Χρήστος Δεσύλλας: «Μαντάμ Στεφανί»

Αρχές της δεκαετίας του ’90 γνώρισα τον Χρήστο Δεσύλλα.

Αφορμή υπήρξε η έκδοση του δεύτερου βιβλίου του –το μυθιστόρημα Αχ, Αντριανή– που πρωτοκυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Πατάκη.

Ήταν ένα χειμαρρώδες μυθιστόρημα και ακόμα και σήμερα εξακολουθώ να πιστεύω όσα και τότε είχα γράψει: «Η άνεση της γραφής, η αβίαστα πλούσια πλοκή, οι ολοζώντανοι ήρωες… Όλα αυτά είναι επόμενο να σε κερδίσουν αναγνωστικά. Και να φυτέψουν μέσα στη μνήμη σου τα πρόσωπα-ηρωίδες του μυθιστορήματος».

Από τότε μέχρι σήμερα, ο Χρήστος Δεσύλλας έγραψε κι άλλα μυθιστορήματα, συλλογές διηγημάτων και περιπέτειες για παιδιά.

Μέσα στους πρώτους μήνες του 2017 είδε το φως της δημοσιότητας και το τελευταίο του (προς ώρας) βιβλίο – το καλογραμμένο Μαντάμ Στεφανί.

Καθώς το έπιασα στα χέρια μου και ξεκινώντας την επαφή μου μαζί του με την ανάγνωση του σημειώματος που υπάρχει στο οπισθόφυλλο, αμέσως η σκέψη μου πήγε σ’ εκείνη την πρώτη ηρωίδα, την Αντριανή.

Όπως τότε εκείνη, έτσι και τώρα η Στεφανία θα μας περιγράψει μια εποχή (τα κεντρικά κυρίως χρόνια του 20ού αιώνα) μέσα από την εξιστόρηση της δικής της ζωής – θα ζήσει πολλές ανατροπές στη ζωή της, με πολλούς άντρες θα συνδεθεί, σε πολλά μέρη της Ευρώπης θα ζήσει.

Η Στεφανία από μοδιστρούλα θα γίνει αρτίστα. Θα ταξιδέψει, θα πλουτίσει για να χάσει πολύ σύντομα τα πάντα. Θα γνωρίσει τη χαρά του έρωτα, την πίκρα του θανάτου, την ένταση του φόνου, την προστατευτικότητα της μητρότητας. Μια ζωή γεμάτη από εμπειρίες.

Έτσι, λοιπόν, ο συγγραφέας και των δύο ηρωίδων αποδεικνύει πως το βασικό συγγραφικό του στίγμα είναι ακριβώς αυτό –η ταύτιση μιας εποχής κι ενός τόπου με τους ανθρώπους που ζούνε εκείνα τα χρόνια, σ’ εκείνα τα μέρη.

Η Στεφανία από μοδιστρούλα θα γίνει αρτίστα. Θα ταξιδέψει, θα πλουτίσει για να χάσει πολύ σύντομα τα πάντα. Θα γνωρίσει τη χαρά του έρωτα, την πίκρα του θανάτου, την ένταση του φόνου, την προστατευτικότητα της μητρότητας. Μια ζωή γεμάτη από εμπειρίες. Θα την αλλάξουν;

Ο τρόπος που ο συγγραφέας περιγράφει την καθημερινότητα της ηρωίδας του είναι σε συνεχή αντιστοίχηση με εικόνες και συνθήκες των ημερών όπου συμβαίνουν τα γεγονότα.

Από τα χρόνια πριν από τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο έως τη χλιδάτη άνθηση της μεταπολεμικής εποχής, οι πληροφορίες άλλοτε καταγράφονται εν είδει ενημέρωσης του αναγνώστη, αλλά άλλοτε πάλι αναπνέουν μέσα στις φράσεις που έχουν να κάνουν με τις προσωπικές στιγμές των κεντρικών προσώπων.

Μα τελικά ο κόσμος άλλαξε;

Αυτή λοιπόν η συνεχής ύπαρξη-υπενθύμιση του χωροχρόνου μέσα στα μυθιστορηματικά συμβάντα αποτελεί μια σταθερή συγγραφική τεχνική του Δεσύλλα.

Υπάρχει και μια ακόμα – σαφέστατα, πλέον, εμφανής. Είναι εκείνη που φωτίζει τις αποφάσεις των ανθρώπων (γυναικών και ανδρών) σύμφωνα με τη σεξουαλική τους συμπεριφορά.

Στον βαθμό που μπορώ να γνωρίζω, ο Χρήστος Δεσύλλας πρέπει να είναι αν όχι ο μόνος, σίγουρα πάντως ένας από τους ελάχιστους Έλληνες συγγραφείς που περιγράφουν με ιδιαίτερη ένταση τη σεξουαλικότητα, τόσο τη θηλυκή όσο και την αρσενική.

Οι ηρωίδες και οι ήρωές του ανήκουν στη μικρο-μεσαία κοινωνική τάξη, συχνά και στην εργατική, και έτσι εκφράζουν με μια απροκάλυπτα σωματική διάσταση τις ερωτικές τους παρορμήσεις.

Μέσα από τις κλειστές γρίλιες των πατζουριών, όρμησαν οι ηλιαχτίδες σαν κλέφτες, σχηματίζοντας φωτεινές ρίγες πάνω στο σεντόνι, με τα μαλλιά της να λάμπουν χρυσαφιά σαν πατίνες παλιών κάδρων.

-Είσαι ο παράδεισός μου, του ψιθύρισε… ενώ τα νύχια της μπήχτηκαν με άγριο πάθος στις καλογυμνασμένες του σάρκες, αφήνοντας έντονα τα σημάδια τους.

-Κι εσύ το θηλυκό που ο κάθε άντρας ποθεί.

Τα μουσκεμένα σεντόνια μαρτυρούσαν την άγρια μάχη των κορμιών που είχαν για πολλή ώρα αγωνιστεί στην αρένα του πιο ακραίου πάθους.

Σεντόνια, λοιπόν, που αφού πρώτα θα φιλοξενήσουν ηλιαχτίδες, μετά θα μουσκέψουν από τον ιδρώτα κορμιών που συνουσιάστηκαν.

Μια μετατροπή που τελικά οδηγεί σε συνεχή αδιέξοδα.

Ο Χρήστος Δεσύλλας, ενώ αγαπά σαφώς τους ήρωές του, δεν μπορεί και να τους συγχωρέσει την τόσο αστόχαστη ανάγκη τους να υπηρετούν τις απαιτήσεις της σάρκας.

Σημείωσα πιο πάνω την ταύτιση ατομικών αντιδράσεων με κοινωνικές συνθήκες.

Η Μαντάμ Στεφανί δηλώνει πως, όπως εκείνη έφτασε στο αδιέξοδο ακολουθώντας τις μη ελεγχόμενες ηδονές, έτσι και ο κόσμος μας κάπου στο δικό του αδιέξοδο φτάνει καθώς υποκύπτει κι αυτός σε ποικίλες απολαύσεις. 

Μαντάμ Στεφανί
Χρήστος Δεσύλλας
Χατζηλάκος
368 σελ.
ISBN 978-960-6742-54-5
Τιμή: €15,90

Μάνος Κοντολέων, συγγραφέας και κριτικός

http://diastixo.gr/