«Οι αναμνήσεις ενός ιστορικού της τέχνης συγκαταλέγουν [...] ατέρμονες προσεγγίσεις με τα, επίμονα σιωπηλά, έργα της τέχνης». Με αυτά τα λόγια περιέγραψε τη ζωή των συναδέλφων του ο Ιταλός ακαδημαϊκός Roberto Longhi (1890-1970) σε μια διάλεξή του το 1942. Επί της ουσίας σήμερα, 75 περίπου χρόνια από τότε, δεν έχουν αλλάξει πολλά πράγματα για τους μελετητές της τέχνης. Και παρά την πληθώρα των εικόνων της, των πληροφοριών για την ιστορία και τους δημιουργούς της τέχνης που διατίθενται στο διαδίκτυο, παρά τις αναρίθμητες μελέτες που έχουν από τότε έως σήμερα δημοσιευθεί, οι ιστορικοί της στέκουν ακόμη μπροστά από πεισματικά σιωπηλά έργα, προσπαθώντας να τους εκμαιεύσουν τα μυστικά τους.
Γι’ αυτό και οι ιστορικοί της τέχνης είναι εκείνοι που μπορούν καλύτερα να κατανοήσουν την απογοήτευση των φιλότεχνων, οι οποίοι δεν έχουν το υπόβαθρο να γνωρίσουν καλύτερα την τέχνη και την ιστορία της, και αισθάνονται χαμένοι εν μέσω του διαδικτυακού (και εκδοτικού) ωκεανού, μην ξέροντας πού μπορούν να εντοπίσουν έγκυρες πληροφορίες για έναν καλλιτέχνη και το έργο του. Να σπάσει τη «σιωπή» των έργων της ζωγραφικής προς το ευρύτερο κοινό είναι ο στόχος του βιβλίου μου 32 ιστορίες ζωγραφικής από την Αναγέννηση ως τον Εξπρεσιονισμό.
 |
| 32 ιστορίες ζωγραφικής Από την Αναγέννηση ως τον Εξπρεσιονισμό Ελένη Μάργαρη Historical Quest 247 σελ. ISBN 978-618-5088-08-8 Τιμή: €15,00 |
Στις σελίδες του οι ιστορίες των έργων παρουσιάζονται χρονολογικά, σαν τα κεφάλαια ενός μυθιστορήματος που αφηγείται την ιστορία της ζωγραφικής. Σε κάθε ένα από αυτά παρουσιάζεται η εξέλιξη των τεχνικών και των υλικών της ζωγραφικής, οι αλλαγές της ζωής και του ρόλου του καλλιτέχνη μέσα στην κοινωνία, αλλά και ο πλούτος των ιστοριών που οι πίνακες αυτοί απεικονίζουν. Δεν είναι, για παράδειγμα, ιδιαίτερα γνωστό ότι υπήρξε μια εποχή που οι καλλιτέχνες ανακάλυψαν ότι διαλύοντας τις χρωστικές ουσίες σε λάδι θα επιτύγχαναν καλύτερο, φυσικότερο αποτέλεσμα στα έργα τους. Άλλοι πάλι δεν μπορούσαν να βρουν γαλήνη όσο αναζητούσαν τον τρόπο να απεικονίσουν την τρίτη διάσταση πάνω στην επίπεδη ζωγραφική επιφάνεια.
Εκτός όμως από τις τεχνικές και τεχνοτροπικές πληροφορίες, τα 32 έργα ζωγραφικής που παρουσιάζονται στο βιβλίο κρύβουν ιστορίες συναρπαστικές, σαν πραγματικά μυθιστορήματα. Γιατί οι Μάγοι με τα δώρα έχουν τη μορφή του αυτοκράτορα Ιωάννη Η΄ Παλαιολόγου και του πατριάρχη Ιωσήφ Β΄; Ήταν πραγματικά απαραίτητο η μορφή μιας Παναγίας με το Βρέφος στην αγκαλιά της να έχει το πρόσωπο της ερωμένης του Γάλλου βασιλιά Καρόλου Ζ΄; Θα μπορούσε ποτέ ένας απλός ζωγράφος να εκφράσει την αντιπάθειά του προς έναν Πάπα, και μάλιστα τον παντοδύναμο Παύλο Γ΄ Farnese; Μπορεί ο θάνατος ενός ζωγράφου να οδηγήσει τη μούσα του στην αυτοκτονία; Είναι, τέλος, δυνατόν ένα ζωγραφικό τοπίο που απεικονίζει ένα εγκαταλελειμμένο σπίτι να έχει εμπνεύσει μια από τις σπουδαιότερες ταινίες τρόμου όλων των εποχών;
Οι απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά, καθώς και οι ιστορίες πολλών καλλιτεχνών, όπως των Botticelli, Tiziano, Veronese, Manet, Monet, Picasso, Klimt, Hopper, και των έργων τους, συγκεντρώθηκαν στο βιβλίο αυτό. Αυτό που οπωσδήποτε θα διαπιστώσει ο αναγνώστης μελετώντας το και ξεφυλλίζοντας την πλούσια εικονογράφησή του είναι ότι τα σπουδαία έργα της τέχνης δεν είναι ούτε βουβά ούτε σιωπηλά. Αντίθετα, έχουν πολλές ιστορίες να αφηγηθούν, αρκεί κανείς να αφιερώσει λίγο χρόνο για να μάθει το λεξιλόγιο των εικόνων και τις σκέψεις των δημιουργών τους. Η γνώση αυτή θα του χαρίσει «ομιλητικούς» φίλους που μπορεί να τους συναντήσει σε κάθε άκρη του κόσμου. Ίσως, λοιπόν, αυτό το βιβλίο αποτελέσει για κάποιους αναγνώστες το ξεκίνημα μιας θαυμάσιας φιλίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου