ΠΑΓΚΟΣΜΑ ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ

                           

Άγαλμα της Δήμητρας - Μουσείο του Πράδο (Ισπανία)

   Η γυναίκα και το μισό του ουρανού

(ένας αρχαίος ύμνος στη Μητέρα των θεών)

Τιμώντας την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, παραθέτουμε παρακάτω —σε μετάφραση και σε πρωτότυπο— τον Ύμνο στη Μητέρα των θεών, που ανακαλύφθηκε χαραγμένος σε λίθινη επιγραφή, ίσως του 3ου αι. μ.Χ., από το  Ασκληπιείο της Επιδαύρου, και αποδίδεται —πιθανώς— στην Αργεία λυρική ποιήτρια Τελέσιλλα (6ος-5ος αι. π.Χ.), η οποία ηρωικώς υπερασπίστηκε  την πατρίδα της, το Άργος, όταν ο βασιλιάς της Σπάρτης Κλεομένης επιτέθηκε εναντίον της πόλης, το 494 π.Χ. Στον Ύμνο, η Μητέρα των θεών διεκδικεί από τον Δία το μισό του ουρανού, το μισό της γης και το τρίτο της θάλασσας.

[στη Μητέρα των θεών]   Απ’ τα ουράνια ελάτε, θεές, και μαζί μου υμνήσετε των θεών τη Μητέρα που μας ήρθε  εδώ αφού πρώτα πλανήθηκε στα βουνά και στα δάση. [… ]   Μόλις είδε ο Ζευς βασιλιάς των θεών τη Μητέρα, τον κεραυνό του ετόξευε, τα τύμπανά  του επήρε, τις πέτρες εκσφενδόνισε, τα τύμπανά του επήρε. –Γύρισε μάνα  στους θεούς και μην πλανιέσαι στα όρη˙ έχουν λιοντάρια  αγριωπά κι έχουνε  λύκους γκρίζους.   –Δεν θα πάω εγώ στους θεούς τα μερίδια μου αν δεν πάρω, τ᾿ ουρανού το μισό, και της γης το μισό, και το τρίτο της θάλασσας· μόνο τότε θα πάω.   Χαίρε, μεγάλη βασίλισσα Μάνα του Ολύμπου.   (μετάφραση: Τασούλα Καραγεωργίου) τ᾿ ουρανού το μισό, και της γης το μισό, και το τρίτο της θάλασσας· μόνο τότε θα πάω.   Χαίρε, μεγάλη βασίλισσα Μάνα του Ολύμπου.   (μετάφραση: Τασούλα Καραγεωργίου)

[              ]ς θεαί, δεῦρ' ἔλθετ' ἀπ' ὠρανῶ καί μοι συναείσατε τὰν Ματέρα τῶν θεῶν, ὡς ἦλθε πλανωμένα κατ' ὤρεα καὶ νάπας †συρουσαρπ̣α[.]τα[.]κομαν† †κατωρημενα† φρένας.   ὁ Ζεὺς δ' ἐσιδὼν ἄναξ τὰν Ματέρα τῶν θεῶν  κεραυνὸν ἔβαλλε, καὶ τὰ τύμπαν' ἐλάμβανε· πέτρας διέρησσε, καὶ τὰ τύμπαν' ἐλάμβανε. Μάτηρ ἄπιθ' εἰς θεούς, καὶ μὴ κατ' ὄρη πλαν[ῶ], μή σ' ἢ χαροποὶ λέον- τες ἢ πολιοὶ λύκοι .. καὶ οὐκ ἄπειμι εἰς θεούς, ἂν μὴ τὰ μέρη λάβω, τὸ μὲν ἥμισυ οὐρανῶ, τὸ δ' ἥμισυ γαίας, πόντω τὸ τρίτον μέρος χοὔτως ἀπελεύσομαι.   χαῖρ' ὦ μεγάλα ἄνασ- σα Μᾶτερ Ὀλύμπου.   (D.L. Page, Lyrica Graeca Selecta, 464)

Πανελλήνια Ένωση Φιλολόγων 

www.p-e-f.gr