Την ιστορία της Μαντάμ Μπατερφλάι, πάνω στην οποία βασίστηκε και η περίφημη ομώνυμη όπερα του Τζάκομο Πουτσίνι, αφηγείται με την ιδιαίτερη καλλιτεχνική του ματιά και άποψη ο Μπενζαμέν Λακόμπ, σ’ ένα βιβλίο εξαιρετικής αισθητικής, εικονογραφημένο από τον ίδιο. Γεννημένος στο Παρίσι το 1982, ο Λακόμπ είναι εικονογράφος, κομίστας και συγγραφέας νεανικής, κυρίως, λογοτεχνίας. Η εικαστική του δουλειά έχει παρουσιαστεί σε πολλές εκθέσεις σε Ευρώπη και Αμερική, ενώ έχει γράψει, διασκευάσει και εικονογραφήσει πάνω από εικοσιπέντε βιβλία, για νέους αλλά και για ενήλικες. Η ζωγραφική του χαρακτηρίζεται από την υποβλητική χρήση έντονων σκούρων χρωμάτων, ενώ μέσα από τις ανθρώπινες μορφές στα έργα του αναδεικνύεται τόσο η αθώα όσο και η σκοτεινή πλευρά των χαρακτήρων.
O άλλοτε τρελά ερωτευμένος με την εξωτική του νύφη αξιωματικός ακυρώνει την προηγούμενη ζωή του στην Ιαπωνία και παντρεύεται μια συμπατριώτισσά του. Στο μεταξύ η Μπατερφλάι έχει φέρει στον κόσμο ένα παιδί, που θα γίνει η αιτία για μια ακόμη σύγκρουση όταν ο Πίνκερτον επιστρέψει με τη νέα του σύζυγο στην Ιαπωνία.
Η Μαντάμ Μπατερφλάι πρωτοεμφανίστηκε στη λογοτεχνία το 1898, όταν ο Αμερικανός Τζον Λούθερ Λονγκ έγραψε ένα διήγημα με αυτόν τον τίτλο, με πηγή έμπνευσης τις αφηγήσεις της αδελφής του, η οποία είχε ζήσει στην Ιαπωνία μαζί με τον ιεραπόστολο σύζυγό της. Λίγα χρόνια νωρίτερα, ωστόσο, και συγκεκριμένα το 1887, ο Γάλλος μυθιστοριογράφος Πιερ Λοτί είχε ήδη εκδώσει το μυθιστόρημα Η κυρία Χρυσάνθεμο, η ιστορία του οποίου παρουσιάζει πάρα πολλά κοινά στοιχεία με αυτήν της Μπατερφλάι. Το 1904 παρουσιάστηκε επίσημα και η όπερα του Πουτσίνι, σε λιμπρέτο των Λουίτζι Ίλικα και Τζουζέπε Τζακόσα. Το διήγημα του Λονγκ είναι γραμμένο σε τρίτο πρόσωπο, ενώ στο μυθιστόρημα του Λοτί η αφήγηση είναι πρωτοπρόσωπη. Ο Μπενζαμέν Λακόμπ, στη δική του εκδοχή, συνδυάζει στοιχεία από το μυθιστόρημα του Λοτί και το λιμπρέτο της όπερας και, ακολουθώντας το ύφος του βιβλίου, βάζει τον Αμερικανό αξιωματικό Μπέντζαμιν Φράνκλιν Πίνκερτον να αφηγηθεί την ιστορία από τη δική του πλευρά.
Το πολύ ξεχωριστό στιλ του Λακόμπ συνδυάζει στοιχεία της κλασικής ζωγραφικής με τα κόμικς του δυτικού κόσμου και τις πολύχρωμες παραστάσεις που βλέπουμε σε παλαιότερες ιαπωνικές εικονογραφήσεις.
Όντας αξιωματικός του ναυτικού, ο Πίνκερτον παίρνει μετάθεση για την Ιαπωνία και, παρακινούμενος από συναδέλφους του, αποφασίζει να βρει μια ντόπια κοπέλα και να την παντρευτεί για όσο διάστημα θα μείνει εκεί. Ήταν μια τακτική ευρέως διαδεδομένη εκείνη την εποχή – οι δυτικοί από τη μια ελκύονταν από την εξωτική Ανατολή, ενώ από την άλλη επιδίδονταν σε διάφορες προσπάθειες εκδυτικοποίησής της. Το ενδιαφέρον του τραβάει η Μπατερφλάι, μια γκέισα σπάνιας ομορφιάς, η οποία επίσης τον ερωτεύεται και, αγνοώντας την αυστηρότητα ηθών, εθίμων αλλά και στερεοτύπων, αποφασίζει να τον παντρευτεί. Μετά από ένα διάστημα ευτυχίας, ωστόσο, ο γάμος τους αρχίζει να κλονίζεται, με αποκορύφωμα την αναπόφευκτη επιστροφή του Πίνκερτον στην Αμερική. Εκεί, ο άλλοτε τρελά ερωτευμένος με την εξωτική του νύφη αξιωματικός ακυρώνει την προηγούμενη ζωή του στην Ιαπωνία και παντρεύεται μια συμπατριώτισσά του. Στο μεταξύ η Μπατερφλάι έχει φέρει στον κόσμο ένα παιδί, που θα γίνει η αιτία για μια ακόμη σύγκρουση όταν ο Πίνκερτον επιστρέψει με τη νέα του σύζυγο στην Ιαπωνία.
Η υπόθεση είναι λίγο πολύ γνωστή – αν και τόσο στην όπερα όσο και στη διασκευή του Λακόμπ το φινάλε είναι πολύ πιο δραματικό από ό,τι στο διήγημα και το μυθιστόρημα. Αυτό που αξίζει να προσεχτεί ιδιαίτερα σ’ αυτήν εδώ την έκδοση από την Κόκκινη Κλωστή Δεμένη, σε προσεγμένη μετάφραση της Εύης Γεροκώστα, είναι η υπέροχη εικονογράφηση από τον ίδιο τον συγγραφέα. Το πολύ ξεχωριστό στιλ του Λακόμπ συνδυάζει στοιχεία της κλασικής ζωγραφικής με τα κόμικς του δυτικού κόσμου και τις πολύχρωμες παραστάσεις που βλέπουμε σε παλαιότερες ιαπωνικές εικονογραφήσεις. Πολύ ιδιαίτερο είναι επίσης το όλο στήσιμο του βιβλίου, με τις σελίδες που ξεδιπλώνονται η μία πίσω από την άλλη αποκαλύπτοντας τις πραγματικά πανέμορφες ζωγραφιές, ευαίσθητες και έντονα δραματικές ταυτόχρονα, οι οποίες δεν εικονογραφούν απλά την ιστορία, αλλά δημιουργούν μια ατμόσφαιρα παραμυθένια και ονειρική. Ουσιαστικά είναι πίνακες ζωγραφικής που συνοδεύουν την αφήγηση, και στους οποίους το μοτίβο που κυριαρχεί είναι αυτό της μπλε πεταλούδας, αφού «Μπατερφλάι» σημαίνει, στα αγγλικά, πεταλούδα, ενώ το μπλε είναι ένα από τα παραδοσιακά χρώματα της Ιαπωνίας, από αυτά που συναντάμε συχνότερα στα κιμονό και τα έργα τέχνης. Το πίσω μέρος των σελίδων κοσμούν σχέδια σε μπλε χρώμα –μια διαφορετική απόχρωση του μπλε αυτή τη φορά– που αποτελούν κατά κάποιο τρόπο άλλοτε το «παρασκήνιο» της ιστορίας, άλλοτε το σκηνικό της και άλλοτε υπογραμμίζουν λεπτομέρειες της πλοκής με συμβολικό τρόπο, όπως είναι η προσθήκη του κόκκινου χρώματος στα μπλε σχέδια, τέχνασμα που τονίζει την αίσθηση της τραγικότητας των προσώπων αλλά και της ιστορίας τους.
Μαντάμ Μπατερφλάι
Διασκευή: Benjamin Lacombe
Μετάφραση: Εύη Γεροκώστα
Εικονογράφηση: Benjamin Lacombe
Κόκκινη Κλωστή Δεμένη
38 σελ.
ISBN 978-618-5151-37-9
Τιμή: €18,90
Διασκευή: Benjamin Lacombe
Μετάφραση: Εύη Γεροκώστα
Εικονογράφηση: Benjamin Lacombe
Κόκκινη Κλωστή Δεμένη
38 σελ.
ISBN 978-618-5151-37-9
Τιμή: €18,90
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου