Εγκαινιάστηκε χθες η Πλατεία Ομονοίας αποκτώντας ξανά συντριβάνι, ένα στοιχείο που την είχε καθορίσει για περισσότερο από 30 χρόνια. Στην ανανεωμένη πλατεία η παρουσία του Γιώργου Ζογγολόπουλου συνεχίζει να είναι έντονη με το εμβληματικό υδροκινητικής λειτουργίας γλυπτό "Πεντάκυκλο" το οποίο ο ίδιος δημιούργησε σε ηλικία 100 ετών!
"Το νερό είναι το αίμα των γλυπτών μου"
Το μοναδικό στο είδος του υδροκινητικής λειτουργίας γλυπτό δημιουργήθηκε το 2001, έχει ύψος 15 μέτρα και έχει γίνει από ανοξείδωτο χάλυβα. Για πρώτη φορά παρουσιάστηκε στην Μπιενάλε της Βενετίας το 2001 και το ίδιο έτος εγκαταστάθηκε στην Πλατεία Ομονοίας.
Το νερό, "το αίμα των γλυπτών του" όπως έλεγε ο Γιώργος Ζογγολόπουλος, είναι το στοχείο που βάζει σε διαρκή κίνηση το μεταλλικό αυτό έργο που εντυπωσιάζει τους θεατές αφού φαίνεται σαν και το ίδιο να ζει μαζί μας κάθε στιγμή της ημέρας, στο τρέξιμο και στη βιασύνη αλλά και στον περίπατο και την απόλαυση του κέντρου της πόλης.
Το μοναδικό στο είδος του υδροκινητικής λειτουργίας γλυπτό δημιουργήθηκε το 2001, έχει ύψος 15 μέτρα και έχει γίνει από ανοξείδωτο χάλυβα. Για πρώτη φορά παρουσιάστηκε στην Μπιενάλε της Βενετίας το 2001 και το ίδιο έτος εγκαταστάθηκε στην Πλατεία Ομονοίας.
Το νερό, "το αίμα των γλυπτών του" όπως έλεγε ο Γιώργος Ζογγολόπουλος, είναι το στοχείο που βάζει σε διαρκή κίνηση το μεταλλικό αυτό έργο που εντυπωσιάζει τους θεατές αφού φαίνεται σαν και το ίδιο να ζει μαζί μας κάθε στιγμή της ημέρας, στο τρέξιμο και στη βιασύνη αλλά και στον περίπατο και την απόλαυση του κέντρου της πόλης.
Η επαναλειτουργία του γλυπτού
Το "Πεντάκυκλο" ζωντανεύει ξανά με αποκλειστική δωρεά του Ιδρύματος Ωνάση στο πλαίσιο της κοινής πρωτοβουλίας με τον Δήμο Αθηναίων "Τέχνη στο δημόσιο χώρο" και με τη συνεργασία του Ιδρύματος Γεωργίου Ζογγολόπουλου, το οποίο συντήρησε, απεκατέστησε και έθεσε σε πλήρη υδροκινητική λειτουργία το "Πεντάκυκλο", ένα μοναδικό έργο τέχνης - σύμβολο για την ιστορική πλατεία του κέντρου της Αθήνας.
Ο Ζογγολόπουλος υποστήριζε πάντα τη σημασία και την ανάγκη αναβάθμισης του δημόσιου χώρου για την καλυτέρευση της ποιότητας της καθημερινότητας και της ζωής του ανθρώπου γι' αυτό και κατ' εξοχήν ασχολήθηκε με αυτόν σε όλη τη διάρκεια της ζωής του.
Το "Πεντάκυκλο" ζωντανεύει ξανά με αποκλειστική δωρεά του Ιδρύματος Ωνάση στο πλαίσιο της κοινής πρωτοβουλίας με τον Δήμο Αθηναίων "Τέχνη στο δημόσιο χώρο" και με τη συνεργασία του Ιδρύματος Γεωργίου Ζογγολόπουλου, το οποίο συντήρησε, απεκατέστησε και έθεσε σε πλήρη υδροκινητική λειτουργία το "Πεντάκυκλο", ένα μοναδικό έργο τέχνης - σύμβολο για την ιστορική πλατεία του κέντρου της Αθήνας.
Ο Ζογγολόπουλος υποστήριζε πάντα τη σημασία και την ανάγκη αναβάθμισης του δημόσιου χώρου για την καλυτέρευση της ποιότητας της καθημερινότητας και της ζωής του ανθρώπου γι' αυτό και κατ' εξοχήν ασχολήθηκε με αυτόν σε όλη τη διάρκεια της ζωής του.
Η ιστορική παρουσία του γλύπτη Γιώργου Ζογγολόπουλου στην Πλατεία Ομονοίας
Το όνομα του διεθνώς αναγνωρισμένου γλύπτη Γιώργου Ζογγολόπουλου είναι συνδεδεμένο με την Πλατεία Ομονοίας από το 1931 όταν για πρώτη φορά συμμετείχε στην ανάπλαση της πλατείας ως ένας από τους γλύπτες του νεοσύστατου τότε Συλλόγου Ελλήνων Γλυπτών που επιμελήθηκαν τη δημιουργία των δώδεκα γλυπτών που αναπαριστούσαν τις Εννέα Μούσες και τις Τρεις Χάριτες.
Το 1958 απονεμήθηκε στον Ζογγολόπουλο και τον αρχιτέκτονα Κώστα Μπίτσιο το πρώτο και τρίτο βραβείο στον πανελλήνιο αρχιτεκτονικό και καλλιτεχνικό διαγωνισμό που είχε προκηρυχθεί από το Υπουργείο Συγκοινωνιών και Δημοσίων Έργων για την ανακατασκευή της Ομόνοιας. Η βραβευμένη πρόταση του Ζογγολόπουλου για την κυκλική διαμόρφωση της Πλατείας Ομονοίας περιελάβανε ένα εξάγωνο με ένα μικρότερο πεντάγωνο στο οποίο αναπτυσσόταν η γνωστή υδάτινη γλυπτική σύνθεση από πίδακες που σχημάτιζαν ένα υδάτινο διαγώνιο τόξο, το οποίο προσέκρουε και κατέληγε σε ένα υδάτινο πέτασμα και μία υδάτινη στήλη ύψους 18,00 μέτρων. Στον αντίποδα της υδάτινης αυτής στήλης η σύνθεση προέβλεπε την τοποθέτηση του γλυπτού Ποσειδώνας ύψους 12,00 μέτρων.
Οι πίδακες και ο Ποσειδώνας είναι αναπόσπαστο μέρος της σύνθεσης, η οποία αποδίδει τη στιγμή που ο Ποσειδώνας χτυπάει με την τρίαινά του τον βράχο της Ακρόπολης των Αθηνών και αναβλύζει νερό. Η σκηνή της σύλληψης του Ζογγολόπουλου προέρχεται από τον διαγωνισμό της Αθηνάς με τον Ποσειδώνα για την ονοματοδοσία της Αθήνας ενώπιον του Κέκροπα, όπως αποτυπώνεται στο δυτικό αέτωμα του Παρθενώνα.
Το έργο εγκαινιάστηκε με επιτυχία το 1960 και το περίφημο «συντριβάνι της Ομόνοιας», όπως έγινε ευρύτερα γνωστό, συντρόφευε τους Αθηναίους για 30 χρόνια χωρίς ωστόσο ποτέ να τοποθετηθεί ο βραβευμένος Ποσειδώνας.
Όμως το 2014, στο σημαντικό και τόσο σύγχρονο γλυπτό τον Ποσειδώνα απονεμήθηκε μια άλλη πολύ σημαντική διάκριση όταν εγκαταστάθηκε στην Ουάσιγκτον των Η.Π.Α., σε απόσταση περίπου 1 χλμ. από τον Λευκό Οίκο, ύστερα από συνεργασία του Πανεπιστημίου George Washington, του Ιδρύματος Γεωργίου Ζογγολόπουλου και του συλλέκτη Γιώργου Σταθόπουλου, αποτελώντας το πρώτο γλυπτό Έλληνα καλλιτέχνη σε δημόσιο χώρο της πρωτεύουσας των Η.Π.Α.
Οι πίδακες και ο Ποσειδώνας είναι αναπόσπαστο μέρος της σύνθεσης, η οποία αποδίδει τη στιγμή που ο Ποσειδώνας χτυπάει με την τρίαινά του τον βράχο της Ακρόπολης των Αθηνών και αναβλύζει νερό. Η σκηνή της σύλληψης του Ζογγολόπουλου προέρχεται από τον διαγωνισμό της Αθηνάς με τον Ποσειδώνα για την ονοματοδοσία της Αθήνας ενώπιον του Κέκροπα, όπως αποτυπώνεται στο δυτικό αέτωμα του Παρθενώνα.
Το έργο εγκαινιάστηκε με επιτυχία το 1960 και το περίφημο «συντριβάνι της Ομόνοιας», όπως έγινε ευρύτερα γνωστό, συντρόφευε τους Αθηναίους για 30 χρόνια χωρίς ωστόσο ποτέ να τοποθετηθεί ο βραβευμένος Ποσειδώνας.
Όμως το 2014, στο σημαντικό και τόσο σύγχρονο γλυπτό τον Ποσειδώνα απονεμήθηκε μια άλλη πολύ σημαντική διάκριση όταν εγκαταστάθηκε στην Ουάσιγκτον των Η.Π.Α., σε απόσταση περίπου 1 χλμ. από τον Λευκό Οίκο, ύστερα από συνεργασία του Πανεπιστημίου George Washington, του Ιδρύματος Γεωργίου Ζογγολόπουλου και του συλλέκτη Γιώργου Σταθόπουλου, αποτελώντας το πρώτο γλυπτό Έλληνα καλλιτέχνη σε δημόσιο χώρο της πρωτεύουσας των Η.Π.Α.
Το 1988 στην Ομόνοια εγκαταστάθηκε ο Δρομέας του Κώστα Βαρώτσου, επί δημαρχίας Μιλτιάδη Έβερτ και αντιδημαρχίας πολιτισμού Σταύρου Ξαρχάκου, αλλά αργότερα λόγω των εργασιών για την κατασκευή του μετρό το γλυπτό απομακρύνθηκε από την Πλατεία Ομονοίας.
Έκτοτε στην Ομόνοια έγιναν διάφορες παρεμβάσεις και τελικά το 2001 ύστερα από διαγωνισμό και στο πλαίσιο της αναβάθμισης του ιστορικού κέντρου της πόλης που ανέλαβε η Ενοποίηση Αρχαιολογικών Χώρων Αθήνας (Ε.Α.Χ.Α.) η πλατεία αναμορφώθηκε και τοποθετήθηκε ανατολικά της πλατείας μεταξύ των οδών Πανεπιστημίου και Σταδίου μέσα σε ειδικά διαμορφωμένη δεξαμενή το υδροκινητικό γλυπτό Πεντάκυκλο ύψους 15 μ., που είναι κατασκευασμένο από ανοξείδωτο χάλυβα και αποτελείται από σταυροειδή κατασκευή με πέντε κύκλους οι οποίοι κινούνται με τη βοήθεια του νερού.
Το έργο αυτό ο Γιώργος Ζογγολόπουλος το είχε παρουσιάσει το ίδιο έτος στην Μπιενάλε Βενετίας λαμβάνοντας μέρος για τελευταία φορά σε ηλικία 100 ετών!
Έκτοτε, το γλυπτό ουσιαστικά παρέμεινε ημιτελές καθώς η υδροκινητή λειτουργία του ήταν ανενεργή εφόσον δεν υπήρχε νερό στην δεξαμενή της βάσης του, καθώς μόνο έτσι οι κύκλοι θα μπορέσουν να κινηθούν και το έργο να αποκτήσει «ζωή». Την κίνηση αυτή οραματίστηκε ο Ζογγολόπουλος λέγοντας ότι «το νερό λειτουργεί σαν το αίμα του γλυπτού».
Το έργο αυτό ο Γιώργος Ζογγολόπουλος το είχε παρουσιάσει το ίδιο έτος στην Μπιενάλε Βενετίας λαμβάνοντας μέρος για τελευταία φορά σε ηλικία 100 ετών!
Έκτοτε, το γλυπτό ουσιαστικά παρέμεινε ημιτελές καθώς η υδροκινητή λειτουργία του ήταν ανενεργή εφόσον δεν υπήρχε νερό στην δεξαμενή της βάσης του, καθώς μόνο έτσι οι κύκλοι θα μπορέσουν να κινηθούν και το έργο να αποκτήσει «ζωή». Την κίνηση αυτή οραματίστηκε ο Ζογγολόπουλος λέγοντας ότι «το νερό λειτουργεί σαν το αίμα του γλυπτού».
Τον Δεκέμβριο του 2008, επί δημαρχίας Νικήτα Κακλαμάνη με τη συνεργασία του Δήμου της Αθήνας και του Ιδρύματος Γεωργίου Ζογγολόπουλου και με τη χορηγία της εταιρίας HONDOS CENTER, το έργο συντηρήθηκε και αποκαταστάθηκε η υδροκινητική λειτουργία του ενώ τοποθετήθηκε περιμετρικός φωτισμός με τη χορηγία της εταιρίας BRIGHT.
Τον Μάϊο του 2020, επί δημαρχίας Κώστα Μπακογιάννη, με την συνεργασία του Ιδρύματος Γεωργίου Ζογγολόπουλου και την αποκλειστική χορηγία του Ιδρύματος Ωνάση, το έργο συντηρήθηκε και αποκαταστάθηκε η υδροκινητική λειτουργία του, με τη νέα δεξαμενή νερού και μια περιμετρική μαρμάρινη ζώνη προστασίας των πεζών γύρω από αυτή.
Το έργο του Ζογγολόπουλου, του κατεξοχήν εκφραστή της γλυπτικής στο δημόσιο χώρο, μας βοηθάει να αναλογιστούμε και να επαναπροσδιορίσουμε τον ρόλο μας ως ενεργοί πολίτες και τη σχέση μας με τον όρο «δημόσιος» στον πολιτισμό και την καθημερινότητά μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου