Αν εξαιρέσει κανείς το, πλέον, μακρινό 1991, όπου οι εκδόσεις Μέδουσα συστήνουν στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό για πρώτη φορά τον Κόλινς με τη Φεγγαρόπετρα, το κορυφαίο, ίσως, μυθιστόρημα του συγγραφέα, έκτοτε περνάνε περίπου δεκαπέντε χρόνια για να αναθερμανθεί το ελληνικό εκδοτικό ενδιαφέρον για τον βικτωριανό μετρ της συγκινησιακής μυθιστορίας και πρόδρομου του αποκαλούμενου αστυνομικού μυθιστορήματος. Έτσι, οι εκδόσεις Gutenberg, ύστερα από το Η γυναίκα με τα άσπρα, από τη σειρά Editio Minor (2016), το πρώτο sensation novel, μας φέρνει σε επαφή και με το Θαμμένο μυστικό, από τη σειρά Aldina, προάγγελο, ούτως ειπείν, από άποψη τεχνικής, του μυθιστορήματος Η γυναίκα με τα άσπρα. Πρόκειται για ένα γοτθικό και ρομαντικό δράμα στο οποίο ο Κόλινς παραθέτει για πρώτη φορά, με αυτό τον τρόπο, τα αφηγηματικά του όπλα ξεδιπλώνοντάς τα με περισσή μαεστρία.
Το Θαμμένο μυστικό είναι το τέταρτο μυθιστόρημα του συγγραφέα, με χρονολογία πρώτης έκδοσης το 1857, και το πρώτο που προδημοσιεύθηκε σε συνέχειες, το πρώτο εξάμηνο του ιδίου έτους, στο Household Words, εβδομαδιαίο περιοδικό που εξέδιδε ο Κάρολος Ντίκενς. Η στενή δε φιλία του Κόλινς με τον Ντίκενς χρονολογείται από το 1851. Την ίδια χρονιά (1857) εκδόθηκε σε δύο τόμους από τις εκδόσεις Bradbury & Evans και το 1861 από τον οίκο Sampson Low σε έναν ενιαίο τόμο, απ’ όπου και ο πρόλογος του συγγραφέα στην ελληνική έκδοση.
Ο Κόλινς, όπως ο ίδιος αναφέρει σε αυτό τον πρόλογο, κατηγορήθηκε από κύκλους ομοτέχνων του και κριτικών για το ότι άφησε να διαφανεί σχετικά νωρίς, ήδη από τον πρώτο τόμο της δεύτερης έκδοσης του βιβλίου, ποιο περίπου ήταν αυτό το μυστικό, δίχως όμως να το αποκαλύψει πλήρως, και δεν το κράτησε κρυφό μέχρι το τέλος της ιστορίας. Ήτοι, κατηγορήθηκε για τη διασάλευση μιας παραδεδομένης φόρμας. Πλην, όμως, αυτό γίνεται εσκεμμένα από τον συγγραφέα. Βασική του μέριμνα, όχι μόνο σε αυτό το βιβλίο, είναι η εξέλιξη της πλοκής της ιστορίας μέσα από την όλο και πιο άρτια σκιαγράφηση των χαρακτήρων του. Παρατηρώντας δε πως αυτός ο ιδιαίτερος χειρισμός της αφήγησης είχε θετική ανταπόκριση από το αναγνωστικό κοινό, αποφάσισε να τον εφαρμόσει τόσο στη Φεγγαρόπετρα όσο και στη Γυναίκα με τα άσπρα.
Η επιλογή του Κόλινς να περάσει σε μια ανοιχτή αντιμετώπιση του μυστηρίου, χρησιμοποιώντας αφηγηματολογικά χαρακτηριστικά όπως η στέρηση ταυτότητας, η μεταμφίεση, η αποκάλυψη, η απάτη, φαίνεται να εξυπηρετεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την πρωταρχική του μέριμνα γι’ αυτό το μυθιστόρημα: τη σκιαγράφηση ενός εξαιρετικά περίεργου χαρακτήρα, εκείνου της Σάρα Λίζον.
Η επιλογή του Κόλινς να περάσει σε μια ανοιχτή αντιμετώπιση του μυστηρίου, χρησιμοποιώντας αφηγηματολογικά χαρακτηριστικά όπως η στέρηση ταυτότητας, η μεταμφίεση, η αποκάλυψη, η απάτη, φαίνεται να εξυπηρετεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την πρωταρχική του μέριμνα γι’ αυτό το μυθιστόρημα: τη σκιαγράφηση ενός εξαιρετικά περίεργου χαρακτήρα, εκείνου της Σάρα Λίζον. Μιας απλής γυναίκας δίχως ισχυρό πνεύμα και τολμηρό χαρακτήρα, με ιδιαίτερη πίστη σε κάποιες αρχές, που καλείται κάτω από πιεστικές συνθήκες να αναλάβει τη βαριά ευθύνη να αποκαλύψει ένα μυστικό που, εντέλει, η ίδια, εξαιτίας αυτού του χαρακτήρα, αποφασίζει να αποκρύψει, καταδυναστεύοντας με αυτό τον τρόπο την ίδια της την ύπαρξη. Πρόκειται, λοιπόν, για έναν χαρακτήρα που αγγίζει τα όρια του τραγικού, τηρουμένων των αναλογιών. Και αντί να βρει ένας τέτοιος χαρακτήρας ένθερμους οπαδούς, βρίσκουν πρόθυμους φίλους και συμπάθειες οι χαρακτήρες της Ρόζαμοντ και του θείου Γιόζεφ. Κάτι δεν έκανε σωστά ο Κόλινς; Καθόλου! Απλά, το κάπως περίπλοκο του χαρακτήρα της Σάρα Λίζον δεν την κάνει και πρώτη σε προτιμήσεις αναγνωστών. Άρα μάλλον ο Κόλινς πέτυχε τον σκοπό του.
Η πλοκή επικεντρώνεται στο νεκροκρέβατο της κ. Τρέβερτον, η οποία υπαγορεύει μια επιστολή στην πιστή της υπηρέτρια Σάρα Λίζον, με σκοπό να τη δώσει, μετά τον θάνατό της, στον σύζυγό της καπετάνιο Τρέβερτον, αποκαλύπτοντάς του ένα μεγάλο μυστικό. Η Σάρα, γνώστρια του μυστικού και συναυτουργός, αποφασίζει να μην την παραδώσει, να μην την καταστρέψει αλλά να την κρύψει στο βορινό, ακατοίκητο δωμάτιο του πύργου της Πορθγκένα που φέρει το όνομα Κάμαρα της Μυρτιάς και η ίδια να εξαφανιστεί μετά τον θάνατο της κ. Τρέβερτον. Το ξετύλιγμα του νήματος που θα οδηγήσει στην αποκάλυψη του θαμμένου μυστικού ξεκινάει δεκαπέντε χρόνια αργότερα, με τον γάμο της μοναχοκόρης του καπετάνιου, που όταν πεθαίνει η κ. Τρέβερτον είναι μόλις πέντε ετών και φέρει το ίδιο όνομα με αυτήν, Ρόζαμοντ, και την απόφασή του να πουλήσει τον πύργο στον κ. Φράνκλαντ, πατέρα του τυφλού συζύγου της κόρης του. Εδώ κάνει και την εμφάνισή του ο Τίμων ο Λονδρέζος, παρατσούκλι του μισάνθρωπου αδελφού του καπετάνιου, ο θείος Γιόζεφ και η κ. Τζάζεφ, που ο ρόλος της μας βάζει σε υπόνοιες για το ποιόν της…
Αυτό που μας μένει στο τέλος, καίτοι έχει διαφανεί τι έχει διαμειφθεί περί του μυστικού, είναι ο απολαυστικός τρόπος ξετυλίγματος της πλοκής από τον Κόλινς αλλά και η ζωντάνια των χαρακτήρων, στους οποίους επιλέγει να εστιάσει στο ξεδίπλωμα της αφήγησής του.
Τελειώνοντας, οφείλουμε τα εύσημα στη δόκιμη μεταφράστρια κ. Άννα Παπασταύρου, που έφερε στη γλώσσα μας ένα βικτωριανό κείμενο σε μια ρέουσα κι ευχάριστη μετάφραση.
Το θαμμένο μυστικόWilkie Collins
Μετάφραση: Άννα Παπασταύρου
Gutenberg
640 σελ.
ISBN 978-960-01-1874-2
Τιμή: €20,00
Μετάφραση: Άννα Παπασταύρου
Gutenberg
640 σελ.
ISBN 978-960-01-1874-2
Τιμή: €20,00
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου