Μια παράσταση με την καθοδήγηση, τη σκηνοθεσία και τα σκηνικά της Τατιάνας Λύγαρη, η οποία έκανε τελικά θεσμό το θέατρο στο τρένο και χρόνια τώρα η μία επιτυχία της διαδέχεται την άλλη.
Αυτή τη φορά το βαγόνι μεταφέρεται στο διαδίκτυο (σε on demand προβολή στο viva.gr), μεταφέροντας τρεις γυναίκες-μύθους. Η μία, η Μήδεια, ανήκει στον μύθο κανονικά και βγαίνει από τις σελίδες του Ευριπίδη. Οι άλλες ακολουθούν μέσα από τους ρόλους τους.
Στην παράσταση, η Μήδεια δεν φαίνεται, παρά μόνο προς το τέλος του πικρού μονολόγου της, όταν αλλάζει το κάλυμμα της κεφαλής. Τα λόγια της ανακατεύονται με τον ήχο του τρένου που περνάει στις ράγες του χρόνου, με υπόκρουση από έναν μουσικό καθισμένον έξω από την ιστορία, την οποία υπογραμμίζει με την κιθάρα του. Από τα παράθυρα του τρένου περνούν τοπία, μνημεία, χωράφια, λιβάδια, ενώ η πολύπαθη ηρωίδα μιλάει στις γυναίκες της Κορίνθου –στον χορό– που σύμφωνα με την τραγωδία τη συντροφεύουν, που όμως στην παράσταση είναι αφανείς, κι έτσι η Μήδεια απευθύνεται στις γυναίκες των αιώνων:
Κορίνθιαι γυναίκες εξήλθον δόμων,
μη μοι τι μέμφησθ’· οίδα γαρ πολλούς βροτών
σεμνούς γεγώτας, τους μεν ομμάτων άπο,
τους δ’ εν θυραίοις· οι δ’ αφ’ ησύχου ποδός
δύσκλειαν εκτήσαντο και ραθυμίαν…
Η Μήδεια μιλάει στη γλώσσα του Ευριπίδη. Είναι έργο του 431 π.Χ. Τότε που αρχίζει ο Πελοποννησιακός πόλεμος και η Αθήνα μπαίνει στη θύελλα του πολέμου που θα την αφανίσει. Το τραγικό έχει αλλάξει. Ο Αισχύλος έχει πεθάνει πριν από 25 χρόνια. Ο Σοφοκλής θα πορευτεί μαζί με τον Ευριπίδη, αλλά ο Ευριπίδης θα στρέψει τον φακό του στο άτομο. Και να η Μήδεια, που είναι μία ξένη γυναίκα, από βάρβαρη χώρα, διπλά αδικημένη. Είπαν τον Ευριπίδη μισογύνη, όμως ο λόγος που έβαλε στο στόμα της Μήδειας δεν είναι μισογυνικός:
Γυναίκες της Κορίνθου, μη με κακολογείτε που βγήκα από το σπίτι, ξέρω πολλούς που είναι σπουδαίοι, άλλοι γνωστοί και άλλοι άγνωστοι, επιφανείς που ζουν στο σπίτι τους φρόνιμοι και τους λένε ακατάδεχτους. Τα μάτια των ανθρώπων δεν έχουν δικαιοσύνη, μόλις δουν έναν τον μισούν, πριν γνωρίσουν τι έχει στην καρδιά του. Ο ξένος είναι δύσκολο, πρέπει να προσαρμόζεται, αλλά και ο ντόπιος να μην κρίνει αν δεν ξέρει. Εμένα το κακό που με βρήκε με αφάνισε, εγώ τελείωσα, δεν έχει χαρά η ζωή μου, θέλω να πεθάνω […] η ζωή μου μπορούσε να είναι όμορφη, ο άντρας μου όμως βγήκε ο χειρότερος από όλους…
Έτσι μιλάει η Μήδεια, που ήταν κόρη βασιλιά, εγγονή του Ήλιου, θεά, σοφή και μάγισσα, που έπραξε φριχτά για την αγάπη του Ιάσονα, που τώρα την αρνιέται. Κι έτσι, η κλεισμένη και φρόνιμη στο σπίτι βγαίνει έξω, να κοινοποιήσει το πάθημά της. Να εκθέσει στο κοινό των γυναικών της εποχής της και του μέλλοντος την ψυχή της. Να δείξει την πληγή της. Η λογική δεν έχει θέση εδώ. Η Μήδεια δεν είναι γυναίκα του μέτρου:
είμαι η Μήδεια, μισώ να συμβιβάζομαι
Το ένδυμα σχεδόν κοινό για όλες τις γυναίκες, σαν να μας υπενθυμίζει πως τα πάθη των Γυναικών είναι ίδια και διαχρονικά.
Και το τρένο φτάνει στα χρόνια μας. Επιβιβάζει τη μεγάλη ντίβα του 20ού αιώνα, τη Μαρία Κάλλας. Συνδέεται με τη Μήδεια μέσω του θεατρικού ρόλου. Στο αρχαίο θέατρο, γιατί και το δικό της πάθημα είναι ίδιο με της Μήδειας. Είναι και αυτή μια σπουδαία γυναίκα που είχε το χάρισμα να μαγεύει τα πλήθη με τη φωνή της και προδόθηκε από έναν άντρα που αγάπησε. Ήταν και αυτή θεά στο δικό της είδος.
Κινείται με αργές κινήσεις. Βλέπουμε το χέρι της με το μεγάλο δαχτυλίδι, δείγμα εξουσίας και δύναμης. Βάζει και βγάζει τα γυαλιά ηλίου, κρύβεται και φανερώνεται. Κοιτάζεται στον καθρέφτη, αναζητεί τι είναι αυτό που μεσολάβησε και όλα χάθηκαν. Χρησιμοποιεί τον στίχο του Σεφέρη: όπου και να ταξιδέψω η Ελλάδα με πληγώνει. Πρώτα έχασα τη φωνή μου, μετά την όψη κι έπειτα έχασα εκείνον […] μη με κοιτάς έτσι […] Δεν μπορείς να με γνωρίσεις εκτός σκηνής […] τον αγαπώ και η αγάπη είναι ο λόγος της ύπαρξής μου… Συγκλονιστικά ακούγεται η φωνή της μέσα από μια άλλη ηρωίδα της, προδομένη, εγκαταλειμμένη και απελπισμένη, τη Μαντάμ Μπατερφλάι. Και η τραγική φωνή συνεχίζεται: Γεννήθηκα Ελληνίδα κι αυτό σημαίνει πάθος. Αυτοκαταστροφή και λάμψη την ίδια στιγμή… Αγριεύει όταν μιλάει για τη μητέρα της, γλυκαίνει στην ανάμνηση του πατέρα της. Στην Ελλάδα δεν τον είχε πλάι της. Είχε μόνο την όπερα και ακούγεται η Κάρμεν· l’amour est un oiseau rebelle και χορεύει l’amour, l’amour… Ακούγονται σειρήνες, έξω έχουμε πόλεμο, ο κόσμος πεινάει, κι εγώ έχω μόνο τη μουσική να με προστατεύει κανέναν άλλο…
Η μουσική αλλάζει. Σκηνές από το Ποτέ την Κυριακή. Είναι η σειρά της Μελίνας Μερκούρη να πάρει θέση μπροστά στον φακό. Μία καλλιτέχνις, που κινείται με άνεση και γεμίζει τη σκηνή. Με το πλατύ το γέλιο της, με τη χορτάτη ψυχή της. Με τον παππού της που την έπαιρνε δίπλα του όταν έβγαιναν έξω. Μιλάει για τη Στέλλα· Αγάπη που ’γινες δίκοπο μαχαίρι […] Κάθε χώρα πρέπει να ’χει μια Μελίνα… Στο φόντο πάντα ο Παρθενώνας, το Μοναστηράκι και η ευτυχισμένη Μελίνα σε ένα σπίτι όπου σύχναζαν πρέσβεις, πολιτικοί, καλλιτέχνες, συγγραφείς και ήταν ευτυχισμένη. Ήμουν η αγαπημένη του παππού μου… αυτός καθόρισε την προσωπικότητά μου… Όλοι τον αγαπούσαν γιατί δεν ήταν ένας Δήμαρχος στο γραφείο του, αλλά ήταν παρών και βοηθούσε τον καθένα.
Μετά η μουσική αλλάζει ξανά. Είναι η σειρά του Μίκη Θεοδωράκη. Είμαστε δυο, είμαστε τρεις […] Μύρισε το σφαγείο μας θυμάρι και το κελί μας κόκκινο ουρανό… Έγινε ηθοποιός για να προετοιμαστεί για έναν άλλο ρόλο. Η δικτατορία θα τη σπρώξει σ’ αυτόν: είμαι η πρέσβειρα της Ελλάδας […] γεννήθηκα Ελληνίδα και θα πεθάνω Ελληνίδα. Ο Παττακός γεννήθηκε και θα πεθάνει φασίστας. Αυτό που ακούτε συνέβη στην Αθήνα….
Αν επιστρέψουν τα μάρμαρα θα ξαναγεννηθώ.
Η Εβελίνα Αραπίδη έπαιξε και τους τρεις ρόλους. Ξεδίπλωσε τα εκφραστικά της μέσα με άνεση. Θύμωσε, χάρηκε, απελπίστηκε, αντιστάθηκε, αυτοσαρκάστηκε. Κατανόησε τη ματαιότητα των ανθρωπίνων, την αστάθεια των ανθρωπίνων, την αυταπάτη, την αξία της Τέχνης, της Ελευθερίας, της Δημοκρατίας.
Το σκηνικό λειτουργικότατο, τα τοπία έξω, τα προγράμματα της όπερας στους «τοίχους», η σκηνή της Μελίνας από την ταινία Ποτέ την Κυριακή, η μουσική πάντα συμπληρωματική, η αντρική φωνή υποβλητική. Το ένδυμα σχεδόν κοινό για όλες τις γυναίκες, σαν να μας υπενθυμίζει πως τα πάθη των Γυναικών είναι ίδια και διαχρονικά.
Τα συγχαρητήρια θερμά στους συντελεστές για τη μέθεξη, για τη συγκίνηση, για τον στοχασμό. Στην Τατιάνα Λύγαρη για όλα.
Συντελεστές:
Ερμηνεύει η Εβελίνα Αραπίδη
Συμμετέχει ο μουσικός Φώτης Μυλωνάς (φωνή, κιθάρα, μαντολίνο, μπανσούρι, κρουστά)
Φωνή off: Πάνος Παπαγεωργόπουλος
Συγγραφή/Δραματουργία: Ευγενία (Τζένη) Αρσένη
Σκηνοθεσία/Σκηνικά: Τατιάνα Λύγαρη
Σκηνοθεσία/Βίντεο: Παναγιώτης Κράββαρης
Διεύθυνση φωτογραφίας / Μοντάζ: Γιώργος Χαρίσης
Κοστούμια: Ντόρα Λελούδα
Μουσική σύνθεση: Φώτης Μυλωνάς
Φωτισμοί: Σάκης Μπιρμπίλης
Video design: Σπύρος Ρασιδάκης
Ηχοληψία: Σπύρος Σπύρου, Λάμπρος Κανελλόπουλος, Γιώργος Στεφανακίδης
Ειδικές κατασκευές: Δανάη Κουρέτα
Make up: Άρτεμις Ιωάννου
Μετάφραση/Απόδοση υποτίτλων: Ευγενία (Τζένη) Αρσένη
Η μαγνητοσκόπηση της παράστασης πραγματοποιήθηκε στην Αμαξοστοιχία-Θέατρο το Τρένο στο Ρουφ.
Διάρκεια: 60’
Εισιτήριο: 7€
Ηλεκτρονική αγορά εισιτηρίου και προβολή της παράστασης στο:
https://www.viva.gr/tickets/streaming/theater/women-of-passion-women-of-greece/
Η παράσταση τελεί υπό την αιγίδα του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού. Με την ευγενική υποστήριξη του Οργανισμού Πολιτισμού, Αθλητισμού & Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων.
https://diastixo.gr/allestexnes/theatro/17831-women-of-passion
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου