Η Γιούλη Τσακάλου γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια Αιγύπτου, στην πατρίδα του Καβάφη, του ποιητή της καρδιάς της. Φοίτησε στο Αβερώφειο Λύκειο Αλεξανδρείας και στη Νομική Σχολή Αθηνών. Επί σειρά ετών εργαζόταν ως στέλεχος της ναυτιλιακής εταιρείας Liberty Management S.A. Διατηρεί από το 2011 μία από τις παλαιότερες βιβλιοφιλικές ομάδες στο Facebook, με το όνομα Βιβλίο-Παρουσιάσεις-Κριτικές, με αρκετά μεγάλο έργο στον χώρο του βιβλίου. Αρθρογραφεί στις εφημερίδες Ελεύθερος Τύπος και Athens Voice και της έχουν παραχωρήσει συνέντευξη πολλοί συγγραφείς που έχουν αφήσει το στίγμα τους στην ελληνική και ξένη λογοτεχνία. Το βιβλίο της Σκέψεις που έγιναν λέξεις, με συνεντεύξεις από διακεκριμένους συγγραφείς και όχι μόνο (Εκδόσεις Πνοή, 2023), μας έδωσε την αφορμή για την ακόλουθη συνέντευξη.
Πώς προέκυψε το βιβλίο σας Σκέψεις που έγιναν λέξεις;
Λόγω της βαθιάς μου σχέσης με τη λογοτεχνία και με εφαλτήριο την αγάπη μου γι’ αυτή και τον πολιτισμό, θέλησα να συγκεντρώσω κάποιες από τις συνεντεύξεις μου ώστε να υπάρχουν σαν υλικό. Ήταν μια δύσκολη απόφαση, γιατί ήταν πολλές και έπρεπε δυστυχώς να περιορίσω το υλικό όσο μπορούσα περισσότερο. Σ’ αυτό με βοήθησε και η εκδότριά μου Κάκια Ξύδη, στις Εκδόσεις Πνοή, την οποία και ευχαριστώ για τη στήριξη στην πορεία της έκδοσης του βιβλίου. Με κοινό παρονομαστή την αγάπη φυσικά των συνεντευξιαζόμενων για το βιβλίο, επιδίωξα με τον δικό μου τρόπο να αποκαλύψω την ιδιαίτερη προσωπικότητα του καθενός από τους ενδιαφέροντες καλεσμένους μου. Προσπάθησα να εστιάσω επάξια στην προσωπικότητα που διαμορφώνει το έργο του κάθε συνεντευξιαζόμενου προκαλώντας και προσκαλώντας τον να διερευνήσουμε μαζί τα ενδότερα της λογοτεχνίας, της διαδικασίας της γραφής αλλά και της ανάγνωσης. Είναι ευλογία, θεωρώ, να σου εμπιστεύονται άνθρωποι που εκτιμάς, αγαπάς και σέβεσαι, λέξεις και σκέψεις. Να σε παίρνουν από το χέρι και να σε σεργιανάνε στον δρόμο που χάραξαν, για να δημιουργήσουν και να χαρίσουν σ’ εμάς γνώσεις και εμπειρίες, ώστε να μπορέσουμε να κρατήσουμε στα χέρια μας αυτό που τόσο αγαπάμε, το βιβλίο.
Πότε ξεκίνησε η αγάπη σας για τη λογοτεχνία;
Όταν τα παιδικά σου χρόνια τα ζεις σε μια χώρα όπου έχεις το υλικό δίπλα σου για να ταξιδέψεις στον ονειρεμένο χώρο της λογοτεχνίας, είναι αδύνατον να μην ακολουθήσεις τα μονοπάτια που ανοίγονται μπροστά σου απλόχερα. Ζεις και μεγαλώνεις μέσα στα βιβλία, αυτά σου συμπαραστέκονται, σου ανοίγουν τον νου και την καρδιά, σου αποκαλύπτουν άλλους κόσμους και ορίζοντες. Πιστεύω, επίσης, ότι σε βοηθούν να διαμορφώσεις έναν δικό σου κώδικα τιμής, στην αρχή αφελή, στη συνέχεια σοβαρότερο. Βλέπετε, είχα την τύχη να γεννηθώ στην Αλεξάνδρεια Αιγύπτου, δίπλα μου το σπίτι του Καβάφη και πιο πέρα η βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας. Το σχολείο μου, Αβερώφειο Γυμνάσιο-Λύκειο, ήταν φάρος πολιτισμού και γνώσης, οπότε όπως καταλαβαίνετε ήταν αδύνατον να μην επηρεαστώ.
Να κοιτάς πάντα ψηλά στα αστέρια και να μη γίνεσαι εμπόδιο στην ευτυχία των άλλων!
Με ποια κριτήρια επιλέγετε τους συνομιλητές σας;
Προσπαθώ να μη βάζω κάποιο φιλοσοφικό περιτύλιγμα στον εκάστοτε συνομιλητή. Πρώτα απ’ όλα είναι η επιθυμία της ψυχής που παίζει μεγάλο ρόλο για μένα προσωπικά, λόγω χαρακτήρα όπως καταλαβαίνετε, και με αυτή βαδίζω πάντα. Έπειτα, παίζουν ρόλο οι δεδομένες συνθήκες και πώς μπορείς να διαδώσεις τη λογοτεχνία και τα μεγάλα αναστήματα που περιλαμβάνει. Για τη συγκεκριμένη έκδοση έγινε μια ανθολόγηση ορισμένων από τις συνεντεύξεις, όπως προανέφερα, που αντιπροσωπεύουν ένα μεγάλο φάσμα ανθρώπων που αγαπούν το βιβλίο. Ανάμεσά τους, βραβευμένοι λογοτέχνες παγκόσμιας φήμης, Έλληνες συγγραφείς και πολιτικοί που με την παρουσία τους αφήνουν το αποτύπωμά τους στον τόπο μας. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν επιλέγω και λιγότερο γνωστούς συγγραφείς ως συνομιλητές. Αρκεί να ψάξεις για να ξεθάψεις διαμαντάκια στον χώρο του βιβλίου.
Ποια είναι τα στοιχεία που συνθέτουν μια επιτυχημένη συνέντευξη;
Μια συνέντευξη είναι μια συνομιλία στην οποία ο ερωτών και ο ερωτώμενος συνεργάζονται για να «δώσουν φωνή» σε γνώσεις που διαφορετικά δεν θα υπήρχαν. Μέσα από τη διαδικασία της συνέντευξης, δίνεται η ευκαιρία στους συνεντευξιαζόμενους να εκφράσουν τις μοναδικές σκέψεις και εμπειρίες τους. Καθιερώνοντας μια σχέση εμπιστοσύνης, θέτοντας ερωτήσεις με επιδέξιο τρόπο και ακούγοντας ενεργά, ο δημοσιογράφος δημιουργεί τις κατάλληλες προϋποθέσεις για την ελεύθερη έκφραση του ερωτώμενου. Αν και μια ανεμπόδιστη ροή ομιλίας αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση μιας καλής συνέντευξης, οι μακροσκελείς απαντήσεις δεν ισοδυναμούν απαραίτητα με σωστά και αναλυτικά δεδομένα. Η ποιότητα της απόκρισης είναι σημαντική. Πιστέψτε με, είναι μερικές συνεντεύξεις που μου έχουν παραχωρήσει συγγραφείς και τις έχω διαβάσει άπειρες φορές, γιατί μας δίνουν μαθήματα ζωής.
Λαμβάνετε πολλά βιβλία σε καθημερινή βάση. Ποια διαβάζετε πρώτα;
Αυτή είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα ερώτηση. Λοιπόν, έχει τύχει να λάβω μέσα σε μια εβδομάδα 60-70 βιβλία! Φαντάζεστε πώς μπορεί να γίνει η επιλογή – 40 ζωές να είχα, δεν θα προλάβαινα να τα διαβάσω όλα αυτά. Συνήθως επιλέγω πρώτα αυτά που έχω βάλει στο μάτι πριν κυκλοφορήσουν, γιατί μου αρέσει τρελά να ψάχνω τα υπό έκδοση. Μόλις τα πάρω στα χέρια μου κάνω σαν μωρό. Μπορεί να χορεύω μέσα στο σπίτι αγκαλιά με το βιβλίο που περίμενα να κυκλοφορήσει εδώ και καιρό! Όπως καταλαβαίνετε, αντιδρώ σαν μικρό παιδί αλλά δεν μπορώ να κάνω κάτι γι’ αυτό. Άλλωστε όλοι έχουμε τις αδυναμίες μας.
Θεωρείτε πως η ποσότητα των βιβλίων που κυκλοφορούν είναι αντίστοιχη της ποιότητας;
Θεωρώ ότι πρέπει να γίνει επιτέλους κάποια σοβαρή επιλογή και όχι αυτός ο καταιγισμός κυκλοφορίας βιβλίων που πολλές φορές δεν έχουν κάτι να μας προσφέρουν. Δεν θέλω να κάνω την ειδήμονα ούτε να ακυρώσω τη δουλειά κάποιων, αλλά πραγματικά τελευταία έχουμε ξεφύγει. Κάποτε ίσως να μην έδινα σημασία, τώρα όμως δεν ξέρω, ίσως τα χρόνια, η εμπειρία, είναι που σε κάνει να θέλεις αυτό το κάτι παραπάνω που να σου ανοίγει ορίζοντες διαβάζοντας ένα καλό βιβλίο.
Υπάρχει κάποιο βιβλίο που διαβάσατε σε νεότερη ηλικία και ακόμα σας αγγίζει;
Ναι, τον Μικρό Πρίγκιπα του Αντουάν ντε Σεντ-Εξιπερί. Μου το χάρισε η μητέρα μου σε μικρή ηλικία επιστρέφοντας από ένα ταξίδι της στην Ελλάδα. Όταν ήθελα να το διαβάσω, κρυβόμουν κάπου ήσυχα μέσα στο σπίτι για να απολαμβάνω τις σελίδες του. Μπορεί να φαίνεται πως γράφτηκε για παιδιά, τα σπουδαία μηνύματα όμως που κρύβει στις σελίδες του απευθύνονται σε όλες τις ηλικίες. Δεν είναι συνεπώς περίεργο που έχει μεταφραστεί σε μερικές εκατοντάδες γλώσσες και διαλέκτους. Ανατρέχω πολλές φορές σ’ αυτό – στην πραγματικότητα αποτελεί ένα αντιπολεμικό βιβλίο, το οποίο μέσα από τις βαθυστόχαστες παρατηρήσεις των ηρώων του σχετικά με τη ζωή και την ανθρώπινη φύση, μιλά για την αγάπη και τη φιλία. Μπορούμε να διακρίνουμε σπουδαία μαθήματα ζωής, τα οποία αξίζει όλοι να ανακαλύψουμε· κάποια απ’ αυτά με συντροφεύουν μέχρι σήμερα, όπως: η ευτυχία κρύβεται στην απλότητα, τα σημαντικά πράγματα στη ζωή δεν μπορείς να τα δεις με τα μάτια σου, παρά μόνο με την καρδιά σου, και, το κυριότερο, να κοιτάς πάντα ψηλά στα αστέρια και να μη γίνεσαι εμπόδιο στην ευτυχία των άλλων!
Οι σκέψεις να γίνονται πάντα πράξεις που οδηγούν σε κορυφές!
Ποια ήταν τα συναισθήματά σας όταν είδατε το βιβλίο σας, το οποίο ήδη βρίσκεται στη δεύτερη ανατύπωση, στις προθήκες των βιβλιοπωλείων;
Μεγάλη χαρά! Συγκίνηση, γιατί για να υλοποιηθεί αυτό το βιβλίο με εμπιστεύτηκαν τόσο σπουδαίοι άνθρωποι. Πολλές βέβαια ήταν οι ανηφοριές, οι δυσκολίες, οι αναποδιές, οι απορρίψεις... Η απόρριψη όμως μπορεί απλώς να σηματοδοτεί την αλλαγή πορείας και την αρχή μιας άλλης, καλύτερης και δημιουργικότερης. Δεν εγκατέλειψα ποτέ, αντίθετα πείσμωσα, γιατί το μότο μας πρέπει πάντα να είναι: να προχωράς και να πιστεύεις σ’ αυτό που κάνεις – αν το κάνεις με αγάπη και αξιοπρέπεια.
Έπειτα από τόσες συνεντεύξεις, πώς αισθάνεστε όταν καλείστε να απαντήσετε εσείς σε ερωτήσεις;
Είναι η πρώτη συνέντευξη που δίνω για το βιβλίο και είπα «οχ, εδώ είναι τα δύσκολα», γιατί δε θεωρώ τον εαυτό μου συγγραφέα. Άλλωστε, όταν προσπαθείς να είσαι συνεπής και τελειομανής, όπως εγώ, δυσκολεύεσαι λιγάκι στο να περάσεις στην απέναντι όχθη. Εύχομαι να μη με κρίνετε αυστηρά! (χαμόγελο)
Ποια αξία θεωρείτε υπέρτατη;
Την αγάπη, την τιμιότητα, την ισότητα στις ανθρώπινες σχέσεις, την ειλικρίνεια και την ελευθερία του λόγου. Γιατί αυτό που ζούμε τελευταία μας ξεπερνά όλους! Να μπορείς να υπερασπίζεσαι τις σωστές αξίες της ζωής χωρίς φόβο. Ξέρετε, οι παγίδες της καθημερινής ζωής είναι πολλές φορές αθέατες. Και το θέμα είναι να μπορείς να τις διακρίνεις, για να μην πέσεις μέσα.
Ποιο είναι το πλάνο των επόμενων βημάτων σας σε επίπεδο αρθρογραφίας και συγγραφής;
Είναι μια τεράστια ευθύνη για μένα το βιβλίο μου, που κυκλοφόρησε πρόσφατα, και νιώθω πραγματικά χαρούμενη· είναι ωραίο να δικαιώνεσαι. Προς το παρόν, δεν έχω κάνει σχέδια για επόμενο. Όσο για την αρθρογραφία, απολαμβάνω τη δυνατότητα να εκφράζω τη δική μου άποψη με τρόπο ώστε να έχει απήχηση στους αναγνώστες, για να μπορέσω να βοηθήσω ν’ ανοίξουν τα μάτια τους σε νέες προοπτικές. Γι’ αυτό, εύχομαι οι σκέψεις να γίνονται πάντα πράξεις που οδηγούν σε κορυφές!
Σκέψεις που έγιναν λέξεις
Συνεντεύξεις
Γιούλη Τσακάλου
Εκδόσεις Πνοή
430 σελ.
ISBN 978-618-5520-74-8
Τιμή €17,00
Χαριτίνη Μαλισσόβα, εκπαιδευτικός και αρθρογράφος λογοτεχνίας στην εφημερίδα Θεσσαλία
https://diastixo.gr/sinentefxeis/ellines/21343-giouli-tsakalou
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου