (Θεωρία των Παιγνίων και Πολιτική Στρατηγική) και μεταφραστικό (Γκράμσι, Αλτουσέρ, Πουλαντζάς)-, υπογραμμίζοντας τον ζωντανό τρόπο που "επικοινωνεί με το σήμερα", καθώς και στη συνεισφορά του στο Ινστιτούτο "Ν. Πουλαντζάς" (ως ιδρυτικό μέλος) και στα ΑΣΚΙ (όπου διέθεσε το αρχείο του).
Ο πρόεδρος της Βουλής Ν. Βούτσης διερωτήθηκε ποια θα ήταν η άποψή του για την Ε.Ε. τώρα "που έχουν προχωρήσει τα πράγματα με αρνητικό πρόσημο", από το 1992 που μίλησε για "ετεροβαρή συμβιβασμό" και το 1998 για "ματαίωση προσδοκιών". Επίσης, τόνισε ότι το πραγματικό ρίσκο να επιχειρήσει ο ΣΥΡΙΖΑ "πιο πλατιά ενότητα δυνάμεων", καθώς και η απόφαση να μην αποχωρήσει από τη μάχη και ταυτόχρονα να μη γίνει διαφορετικός οφείλουν πολλά στη σκέψη του.
Το ίδιο εκτίμησε από την πλευρά της η Λουτσιάνα Καστελίνα, επισημαίνοντας τον ήρεμο και ταυτόχρονα αποφασιστικό τρόπο που είχε ο Κ. Φιλίνης να κάνει πολιτική, στον αντίποδα του να σπάζει η Αριστερά το κεφάλι της στον τοίχο και μετά να στήνει μνημεία για τους μάρτυρες. Επίσης, περιέγραψε τη βαθιά του πεποίθηση ότι η σύγχρονη Αριστερά δεν πρέπει να στοχεύει στην κατάληψη ανακτόρων, ούτε σε μια μόνο εκλογική νίκη, αλλά μια διαδικασία μετασχηματισμού της κοινωνίας που να δίνει νίκες στο πεδίο των συσχετισμών και της ηγεμονίας. "Σκέφτηκα ότι θα ήταν με τον Αλέξη, αλλά μάλλον θα ήταν σωστότερο να πω ότι ο Αλέξης έμαθε πολλά από αυτόν" ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ο Γ. Ανανιάδης ανέλυσε τις πολλές ομοιότητες που είχε η θεωρητική συγκρότηση του Κ. Φιλίνη με την πολιτική θεωρία του Μαξ Βέμπερ, αν και είχαν διαφορετικές ιδεολογικές απόψεις, επιμένοντας ιδιαίτερα στο τρίπτυχο πάθος - ευθύνη - οξυμένη κρίση (αποστασιοποίηση) που χαρακτήριζε και τους δύο. Κλείνοντας την ομιλία του, επανέλαβε αυτό που επέλεξε ο ίδιος ο Κ. Φιλίνης να πει στο τέλος της τελευταίας δημόσιας παρέμβασής του στην επανέκδοση του βιβλίου του για τη θεωρία παιγνίων και την πολιτική το 2008: "Να τα ξανασκεφτούμε όλα".
Σύντομο χαιρετισμό απηύθυνε ο Θ. Γρέδιας, συγκρατούμενος του Κ. Φιλίνη την περίοδο της χούντας, υπογραμμίζοντας ότι ο Κ. Φιλίνης είχε "το πάθος της γνώσης του κομμουνιστή να ξεπερνά τα όριά του" και ότι "ποτέ δεν απομακρύνθηκε από την ανανεωτική κομμουνιστική Αριστερά". Λίγα λόγια για την προσωπική εικόνα που είχε η ίδια ως κόρη του είπε η Άννα Φιλίνη, ξεκινώντας από την πρώτη φορά που τον είδε για λίγες στιγμές έπειτα από χρόνια στα κρατητήρια, έως την περίοδο του Συνασπισμού και του ΣΥΡΙΖΑ που βρέθηκαν κάτω από την ίδια πολιτική στέγη.
Αφορμή για την εκδήλωση, που οργάνωσαν τα ΑΣΚΙ, το Ινστιτούτο "Ν. Πουλαντζάς" και οι εκδόσεις Θεμέλιο, ήταν η έκδοση του βιβλίου "Κώστας Φιλίνης. Ένας διανοούμενος της δράσης. Κείμενα θεωρίας και πολιτικής" από την εκδοτική ομάδα των Β. Καραμανωλάκη, Κ. Λαμπρινού, Γ. Μπαλαμπανίδη και Τ. Τρίκκα, που συμπυκνώνει την πολιτική δράση και τη θεωρητική διαδρομή του Κ. Φιλίνη.
Στην κατάμεστη (και με όρθιους) αίθουσα της Παλιάς Βουλής διακρίναμε, εκτός από τη σύζυγο του Κ. Φιλίνη Ζ. Σβώλου, τους Δ. Παπαδημούλη, Ν. Φίλη, Θ. Φωτίου, Ν. Μανιό, Κ. Γαβρόγλου, Π. Ρήγα, Μ. Καραμεσίνη, Η. Νικολακόπουλο, Χ. Γολέμη, Ν. Ηλιόπουλο, Μ, Φραγκάκη, Μ. Υδραίο, Σ. Παππά, Χ. Γεωργούλα, Μ. Δαρειώτη, Δ. Χατζησωκράτης Γ. Βούλγαρη, Α. Ρήγο, Μ. Σαμπατακάκη, Γ. Βούλγαρη, Θ. Μαλικιώση, Δ. Αρβανιτάκη, Σ. Πεσμαζόγλου, Γ. Τζανετάκο, Δ. Στούμπο, Κ. Κατερινόπουλο, Β. Κωτούλα, Μ. Δρακόπουλο, Χ. Κοβάνη, Π. Κλαυδιανό, Φ. Πετραλιά, Γ. Ξαρχουλάκο, Ζ. Ξενάκη, Τ. Μαστρογιαννόπουλο, Δ. Παφίλη.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου