Πέμπτη 7 Ιουνίου 2018

Το ημερολόγιο μιας μοδίστρας: Μία φανταστική βιογραφία

«Τα μαλλιά και το παπούτσι μίας γυναίκας μαρτυράει το χαρακτήρα της. Πρέπει να είναι πάντα αρίστης κατάστασης. Τα νύχια, φτιαγμένα, όχι απαραίτητα βαμμένα, κατ’ επιλογή. Στο σπίτι να είναι καλοχτενισμένη, περιποιημένη. Και βασική προϋπόθεση, όχι κατσουφιασμένη…
Για να είναι ένας άνδρας γοητευτικός, πρέπει πρώτα να είναι καθαρός και δεύτερο να προσέχει πολύ το ντύσιμό του» […]

-- scroll down for English --

19.04 - 26.05.2018 // a.antonopoulou.art
Εγκαίνια έκθεσης: Πέμπτη 19 Απριλίου στις 19:00
Ωράριο λειτουργίας: Τετ-Παρ: 14:00-20:00 & Σάββατο 12:00-16:00
7-8-9 Ιουνίου 2018
a.antonopoulou.art
Αριστοφάνους 20, Ψυρρή, 10554 Αθήνα
----------------------------------------------------------------------------------------

Η τέχνη συναντά τη μόδα. Καταλύτης σε αυτή τη συνάντηση σύγχρονων Ελλήνων εικαστικών, σχεδιαστών και «μαστόρων της μόδας» είναι ένα Τετράδιο σημειώσεων μίας μοδίστρας του 1958, η οποία μαθήτευσε στον ελληνικό Οίκο Ραπτικής Τσοπανέλη. 

Το εύρημα, ανασύρεται από τον εγγονό της Μαρίκας Χαντζή, αρχιτέκτονα Γιώργο Καλύβη και οι παραδόσεις του Τσοπανέλη προς τις μαθήτριες του προσφέρουν μια διαφορετική ανάγνωση της νεωτερικότητας. Από τις κατευθύνσεις του savoir vivre, την εκμάθηση πατρόν γυναικείων ρούχων και τις τεχνικές οδηγίες χρήσεις της ραπτομηχανής, οι σημειώσεις αυτές αποτελούν πηγή ερμηνείας μίας εποχής αλλά και του ίδιου του φαινομένου της μόδας στην Ελλάδα του 1958. Εποχή άλλωστε που ο μοντερνισμός διαχέεται και σκορπίζει σε όλα τα κοινωνικά στρώματα μέσα από τους νέους τρόπους ζωής, τις νέες συνθήκες εργασίας και του ελεύθερου χρόνου όπως η διασκέδαση, οι εκδρομές, τα πάρτι και ο παραθερισμός. 

Η μόδα, γνώμονας της συμπεριφοράς ανδρών και γυναικών, στα τέλη της δεκαετίας του 1950, σπάει τα όρια της «ευπρέπειας» και του «καλλωπισμού» των σωμάτων και αναδεικνύεται σε κατ' εξοχήν παράδειγμα του μοντερνισμού. Καθώς μέσα από αυτήν εκδηλώνονται μια σειρά ριζικές μεταβολές (νέες στιλιστικές εφαρμογές, νέες συμπεριφορές, διάδοση της μίνι φούστας και άλλων αξεσουάρ, νέες αναπαραστάσεις του σώματος κ.ά.). Ως εκ τούτου, η μόδα διαπλέκεται με το σύνολο των έμφυλων κοινωνικών φαινομένων και θεσμών και συμβάλλει στον εκδημοκρατισμό του καινούργιου και, προπάντων, στον εκδημοκρατισμό των επιθυμιών. Το ένδυμα αφορά πλέον όλες τις σχέσεις του ανθρώπου με το σώμα του, όπως και τις σχέσεις του σώματος με την κοινωνία.

Η έκθεση «Το ημερολόγιο μιας μοδίστρας: Μία φανταστική βιογραφία» σε επιμέλεια της Έφης Φαλίδα παρουσιάζεται στην a.antonopoulou.art.

Είναι μία συνάντηση καλλιτεχνικής δημιουργίας και σχεδιαστικής πρακτικής. Εικαστικοί και σχεδιαστές παρουσιάζουν μέσα από τα έργα τους την προσωπική τους ανάγνωση αυτού του ευρήματος. Με αυτόν τον τρόπο εξετάζουν και ανασυνθέτουν το αφήγημα της διάχυσης της νεωτερικότητας. Ενώ ταυτόχρονα θέτουν ερωτήματα για τον τρόπο που η ελληνική πραγματικότητα αφομοιώνει, επεξεργάζεται και οικειοποιείται το φαινόμενο της μόδας ή απαξιώνει την παραγωγή του. 

Η έκθεση επανεξετάζει το Τετράδιο σημειώσεων της Μαρίκας Χαντζή ως σημείο αφετηρίας των 18 προσκεκλημένων δημιουργών, επειδή διαθέτει τα χαρακτηριστικά της «γραπτής μόδας», δηλαδή της μόδας που μεταφράζεται σε γλώσσα και σχέδιο, με αναγνωρίσιμα στοιχεία νεωτερικής συμπεριφοράς (στο savoir-faire) και διακοσμητικής αφαίρεσης (στα πατρόν). 

Πρόκειται για ένα πολύτιμο τεκμήριο μιας άγνωστης μαθητευόμενης μοδίστρας, που φανερώνει τα ίχνη ενός επαγγέλματος που εξοβελίστηκε από την ιστορική και την καλλιτεχνική έρευνα και αφήγηση. Μπορεί τα χρόνια που ακολούθησαν η ελάσσων αισθητική πρακτική της μοδιστρικής που εκπροσωπεί αυτή άγνωστη γυναίκα να βυθίστηκε στη λήθη, αξίζει, ωστόσο, να την αναθεωρήσουμε και να την διασώσουμε από τη σιωπή και την «καταφρόνια των μεταγενεστέρων» -όπως σημειώνει ο Βρετανός ιστορικός E.P.Thompson- μαζί με μια σειρά άλλες χειροτεχνικές δραστηριότητες όπως η υφαντική, η κοπή υφασμάτων, ακόμη και του «ουτοπιστή» βιοτέχνη καθώς και όλες εκείνες τις μορφές γυναικείας οικιακής οικονομίας που αναπτύχθηκαν την προ-βιομηχανική εποχή. Κι αυτό όχι για λόγους νοσταλγικής αναπόλησης. Αλλά επειδή σήμερα αποκτούν πολυσήμαντο ενδιαφέρον και προοπτική σε όλες τις εκδοχές της μεταβιομηχανικής οικονομίας και των νέων πολιτισμικών πρακτικών που αναπτύσσονται. Το Τετράδιο σημειώσεων της μαθητευόμενης μοδίστρας προσδίδει νέα σημασία όχι μόνο στο υποκειμενικό «άλγος του αρχείου» αλλά και σε μια σειρά αγνοημένων αισθητικών μεθόδων της νεωτερικότητας που συνδέονται με την χειροτεχνική (craftsmanship) και οι οποίες κατά τη διάρκεια των τριών περασμένων δεκαετιών πολλοί περιφρόνησαν. 

«Πόσο μακριά μπορείς να πας;» Το ερώτημα που θέτει κάθε γενιά στον εαυτό της αναζητώντας το μοντέρνο παίρνει πολλαπλές απαντήσεις μέσα από τα έργα των συμμετεχόντων δημιουργών. Το Τετράδιο παραδόσεων της μοδίστρας μετασχηματίζεται σε ένα εργαλείο καταγραφής και αναθεώρησης. Ως «Ημερολόγιο» γίνεται το υπόβαθρο της αλλαγής στις κοινωνικές συμπεριφορές οι οποίες επιδρούν όχι μόνο στις γυναίκες, στα ζητήματα του φύλου ή της ηθικής αλλά διεκδικούν με ένταση την ανακατανομή της κοινωνικής ισχύος. Άλλωστε ακόμη και σήμερα το ερώτημα που απλά αλλάζει διατύπωση -«πόσο μπροστά φτάνουν οι ιδέες;»- δίνει έμφαση στις μεταβολές της ένδυσης και της μόδας. Η οποία ενισχύει ένα πεδίο μάχης ανάμεσα στην παλιά φρουρά (των οίκων ραπτικής που εγκλωβίζονται στο ρόλο του épater le bourgeois των κυρίαρχων κοινωνικών τάξεων) και στους «νέους βάρβαρους» που νιώθουν ότι έχουν δικαίωμα να ζητήσουν οτιδήποτε σηκώνει στην ατμόσφαιρα ο αέρας του σύγχρονου.

----------------------------------------------------------------------------------------

Επιμέλεια έκθεσης από την Έφη Φαλίδα

Συμμετέχουν:

Αρχιτέκτονες της Φάλαινας
Κωστής Βελώνης
Bespoke Athens (Βασίλης Μπουρτζάλας)
Angelos Frentzos
Ντέμη Κάια
Γιώργος Καλύβης
Ειρήνη Καραγιαννοπούλου
Ηλίας Καφούρος
Sophia Kokosalaki
Μαρία Μάστορη
Όλγα Μηλιαρέση-Φωκά
Λήδα Παπακωνσταντίνου
Εύα Παπαμαργαρίτη
Νάνα Σαχίνη
Serapis Maritime Corporation
Στεφανία Στρούζα
ΦΙΡΜΑ GYPSY GLOBALES
Αλέξανδρος Ψυχούλης
Zeus & Dione
και το Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα (από το αρχείο του με ρούχα του οίκου Τσοπανέλη)

Χορηγoί:
CultureNow.gr
KROMA Magazine
Koroniotis Winery


----------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------


// The Diary of a Seamstress: An imaginary biography //


«A woman’s coiffure and shoes reveal her character. They should always be in impeccable condition. Her nails must be manicured, not necessarily varnished with nail polish. At home a woman should have neatly combed hair and be elegant. And a basic requirement, is no frowning… 
A man in order to be charming, firstly, should be clean and secondly, should have a crisp and elegant appearance» […]

19.04 - 26.05.2018 // a.antonopoulou.art
Exhibition opening: Thursday April 19th, at 19:00
Opening hours: Wed-Fri: 14:00-20:00 & Saturday 12:00-16:00

----------------------------------------------------------------------------------------

Art meets fashion. Catalyst for this encounter of contemporary Greek artists, fashion designers and “craftsmen of fashion” has been the Notebook (dated 1958) of a seamstress, who studied at the Couture House of Tsopaneli.

The finding has been retrieved by Marika Handji’s grandson, the architect George Kalivis and the sewing lessons of Tsopaneli to his students provide us with an alternative reading of modernity. From the knowledge of savoir vivre, the learning of pattern cutting for women’s clothes to the set of instructions for technical use of sewing machines, those notes not only are the source of interpretation of an era but also the phenomenon in the year 1958 of Greek fashion itself. Besides it was an epoch when modernization is spread over all social layers and diffused throughout new lifestyles, new labor conditions and leisure time, such as entertainment, excursions, parties, and holidays. 

Fashion, gauge of men and women’s behavior, at the end of 1950s, breaks the limits of «decency» and «beauty» of bodies becoming the ultimate example that highlights modernity. A series of radical changes manifest through fashion (new styling applications, new behaviors, spreading out of mini skirt and other accessories, new body representations, etc.). Hence, fashion interweaves with gender social phenomena and institutions and therefore contributes to the democratization of the new and especially to the democratization of the desires. Garments concern every relationship of human beings with their body, alike the relationships of human body with the society.

The exhibition “The Diary of a Seamstress: An Imaginary Biography” curated by Efi Falida, is presented at the gallery a.antonopoulou.art.

It is the encounter of artistic creation with design practice. Artists and fashion designers show through their artworks their personal reading of this finding. It is their way to examine and recompose the narration of modernity’s diffusion. While they ask themselves questions about the way Greek reality assimilates, processes and appropriates the phenomenon of fashion or even devalues its production. 

The exhibition re-examines the Notebook of Marika Handji as starting point for the 18 invited artists and fashion designers, because it has the characteristic of “written fashion”, namely of fashion that is translated into language and design, with identifiable elements of new behavior (at savoir faire) and decorative abolition (at the patterns). 

It is a valuable token by an unknown apprentice seamstress, who reveals the traces of a profession that was eliminated from the historic and artistic research and narration. The minor aesthetic practice of dressmaking that represents this woman may have sunk into oblivion the years that followed, however its worth of revisiting and rescuing it from the silence and “the aftermath of the later ones” – as the British historian E. P.Thompson notes – with a series of other craft activities, such as weaving, cutting fabrics, even the “utopic” craftsman and all those female figures of household economy that developed during the pre-industrial era. And this not because of nostalgic contemplation. But because today they acquire crucial importance and perspective to all versions of post-industrial economy and new cultural developing practices. The Notebook of the apprentice seamstress gives new meaning not just to the subjective “archive fever” but also to a series of neglected aesthetic methods of modernity that are connected to the craftsmanship and during the last three decades many despised them.

“How far could you go?” This is the question that every generation asks itself, looking for the modern it receives multiple answers through the artworks of the participant artists. The Notebook of the seamstress is transformed into a tool of recording and reviewing. As “Diary” it becomes the background of change in social behaviors that influence not just women, sex matters or ethics but also demanding the re-distribution of social power. Besides, even nowadays the question wording simply changes – “how far can ideas go?” – emphasizes the changes of fashion and clothing. That reinforces the battlefield between the old guard (the couture houses trapped in the role of the épater le bourgeois of the dominant social classes) and the “new barbarians” that feel that have the right to demand whatever could float in the atmosphere of contemporary air.

----------------------------------------------------------------------------------------

Exhibition curated by Efi Falida

Participating:

A Whale’s Architects
Bespoke Athens (Vassilis Bourtzalas)
ΦΙΡΜΑ GYPSY GLOBALES
Angelos Frentzos
Elias Kafouros
Demi Kaia
George Kalivis
Irini Karayannopoulou
Sophia Kokosalaki
Maria Mastori
Olga Miliaresi - Foka
Leda Papakonstantinou
Eva Papamargariti
Alexandros Psychoulis
Nana Sachini
Serapis Maritime Corporation
Stefania Strouza
Kostis Velonis
Zeus & Dione 
and the Peloponnesian Folklore Foundation (from the archive with clothes by Tsopanelis’ House) 

Sponsors:
CultureNow.gr
KROMA Magazine
Koroniotis Winery

https://www.facebook.com/events/1676609609093311/

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου