(Θεσσαλονίκη, 19/7/1940 - 29/8/1989).
Ελάχιστος φόρος τιμής στη μνήμη του για τα τριάντα χρόνια της εκδημίας του.
Μουσικοπαιδαγωγός, πιανίστας και συνθέτης από τους κορυφαίους Έλληνες δημιουργούς του εικοστού αιώνα. Γέννημα-θρέμμα της συμπρωτεύουσας στην οποία γεννήθηκε στις 19/7/1940, ήρθε από μικρό παιδί σε επαφή με τη μουσική κάνοντας ιδιωτικά μαθήματα πιάνου με την Μαρία Χατζοπούλου. Η επαφή αυτή πήρε ουσιαστική κατεύθυνση με την εγγραφή του στην τάξη πιάνου της Ιωάννας Νεδέλκου στο Ωδείο Θεσσαλονίκης (1952). Από το 1958 ξεκίνησε σπουδές θεωρητικών (αρμονία, αντίστιξη, φούγκα) με τον Σόλωνα Μιχαηλίδη (1903-1979) και από το 1959 ενοργάνωση πνευστών οργάνων με τον Μανώλη Αικατερίνη (1912-1983). Έως το 1964 πήρε αντίστοιχα πτυχία, με άριστα και βραβεία. Το 1961 πήρε το δίπλωμα πιάνου δίνοντας ένα εξαιρετικό ρεσιτάλ. Αν και υπήρξε δεινός στα επόμενα χρόνια δεν ασχολήθηκε με αυτό το όργανο. Τη διετία 1964-1966 υπηρέτησε τη στρατιωτική θητεία του στη Μουσική Φρουρά Θεσσαλονίκης ως εκτελεστής μουσικών οργάνων. To 1967 πήρε δίπλωμα σύνθεσης με τον Σ. Μιχαηλίδη και έγινε μέλος της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών. Από τον Οκτώβριο του ιδίου έτους, και έως το 1972, συνέχισε τις σπουδές του στην Ανωτάτη Σχολή Μουσικής και Παραστατικών Τεχνών της Βιέννης (Universität für Musik und darstellende Kunst Wien), στην τάξη σύνθεσης του συνθέτη Friedrich Neumann (1915-1989) και κρουστών του τυμπανίστα και συνθέτη Richard Hochrainer (1904-1986) στα κρουστά. Απεφοίτησε το 1972 με δίπλωμα σύνθεσης και απολυτήριο τίτλο στα κρουστά. Το 1973, έχοντας ήδη επιστρέψει στη Θεσσαλονίκη, διορίστηκε μόνιμος καθηγητής ανωτέρων θεωρητικών στο Ωδείο Θεσσαλονίκης. Το 1974 διορίστηκε στην Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης ως μουσικός Α’ των κρουστών. Το 1979 υπέστη σοβαρό εγκεφαλικό επεισόδιο, καθοριστικό για την μετέπειτα πορεία του, με επώδυνη θεραπεία. Απέκτησε όμως «...περισσότερη ζωντάνια και όρεξη για ζωή στο διάστημα 1979-1989». Στις 25/4/1984 έγινε πρόεδρος της Καλλιτεχνικής Επιτροπής της Κ.Ο.Θ. Στις 8/6/1987 προσελήφθη στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Α.Π.Θ. ως Δάσκαλος Θεωρητικών Μουσικών Μαθημάτων. Τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς παραιτήθηκε από την Κ.Ο.Θ. για ν’ αφιερωθεί στη διδασκαλία και τη σύνθεση. Τον Οκτώβριο του 1988 διορίστηκε σε οργανική θέση του κλάδου Ε.Ε.Π. μέσα στο Τ.Μ.Σ. Τελειομανής ως δάσκαλος αφιέρωσε πολύ χρόνο για την άριστη προετοιμασία των μαθημάτων τα οποία δίδαξε στο ωδείο και το πανεπιστήμιο. Ήταν ο πρώτος ο οποίος εισήγαγε στην Ελλάδα την τροπική αντίστιξη με την ιστορική προοπτική της, δηλαδή την Παλεστρινική αντίστιξη Έκανε δικές του σημειώσεις, όπως και για τα μαθήματα οργανολογίας και φούγκας που επίσης δίδαξε, οι οποίες εκδόθηκαν με την προεργασία και επιμέλεια των μαθητών του Κώστα Σιέμπη και Τρισεύγενης Καλοκύρη. Επίσης, εκδόθηκαν σε ψηφιακή μορφή οι σημειώσεις του με τίτλο Ασκήσεις ενάριθμου μπάσου. Με τη βαθιά του επιστημονική κατάρτιση, την υψηλή του μουσική ευαισθησία και τον ήρεμο χαρακτήρα του προσέφερε πολλά στις γενιές των νέων μουσικών που δούλεψαν κοντά του και την υπόθεση της μουσικής παιδείας στην Ελλάδα.
Ως συνθέτης ξεκίνησε να συνθέτει από τις αρχές της δεκαετίας του 1960. Όμως δεν ενέταξε τα πέντε πρώιμα έργα του στον εργογραφικό κατάλογό του. Πρώτο επίσημο έργο του είναι τα τραγούδια Εσπερινός και Τραγουδάκι για φωνή και πιάνο σε ποίηση Δροσίνη και Μαλακάση αντίστοιχα (1964). Έως το 1987 συνέθεσε τριάντα τρία ολοκληρωμένα έργα και άφησε πέντε σχεδιάσματα (Απόπειρα για ενόργανο σύνολο, Σχηματισμοί για είκοσι ένα έγχορδα, Αποχρώσεις, Δεσμοί και Σιωπή και για ορχήστρα). Ως προς την ενορχήστρωση/ενοργάνωση οι συνθέσεις του καλύπτουν σχεδόν ολόκληρο το φάσμα της μουσικής δημιουργίας, με την απουσία μόνο μελοδραματικού έργου (όπερα). Ο εργογραφικός του κατάλογος περιέχει επτά έργα για ορχήστρα, πέντε έργα μουσικής δωματίου, πέντε έργα για σόλο όργανο (4 για πιάνο και 1 για φλάουτο), δύο φωνητικούς κύκλους (6 τραγούδια) για φωνή και πιάνο, μία καντάτα, δύο φωνητικά έργα, έξι έργα για χορωδία (3 σε κύκλους τραγουδιών και 3 τραγούδια), τρεις σκηνικές μουσικές για ισάριθμα θεατρικά έργα και την ενορχήστρωση για ορχήστρα του 8ου κουαρτέτου εγχόρδων του Σοστακόβιτς. Η πυκνή μουσική δημιουργία του χωρίζεται σε τρείς περιόδους. Την πρώτη περίοδο, της Θεσσαλονίκης (1964-1967). Σε αυτή, μαθητής του Σ. Μιχαηλίδη ακολουθεί όψιμο ρομαντικό ύφος ανάμικτο με εθνικά στοιχεία. Οι πρώτες συνθέσεις του μαρτυρούν κλασσική τονική δομή. Τη δεύτερη περίοδο, της Βιέννης (1967-1972). Σε αυτή κυριαρχεί η διευρυμένη τονικότητα με την τελειοποίηση των μορφών και την προσέγγιση του νεοκλασικισμού. Και την τρίτη περίοδο, δεύτερη της Θεσσαλονίκης (1973-1989). Σε αυτή ταυτίσθηκε με την ατμόσφαιρα του μουσικού εξπρεσιονισμού και χρησιμοποίησε αφαιρετικές τεχνικές. Τον έλκυσε επίσης η ελεύθερη ατονική γραφή και στα τελευταία έργα χρησιμοποίησε ελεύθερες φόρμες σχηματισμών και μετασχηματισμών των θεματικών μορίων. Εδώ είναι έντονες οι απόπειρες διατύπωσης της υπαρξιακής αγωνίας του, ως αντανάκλαση της ποιητικής μελαγχολικής διάθεσης της Θεσσαλονίκης. Είναι εμφανής η μεγάλη απόσταση που χωρίζει τα πρώτα έργα από τα τελευταία. Σε αυτή τη γεμάτη αλλαγές κατεύθυνση, με ενιαία όμως και ευθύγραμμη εξέλιξή του, είναι εμφανής η συνθετική συνείδησή του.
Απεβίωσε το απόγευμα στις 29/8/1989 από οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου μέσα στο ασθενοφόρο κατά τη μεταφορά του στο νοσοκομείο στερώντας την Ελλάδα από έναν μουσουργό παγκόσμιας κλάσης. Στη μνήμη του το Κ.Ω.Θ. διοργάνωσε δύο πανευρωπαϊκούς διαγωνισμούς σύνθεσης (2007, 2011). Μετά την εκδημία του ο αρχιμουσικός και μουσουργός Άλκης Μπαλτάς συνέθεσε την Απουσία για ορχήστρα εγχόρδων και τύμπανα, έργο αφιερωμένο στη μνήμη του (1989).
(γραφή: Θ. Ταμβάκος. Απόσπασμα από το αντίστοιχο λήμμα στο λεύκωμα "Μουσουργοί της Μακεδονίας" των Κωνστάντζου-Ταμβάκου-Τρικούπη. Επικείμενη έκδοση: άνοιξη του 2020).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου