Στο απόγειο της ισχύος της η Βενετία ήταν σε θέση να ελέγξει μια τεράστια περιοχή, που εκτεινόταν από τη Λομβαρδία μέχρι την Κύπρο· οι λέοντες του Αγίου Μάρκου υψώνονταν σε μια έκταση την οποία σήμερα μοιράζονται οχτώ διαφορετικά κράτη και τα ίχνη εκείνης της περιόδου μπορεί να τα δει κανείς μέχρι σήμερα στα λαμπρά μνημεία που άφησε πίσω της αυτή η εκπληκτική πόλη-κράτος. Το εμπόριο των Βενετών, που έφερνε πλούτο στην πόλη τους, εκτεινόταν από την ανατολική Μεσόγειο μέχρι τη μακρινή Κίνα, μια μυθική περιοχή εκείνης της εποχής την οποία κατέγραψε στις ιστορίες του ένα από τα πιο διάσημα τέκνα της, ο Μάρκο Πόλο. Τους πρώτους αιώνες της ύπαρξής της η Βενετία βρέθηκε δεμένη στο άρμα του Βυζαντίου, κατάφερε πολύ γρήγορα να κερδίσει την ανεξαρτησία της με χρυσόβουλο του αυτοκράτορα Αλέξιου Α’ του Κομνηνού (1082), ενώ τον επόμενο αιώνα αντέστρεψε τους όρους φτάνοντας μέχρι την πρώτη κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης (1204), την οποία λαφυραγώγησε ανελέητα.
Ο Βενετός Αλεσάντρο Μάρτσο Μάνιο, συνδυάζοντας τις ιδιότητες του δημοσιογράφου και του ιστορικού, μας εισάγει και μας ξεναγεί στην ιστορία της αγαπημένης του πόλης. Χρησιμοποιώντας σε κάθε κεφάλαιο ένα ρεπορτάζ για σημαντικές τοποθεσίες της Γαληνοτάτης όπως είναι σήμερα, ανοίγει κατόπιν το βλέμμα μας στα ευρύτερα γεγονότα που αφορούν την κάθε ιστορική περίοδο. Το βιβλίο του έχει ιδιαίτερη σημασία για μας τους Έλληνες, καθώς η ιστορία της χώρας μας ήταν πάντα δεμένη με την πορεία των Βενετών. Πολλές ελληνικές πόλεις, όπως η Κέρκυρα ή τα Χανιά, φέρουν την ενετική σφραγίδα μέχρι σήμερα. Από τον 15ο αιώνα η ελληνική κοινότητα της Βενετίας ήταν τόσο πολυπληθής, ώστε «δίνεται η εντύπωση ότι μπαίνεις σε ένα άλλο Βυζάντιο». Από τα εργαστήρια των Ελλήνων αγιογράφων της Βενετίας θα περάσει ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος φεύγοντας από την Κρήτη και σ’ αυτή την πόλη θα διαπρέψουν λογοτέχνες ελληνικής καταγωγής, όπως ο γεννημένος στη Ζάκυνθο Ούγος Φώσκολος (Ούγκο Φώσκολο) αλλά και η Ιζαμπέλα Θεοτόκη, μια γυναίκα ασυνήθιστη για τα δεδομένα του 18ου αιώνα, στο σαλόνι της οποίας σύχναζαν καρδινάλιοι, υπουργοί, πρέσβεις, στρατηγοί και λογοτέχνες από κάθε χώρα της Ευρώπης.
Συνδυάζοντας τις ιδιότητες του δημοσιογράφου και του ιστορικού, μας εισάγει και μας ξεναγεί στην ιστορία της αγαπημένης του πόλης.
Όπως συμβαίνει με κάθε μεγάλη δύναμη, η Βενετία σταδιακά άρχισε να παρακμάζει, λεηλατήθηκε από τα στρατεύματα του Ναπολέοντα, που ρήμαξαν τους περίφημους θησαυρούς του Αγίου Μάρκου, κατέστρεψαν υπέροχα λειτουργικά σκεύη για να κόψουν νομίσματα, έλιωσαν τα πέντε χρυσά ρόδια που είχαν χαρίσει οι πάπες στους δόγηδες, αφαίρεσαν από το επίσημο κέρας του δόγη τα πολύτιμα πετράδια του, μετέφεραν στο Λούβρο εξαίσιους πινάκες, όπως τον Γάμο στην Κανά του Πάολο Βερονέζε, και κατέστρεψαν τα διάσημα ναυπηγεία που εξασφάλιζαν την κυριαρχία στις θάλασσες.
Η σημερινή Βενετία είναι ένα φάντασμα του παρελθόντος, δέχεται περίπου 30 εκατομμύρια τουρίστες κάθε χρόνο, κινδυνεύει να βυθιστεί κάτω από τα νερά που κάποτε μπορούσε να τιθασεύσει, ενώ ο πληθυσμός της συρρικνώνεται απελπιστικά, οι μόνιμοι κάτοικοι του κέντρου της υπολογίζονται σε 50 χιλιάδες, ενώ άλλες 27 χιλιάδες κατοικούν στα νησιά της ευρύτερης λιμνοθάλασσας. Το μέλλον μιας θαυμάσιας ιστορικής πόλης είναι αβέβαιο, ο τουρισμός απειλεί να την καταπιεί, το βιομηχανικό της κέντρο, που γνώρισε μια περίοδο ακμής τον 20ό αιώνα, έχει καταρρεύσει, όμως αυτοί που έχουν στην καρδιά τους την πόλη παλεύουν κόντρα στον συντηρητισμό των παλιών κατοίκων, που δεν θέλουν ν’ αλλάξει τίποτα. Όπως αναφέρει μια Πολωνή σχεδιάστρια, που έχει μεταφέρει την έδρα της εκεί: «Η Βενετία έχει ένα πολύ ανθρώπινο μέγεθος πόλης, αλλά ταυτόχρονα είναι εξαιρετικά διεθνής», κι όπως γράφει ο Αλεσάντρο Μάρτσο Μάνιο: «Η Βενετία θα μπορούσε να είναι ο παράδεισος της άυλης εργασίας. Ποιος δεν θα ονειρευόταν να σχεδιάζει τα λογισμικά σε ένα σπίτι με θέα ένα κανάλι. Ποιος δεν θα ’θελε να εργάζεται στο αποκατεστημένο ναυπηγείο;» Το Κράτος της Θάλασσας φαίνεται ότι δίνει ακόμα μια μάχη για τον σύγχρονο προσανατολισμό και την επιβίωσή του.
Βενετία
Μια ιστορία της θάλασσας και της στεριάς
Alessandro Marzo Magno
μετάφραση: Βιολέττα Ζεύκη
Historical Quest
384 σελ.
ISBN 978-618-5088-92-7
Τιμή €20,00
Απόστολος Σπυράκης συγγραφέας και κριτικός
https://diastixo.gr/kritikes/meletesdokimia/23434-alessandro-marzo-magno-venetia
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου