Την Τετάρτη 17 Ιουνίου στις 19.00 συνεχίζεται η διαδικτυακή ηχητική σειρά του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ) Αναγνώσεις με δύο διηγήματα του Αλέξανδρου Μωραϊτίδη: Αλτανού και Ιστορία μιας τυρόπιτας. Διαβάζει η σπουδαία σκηνοθέτις και ηθοποιός Ρούλα Πατεράκη.
Ο Σκιαθίτης Αλέξανδρος Μωραϊτίδης (1850 – 1929), κορυφαίος θαλασσογράφος της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας, καταπιάστηκε με ποικίλα είδη (διήγημα, ποίηση, θέατρο, μελέτη κ.ά.). Στα κείμενά του περιγράφει με ρεαλισμό –συχνά και με πηγαίο χιούμορ– χαρακτήρες, σκηνές, τοπία, ήθη και έθιμα της αστικής αλλά και υπαίθριας Ελλάδας των τελών του 19ου αιώνα. Σύγχρονος και συγγενής του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, με τον οποίο είχε κοινή επαγγελματική και λογοτεχνική πορεία, όρθωσε το δικό του συγγραφικό ανάστημα απέναντι στον διάσημο ομότεχνό του και αναμετρήθηκε μαζί του – για κάποιους επιτυχώς. Ο Μωραϊτίδης βιοποριζόταν και εκείνος, όπως και ο ξάδελφός του, ως δημοσιογράφος. Είχε εργαστεί σε ιστορικά έντυπα όπως η «Εφημερίδα» του Δημητρίου Κορομηλά και η «Ακρόπολη», στην οποία δημοσίευε χρονογραφήματα, διηγήματα και ταξιδιωτικές εντυπώσεις. Υπήρξε επίσης εκδότης της σατιρικής εφημερίδας «Αγορά» και διετέλεσε μέλος του Φιλολογικού Συλλόγου «Παρνασσός». Το 1921 τιμήθηκε με το Αριστείο Γραμμάτων, ενώ το 1928 ανακηρύχθηκε μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Λίγο πριν πεθάνει, ο βαθύτατα θρησκευόμενος Αλέξανδρος Μωραϊτίδης, που καταγόταν από ιερατική οικογένεια της Σκιάθου και είχε αποτραβηχτεί από τα εγκόσμια μετά τον θάνατο της συζύγου του, χειροτονήθηκε μοναχός με το όνομα Ανδρόνικος.
Η «Αλτανού» αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα της τέχνης του σπουδαίου θαλασσογράφου της λογοτεχνίας μας, ενώ στην «Ιστορία μιας τυρόπιτας (η οποία εις το τέλος γίνεται φασκόμηλον)» αναδεικνύεται η ξεχωριστή κωμική φλέβα του. Οι υποθέσεις και των δύο διηγημάτων διαδραματίζονται την περίοδο των Χριστουγέννων αλλά σε διαφορετικούς τόπους. Η πρώτη αφήγηση μας ταξιδεύει στη γενέτειρα του Μωραϊτίδη, τη Σκιάθο, όπου ζει η Αλτανού, μια «υψηλή χήρα, σαν λεύκα, με μια μαύρη μανδήλα πάντοτε, και με μια πλέον μαύρη καρδιά», μια φιγούρα τραγική, ανήμπορη να σώσει τον γιο της, τον Μανώλη, από τη μοιραία γοητεία της θάλασσας. Το δεύτερο διήγημα μας μεταφέρει σε δημοφιλή στέκια της παλιάς Αθήνας, στα οποία σύχναζαν εκείνη την εποχή ο Παπαδιαμάντης, ο Μωραϊτίδης και άλλοι φημισμένοι συγγραφείς. Μέσα από καθημερινά επεισόδια της ζωής των δύο ξαδέλφων και φίλων, σκιαγραφείται με πνευματώδη τρόπο το πορτρέτο ενός όχι και τόσο οικείου στο ευρύ κοινό Παπαδιαμάντη. Ενός ανθρώπου με τις ιδιοτροπίες και τις συνήθειές του που, αν και ολιγαρκής και λιτοδίαιτος, είχε μεγάλη αδυναμία στην παραδοσιακή σκιαθίτικη τυρόπιτα... Ποια θα είναι όμως η αντίδρασή του όταν, ανήμερα τα Χριστούγεννα, του προτείνουν να δοκιμάσει μια μοντέρνα εκδοχή της; Μπορεί άραγε μια τυρόπιτα να μεταμορφωθεί σε φασκόμηλο;
Η ηχογράφηση θα παραμείνει διαθέσιμη στο site του ΚΠΙΣΝ.
Ευχαριστούμε θερμά τη Ρούλα Πατεράκη για την ανάγνωση του διηγήματος, καθώς και το Νίκο Α. Παναγιωτόπουλο για την πολύτιμη συμβολή του στη διαμόρφωση της σειράς.
Ανάγνωση: Ρούλα Πατεράκη
Μουσικό σήμα: Νίκος Γαλενιανός
Ευχαριστούμε τον Αλέξη Καραϊσκάκη-Νάστο που έπαιξε τσέλο για την ηχογράφηση του μουσικού σήματος.
Ηχοληψία - Μίξη - Mastering: Γιώργος Μαντάς
Το ψηφιακό περιεχόμενο το οποίο δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του προγραμματισμού εκδηλώσεων του ΚΠΙΣΝ εντάσσεται στη δωρεά του Stavros Niarchos Foundation
https://www.facebook.com/events/2724482971168764/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου