Η περίπτωση του Πάτρικ Χάμιλτον, με το ανανεωμένο ενδιαφέρον για τα βιβλία του, ιδίως στη Γηραιά Αλβιώνα, θυμίζει λίγο την περίπτωση του Κλ. Χάουτον. Περίπου όπως κι ο τελευταίος, ο Χάμιλτον λίγο μετά τον θάνατό του, το 1962, ξεχάστηκε σχεδόν αμέσως από το αγγλόφωνο κοινό, καίτοι τα είχε πάει πολύ καλά συγγραφικά, μεσοπολεμικά μέχρι και λίγο μετά τον Β΄ Π.Π. Κάτι τέτοιο συμβαίνει συνήθως. Το δε ανανεωμένο ενδιαφέρον έγκειται στην ανατύπωση των βιβλίων του και μάλιστα στη διασκευή του μυθιστορήματος Οι σκλάβοι της μοναξιάς σε θεατρικό, πολύ πρόσφατα στο Λονδίνο. Το εν λόγω μυθιστόρημα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Στερέωμα το 2017 (α΄ εκδ. 1947, Αγγλία), οι οποίες με αυτό σύστησαν στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό τον Π. Χάμιλτον, σε μετάφραση και επίμετρο της κ. Κ. Σχινά και μια κατατοπιστική εισαγωγή της Doris Lessing.
Ο Χάμιλτον εμφανίστηκε πρώτη φορά στα γράμματα με το Monday morning. Μόλις στα είκοσι πέντε του χρόνια είχε την τύχη-ατυχία να κερδίσει πολλά χρήματα και να γίνει πασίγνωστος ύστερα από τη μεγάλη επιτυχία του θεατρικού έργου Ο βρόχος. Τον χαρακτήρισαν επίγονο του Ντίκενς και κέρδισε πολύ σύντομα φήμη και χρήμα. Οι συναναστροφές του με αριστερούς και η επικριτική του στάση απέναντι στον καπιταλισμό αλλά και η θεματολογία των έργων του τον έκαναν να θεωρείται κομμουνιστής – κάτι που μάλλον δεν ισχύει. Κύλησε πολύ γρήγορα στο ποτό («…μα τρία μπουκάλια ουίσκι την ημέρα!...») και ύστερα από ένα τροχαίο που τον παραμόρφωσε κατέληξε το 1962 από κύρωση του ύπατος, αφήνοντας πίσω του 15 μυθιστορήματα, 10 θεατρικά έργα και άλλα δύο θεατρικά για το ραδιόφωνο.
Το μυθιστόρημα Οι σκλάβοι της μοναξιάς ξεχωρίζει για τις απαράμιλλες περιγραφές της αγγλικής ζωής στην εξοχή εν μέσω του Β΄ Π. Π. καθώς και για τους τρεις βασικούς χαρακτήρες του, πλήρως αναπτυγμένους και σκιαγραφημένους, τους δύο κακούς, τον κ. Θουέιτς και την γερμανίδα Βίκυ, και την εξαιρετική κ. Ρόουτς που καλείται να τους αντιμετωπίσει. Η δράση του βιβλίου εξελίσσεται στο Τεϊοποτείο Ρόζαμουντ, ένα πράγματι παλιό τεϊοποτείο, στο Τέιμς Λόκντον – φανταστικό χωριό λίγο έξω από το Λονδίνο, που έχει μετατραπεί σε ξενώνα, για εκείνους που εγκατέλειψαν την μητρόπολη εξαιτίας των γερμανικών βομβαρδισμών.
Όσο και αν φανεί περίεργο, ο «κομμουνιστής» Χάμιλτον αποδεικνύεται πιο Άγγλος ακόμα κι από έναν σωβινιστή τύπου κ. Θουέιτς. Η κ. Ρόουτς, η βαθιά Αγγλία, επιστρέφει στο Λονδίνο απελευθερωμένη από την πνιγηρή ατμόσφαιρα του «επαρχιωτισμού» και της διαμάχης, να συνεχίσει τη ζωή της, όπως ακριβώς έχει μάθει να κάνει τόσα χρόνια τώρα.
Η κεντρική ηρωίδα, η κ. Ρόουτς, γεροντοκόρη κοντά στα σαράντα, εργάζεται στο Λονδίνο σε έναν εκδοτικό οίκο και πηγαινοέρχεται καθημερινά. Στο πρόσωπό της ο Χάμιλτον απεικονίζει την παλιά αγγλική αυτοκρατορία σε όλο της το μεγαλείο. Αντίθετα, ο κ. Θουέιτς, ένοικος κι αυτός του Ρόζαμουντ, ένας καλοστεκούμενος, μεσόκοπος, εριστικός άνθρωπος, παλιός στρατιώτης στον πόλεμο των Μπόερς, συμβολίζει την ασχημονούσα πλευρά της παλιάς αυτοκρατορίας. Προσβλητικός, είρων και κακότροπος χαίρεται να ενοχλεί επικριτικά την κ. Ρόουτς. Η μονοτονία της καθημερινότητας για την τελευταία σπάει με την έλευση του αμερικανού υπολοχαγού Πάικ στη ζωή της, ενός ελαφρόμυαλου, αλκοολικού ανθρώπου που τάζει γάμους σε όποια συναντήσει μπροστά του. Καταφέρνει και ξυπνάει αισθήματα στην κ. Ρόουτς που στο τέλος αντιλαμβάνεται περί τίνος πρόκειται. Στο παιχνίδι μπαίνει και η Γερμανίδα φίλη της κ. Ρόουτς, Βίκυ Κούγκελμαν, που καλείται από την ίδια να μείνει στο Ρόζαμουντ, χωρίς να μπορεί να προβλέψει τι θα επακολουθήσει. Η Γερμανίδα με την περίεργη ομορφιά καταφέρνει να σαγηνεύσει τον κ. Θουέιτς, που φτάνει να της κάνει μέχρι και πρόταση γάμου κάποιο βράδυ μεθυσμένος, αλλά και τον υπολοχαγό Πάικ, γεγονός που εκνευρίζει την κ. Ρόουτς, όσο κι αν δεν το παραδέχεται. Το βιβλίο τελειώνει με τη μετεγκατάσταση της κ. Ρόουτς στο Λονδίνο, ύστερα και από την απόκτηση μιας μικρής κληρονομιάς.
Πέραν από την εξαιρετική σκιαγράφηση των χαρακτήρων που μας παραδίδει ο Χάμιλτον και που πράγματι κοντράρουν στα ίσα τον Ντίκενς, αλλά και της περιγραφής της ζωής στην αγγλική επαρχία στα μέσα του Β΄ Π. Π., θα πρέπει να πάμε κάπως βαθύτερα για να βρούμε αυτό το κάτι παραπάνω στο βιβλίο που το κάνει πραγματικά καλό.
Ο Χάμιλτον, με την πρόφαση της αγγλικής εξοχής, στήνει έναν ακόμα παγκόσμιο πόλεμο μέσα στο τεϊοποτείο Ρόζαμουντ, υποτίθεται τόσο αποκομμένο εξαιτίας του τόπου μα και τόσο επηρεασμένο από αυτό τον πόλεμο. Έναν πόλεμο τόσο ισχυρών χαρακτήρων και νοοτροπιών, δίνοντάς μας έτσι να καταλάβουμε όχι μόνο κάποιους από τους λόγους διεξαγωγής αυτού του παγκόσμιου πολέμου, μα και τις βαθύτερες αιτίες που οδήγησαν στη λήξη του με τη νίκη των συμμάχων, μέσα από τη σκιαγράφηση των χαρακτήρων του. Ο κ. Θουέιτς που συμβολίζει την παλιά, ξεφτισμένη αυτοκρατορία, με το αφ’ υψηλού ύφος, επικριτής των πάντων, γηραλέος, αλλά και αλληθωρίζων προς τα κάλλη της Γερμανίδας Βίκυ, που αρχικά τον γοητεύει, απλώς για να το κάνει αφού μπορεί και τελικά τον γελοιοποιεί. Η Βίκυ που έρχεται στη «συντροφιά» του τεϊοποτείου αρχικά ως φίλη της κ. Ρόουτς και που τελικά καταλήγει εχθρική απέναντί της, συνάπτοντας συμμαχία με τον κ. Θουέιτς. Ο Αμερικανός υπολοχαγός Πάικ, που αρχικά κάνει τα γλυκά μάτια στην κ. Ρόουτς, εισχωρεί κι αυτός στην συντροφιά του Ρόζαμουντ, αλλά αποδεικνύεται τίποτα παραπάνω από ένας αριβίστας αλκοολικός. Πλην όμως στο τέλος η κ. Ρόουτς ούτε γι’ αυτόν έχει έναν κακό λόγο να πει. Όσο κι αν την πλήγωσε ακριβώς στο πιο ευαίσθητο σημείο της. Και τέλος, η κ. Ρόουτς που αποδεικνύεται πως είναι ό,τι το καλύτερο είχε να επιδείξει η Αγγλία τότε και ίσως ακόμα και σήμερα. Ένας χαρακτήρας χτισμένος πάνω σε αρχές, αξίες και ιδανικά που τα πρεσβεύει σε κάθε της κίνησης, νεύμα και κουβέντα. Στοιχεία που έκαναν κραταιά την πάλαι ποτέ αυτοκρατορία και που πλέον κάτω από τις εξελίξεις του πολέμου βάλλονται ανεπανόρθωτα.
Και ποια είναι τελικά η θέση του Χάμιλτον απέναντι σε αυτά; Η επιστροφή και μόνο της κ. Ρόουτς στο Λονδίνο το καταδεικνύει. Όσο και αν φανεί περίεργο, ο «κομμουνιστής» Χάμιλτον αποδεικνύεται πιο Άγγλος ακόμα κι από έναν σωβινιστή τύπου κ. Θουέιτς. Η κ. Ρόουτς, η βαθιά Αγγλία, επιστρέφει στο Λονδίνο απελευθερωμένη από την πνιγηρή ατμόσφαιρα του «επαρχιωτισμού» και της διαμάχης, να συνεχίσει τη ζωή της, όπως ακριβώς έχει μάθει να κάνει τόσα χρόνια τώρα. Go on…
Οι σκλάβοι της μοναξιάς
Patrick Hamilton
Μετάφραση: Κατερίνα Σχινά
Στερέωμα
352 σελ.
ISBN 978-960-8061-52-1
Τιμή: €19,00
Patrick Hamilton
Μετάφραση: Κατερίνα Σχινά
Στερέωμα
352 σελ.
ISBN 978-960-8061-52-1
Τιμή: €19,00
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου