Είναι οι μέλισσες γκρι ή μήπως η πραγματικότητα στην οποία ζούσαμε αγνοώντας τι μας επιφυλάσσει το μέλλον;
Γνώρισα πολύ καλά και από πρώτο χέρι τα γεγονότα στην Κριμαία και την ανατολική Ουκρανία το 2014. Είχα και έχω φίλους και στις δύο αυτές περιοχές, από τις οποίες η μεν πρώτη αποσπάστηκε βίαια και παράνομα από τον εθνικό κορμό, ενώ η δεύτερη έγινε θέρετρο ενός υβριδικού πολέμου της Ρωσίας, όχι μόνο κατά της Ουκρανίας, αλλά της Δύσης εν γένει και εν συνόλω.
Ως εκ τούτου, οι Γκρίζες μέλισσες του Αντρέι Κούρκοφ ήταν για μένα ένα οικείο μεταφραστικό περιβάλλον. Διαβάζοντάς το, μου έρχονταν στον νου συζητήσεις με φίλους από την ανατολική Ουκρανία, συμφοιτητές από την εποχή όταν ο κόσμος ήταν ασπρόμαυρος και χωρισμένος από ένα Σιδηρούν Παραπέτασμα, το οποίο αφελώς πιστέψαμε πως έπεσε το 1991 με την κατάρρευση της Ε.Σ.Σ.Δ.
Η γλώσσα που χρησιμοποιεί ο Κούρκοφ περιέχει στοιχεία της καθομιλουμένης ρωσικής γλώσσας με την ουκρανική της προφορά. Χρησιμοποιεί λέξεις που «γεννήθηκαν» μέσα από τις φλόγες της ένοπλης σύγκρουσης στην ανατολική Ουκρανία, μα και άλλες που είναι αποτέλεσμα της τεχνολογικής εξέλιξης.
Ο Κούρκοφ σήμερα είναι ο πιο αναγνωρίσιμος συγγραφέας της Ουκρανίας, περιζήτητος συνομιλητής των δυτικών δημοσιογράφων, γράφοντας τα έργα του στα ρωσικά και καταρρίπτοντας, κατ’ αυτόν τον τρόπο, ένα από τα βασικά επιχειρήματα της ρωσικής επιθετικότητας περί «καταπίεσης των Ρωσόφωνων πληθυσμών». Εξάλλου, δεν είναι ο μόνος. Υπάρχουν εκδοτικοί οίκοι στην Ουκρανία, οι οποίοι εκδίδουν βιβλία που είναι γραμμένα στα ρωσικά, λειτουργώντας ως γέφυρες επικοινωνίας και πρεσβευτές καλής θέλησης μεταξύ των γλωσσικών κοινοτήτων αυτής της χώρας.
Μεταφράζοντας τις Γκρίζες μέλισσες του Κούρκοφ, ξαναγύρισα σε τόπους, τους οποίους είχα επισκεφτεί στα χρόνια της πρώτης νιότης, όντας φοιτητής στο Κίεβο.
Μα και το θέμα που επέλεξε γι’ αυτό το μυθιστόρημά του είναι τόσο, μα τόσο επίκαιρο στις μέρες μας. Ο πρωταγωνιστής, ο συγχωριανός του, η γκρίζα ζώνη ανάμεσα στους εμπόλεμους, η κοπέλα στην Ουκρανία, ο Τάταρος παλιός του φίλος και μελισσοκόμος στην κατεχόμενη Κριμαία, η οικογένειά του, όλο αυτό το πλέγμα ανθρώπων, τόπων, καταστάσεων, δεν είναι τίποτα άλλο παρά η γλαφυρή παρουσίαση όλων των πρόδρομων συμπτωμάτων του απρόκλητου και ιμπεριαλιστικού πολέμου που κήρυξε η Ρωσία κατά της Ουκρανίας.
Οι άνθρωποι ζουν στην γκρίζα ζώνη, μα οι μέλισσες έχουν τα χρώματά τους. Βοσκούν αμέριμνες, συλλέγουν τη γύρη και προσφέρουν το πολύτιμο δώρο τους, το μέλι. Μέχρι τη στιγμή που κάποιες από αυτές έρχονται σε επαφή με τις δυνάμεις του Κακού και χάνουν το χρώμα τους, γίνονται γκρίζες κι επικίνδυνες. Και τότε ο ήρωας αναγκάζεται να τις σκοτώσει. Για να κόψει τον δρόμο του Κακού, για να εμποδίσει την αναπαραγωγή του, για να ξαναέρθει το χρώμα στο γκρίζο φόντο της ζωής.
Μεταφράζοντας τις Γκρίζες μέλισσες του Κούρκοφ, ξαναγύρισα σε τόπους, τους οποίους είχα επισκεφτεί στα χρόνια της πρώτης νιότης, όντας φοιτητής στο Κίεβο. Οι ονομασίες των πόλεων και των χωριών οικείες. Εκεί ζούσαν και ζουν συμφοιτητές μου. Θυμάμαι ακόμη τα γλέντια και τα μεθύσια που κάναμε. Έχω ακόμη μια λευκή πουκαμίσα με κόκκινο κέντημα, τι κι αν δεν μου χωράει πια ύστερα από σχεδόν μισό αιώνα. Έχω ακόμη τον κόκκινο τόμο με τα ποιήματα του Ντοστογιέφσκι που μου χάρισε μια συμφοιτήτρια στα 19α γενέθλιά μου κι ας έχει φύγει η ίδια εδώ και χρόνια από τη ζωή.
Οι Γκρίζες μέλισσες του Κούρκοφ είναι ένα μυθιστόρημα για τους απλούς ανθρώπους που χαίρονται και λυπούνται με απλά πράγματα, χωρίς να φιλοσοφούν ή να επιδίδονται σε περίπλοκους λεκτικούς ορισμούς του Είναι και του Γίγνεσθαι. Είναι ένα αφήγημα για ανθρώπους που έζησαν και ζουν σε δύο διαφορετικούς κόσμους. Και μετά την 24η Φεβρουαρίου 2022, σε τρεις διαφορετικούς κόσμους. Γιατί ο κόσμος που περιγράφει ο Κούρκοφ στις Γκρίζες μέλισσες έπαψε να υπάρχει για πάντα τη στιγμή που ο σημερινός ένοικος του Κρεμλίνου έδωσε την εγκληματική εντολή της εισβολής.
Γκρίζες μέλισσες
Αντρέι Κούρκοφ
μετάφραση: Δημήτρης Β. Τριανταφυλλίδης
Εκδόσεις Καστανιώτη
432 σελ.
ISBN 978-960-03-6974-8
Τιμή €20,00
https://diastixo.gr/aprosopo-2/18197-dimitris-triantafillidis
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου