Οι Ολύμπιοι θεοί, ενώ ήταν πλασμένοι από τους αρχαίους Έλληνες με ανθρώπινη μορφή και ανθρώπινο σώμα, διακρίνονταν για την εξαιρετική τους ομορφιά. Τα μαλλιά και το πρόσωπό τους ακτινοβολούσαν και η μορφή τους μπορούσε να μαγέψει και να γαληνέψει και τα πιο άγρια θηρία της φύσης. Τα σώματά τους ήταν αρμονικά πλασμένα με τις τελειότερες αναλογίες.
Όμως ανάμεσά τους ζούσε και ένας θεός που εκτός από την
ακατανίκητη δύναμή του και την αθανασία του, δεν έμοιαζε
καθόλου με τους υπόλοιπους. Αυτός ήταν ο Ηφαιστος, ο θεος
προστάτης της φωτιάς, της σιδηρουργίας των πέτρινων κατασκευών
και της γλυπτικής. Γιος του Δία και της Ήρας από τη γέννηση του
ακόμη γνώρισε την εγκατάλειψη, τον εκδιωγμό και την περιφρόνηση.
Ο Ήφαιστος είναι ο πιο άσχημος από τους θεούς, μαυριδερός και
κουτσός τόσο που η αποκρουστική του όψη τον κάνει ανεπιθύμητο
μεταξύ των υπολοίπων Ολύμπιων θεών. Παρουσιαζόταν με παχιά
και μακριά γενειάδα, με χοντρά και άσχημα χαρακτηριστικά.
Επιπλέον, ήταν κοντός και χοντρός, με αδύναμα πόδια που δεν
μπορούσαν να συγκρατήσουν εύκολα το βάρος του.
Είχε δασύτριχο στήθος και τα μπράτσα του ήταν τεράστια
από τη συνεχή δουλειά στο εργαστήρι του.
Σχετικά με τα πρώτα χρόνια της ζωής του και την αναπηρία
που αντιμετώπιζε στο πόδι του,δίνονται πολλές και ποικίλες
εξηγήσεις. Μια παράδοση μας αναφέρει ότι η Ήρα μόλις γέννησε
τον Ήφαιστο πάνω στον Όλυμπο, ζήτησε να δει το μωρό της.
Μόλις όμως αντίκρισε το κουτσό και μαυριδερό βρέφος
που της παρουσίασαν έγινε έξω φρενών. Πώς ήταν δυνατόν
να γεννήσει αυτή, μια πανέμορφη θεά, ένα τόσο άσχημο μωρό;
Σκέφτηκε ότι δε θα μπορούσε με κανένα τρόπο ν’ αντιμετωπίσει
τις κοροϊδίες των υπόλοιπων θεών και τα ειρωνικά τους γέλια.
Έτσι λοιπόν άρπαξε μανιασμένη το μωρό και το πέταξε από τον
Όλυμπο. Ο Ήφαιστος κατέληξε στον Ωκεανό. Εκεί τον βρήκαν
και τον περιμάζεψαν η Θέτιδα και η Ευρυνόμη. Ο Ήφαιστος πέρασε
μαζί τους τα εννιά πρώτα χρόνια της ζωής του, σε μια θαλάσσια
σπηλιά, το παλάτι του Νηρέα. Με τα κοράλλια και τα μαργαριτάρια
ο Ήφαιστος έφτιαχνε θαυμαστά κοσμήματα στις θεές που τον
προστάτευαν. Έτσι τους έδειχνε την αγάπη και την ευγνωμοσύνη του.
Ένας άλλος μύθος διηγείται ότι ο Ήφαιστος έπαθε το ατυχές γεγονός
σε μεγαλύτερη ηλικία. Ήταν μια μέρα, όπως πολλές άλλες, που το
θεϊκό ζευγάρι ο Δίας και η Ήρα μάλωναν. Οι φωνές της πρώτης
θεάς αντηχούσαν σ’ ολόκληρο τον Όλυμπο και προκαλούσαν τα
σχόλια των υπολοίπων. Δεν μπορούσε να διανοηθεί πώς κατάφερε
ο σύζυγός της, παρόλες τις δικές της προσπάθειες να τον
παρακολουθεί συνέχεια, να συνάψει ερωτικές σχέσεις με μια θνητή,
την Αλκμήνη. Το χειρότερο απ’ όλα ήταν ότι απέκτησε μαζί της
κι ένα γιο, τον Ηρακλή. Ο Δίας άρχισε ν’ αστράφτει και να βροντά
από τα νεύρα του· δεν άντεχε άλλο την αρρωστημένη ζήλια
της Ήρας.
Ο καημένος ο Ήφαιστος σ’ αυτόν τον τρικούβερτο καβγά πήρε το
μέρος της μητέρας του. Ο πατέρας του τότε, θολωμένος καθώς ήταν
από την οργή του, άρπαξε τον άσχημο γιο του, που ποτέ δεν τον
συμπάθησε πραγματικά, και τον πέταξε μ’ όλη του τη δύναμη κάτω
από τον Όλυμπο. Ο Ήφαιστος μια ολόκληρη μέρα στροβιλιζόταν
στην ατμόσφαιρα και τελικά κατέληξε με ορμή πάνω στη Λήμνο.
Το σώμα του βρόντηξε σε κάποια βράχια του νησιού και από τότε
ο Ήφαιστος κουτσάθηκε για όλη του τη ζωή.
Γενικά, τα πρώτα χρόνια της ζωής του ο Ήφαιστος έζησε μακριά
από τον Όλυμπο και είτε από μόνος του, είτε με τη βοήθεια
κάποιου δασκάλου έγινε ο πρώτος τεχνίτης ανάμεσα στους θεούς.
Οι γονείς του δεν τον αντιμετώπισαν ποτέ ως ίσο με τα υπόλοιπα
παιδιά τους. Ο Ήφαιστος ήταν καλόκαρδος και υπομονετικός,
όμως πάντα σκεφτόταν τη συμπεριφορά των γονιών του και
εκνευριζόταν· τον έπιανε το παράπονο και πολλές φορές έπαιρνε
την εκδίκησή του.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει ο μύθος στον οποίο ο Ήφαιστος στην
γιορτή της μητέρας του στον Όλυμπο, της κατασκεύασε και της
έδωσε ως δώρο έναν ολόχρυσο θρόνο με ανάγλυφες σκαλιστές
παραστάσεις από την ζωή των θεών. Μόλις της τον πρόσφερε,
η Ήρα αμέσως τον δοκίμασε με μεγάλη χαρά και ικανοποίηση αφού
όπως ήταν γνωστό, οι κατασκευές του Ηφαίστου δεν είχαν ισάξιές
τους. Πέρασε λίγη ώρα και η Ήρα άκουγε και συνομιλούσε
με τους υπολοίπους θεούς από το νέο της θρόνο, όταν όμως
θέλησε να σηκωθεί διαπίστωσε πως κάτι τέτοιο της ήταν αδύνατο.
Ο Ήφαιστος την είχε αιχμαλωτίσει με αόρατα δεσμά τα οποία
κανείς άλλος δεν ήταν ικανός να λύσει.
Αυτό είναι το δώρο μου για εσένα μητέρα και για τη αγάπη που
μου έδειξες όταν ήμουν μικρός. Τι φταίω εγώ που γεννήθηκα
άσχημος και μαυριδερός και με πέταξες από τον Όλυμπο; της είπε.
Μάταια τον παρακαλούσε η Ήρα να τον απελευθερώσει, μάταια
και οι υπόλοιποι θεοί να τον μεταπείσουν μαλώνοντας τον, μάταια
και ο Άρης θέλησε με την βία να του αλλάξει γνώμη καθώς
ο Ήφαιστος τον αντιλήφθηκε έγκαιρα και του πέταξε έναν αναμμένο
δαυλό κάνοντάς τον να πάει και να κρυφτεί πίσω από τις θεές.
Στη συνέχεια αποχώρησε για το αγαπημένο του νησί, την Λήμνο
όπου ο φίλος του ο Διόνυσος κατάφερε αφού τον μέθυσε πρώτα
με κρασί να τον μεταπείσει και να ταξιδέψουν στη συνέχεια πείσω
στον Όλυμπο. Εκεί ο Δίας απαίτησε από τον Ήφαιστο να
απελευθερώσει την μητέρα του καθώς όπως του είπε παρατράβηξε
το αστείο.
Ο Ήφαιστος του απάντησε πως θα το έκανε με την προϋπόθεση
ο ίδιος να του ικανοποιούσε μία χάρη. Αφού δέχτηκε ο Δίας,
ο Ήφαιστος έλυσε τα δεσμά της Ήρας και τότε ζήτησε από
τον Δία την χάρη που του υποσχέθηκε. Μπροστά σε όλους τους
θεούς ο Ήφαιστος ζήτησε από τον Δία για γυναίκα του την
Αφροδίτη. Όλοι σάστισαν, όλοι μείνανε έκπληκτοι, κανείς
δεν το πίστευε ο πιο άσχημος άντρας να παντρευτεί την
ομορφότερη θεά. Περισσότερο από όλους ντράπηκαν η Αφροδίτη
και ο Δίας καθώς ήταν υποχρεωμένος να τιμήσει τον λόγο του.
Έτσι η θεά του έρωτα και της ομορφιάς έγινε σύζυγος του πιο
άσχημου από τους θεούς.
Ο Ήφαιστος ήταν ο θεϊκός σιδηρουργός. Κατασκεύαζε όπλα,
παλάτια, κοσμήματα, όλα περίτεχνα και σπουδαία.
Το παλάτι του στον Όλυμπο ολόχρυσο με πολύτιμους λίθους
στολισμένο. Τα δώρα του στους θεούς ασύλληπτης έμπνευσης
και ομορφιάς. Αυτός δώρισε στον Δία την αιγίδα
(που μετά έδωσε στην Αθηνά) και το σκήπτρο του, στην Δήμητρα
το δρεπάνι, στον Απόλλωνα και την Άρτεμη τα χρυσά τους βέλη,
στον ήλιο τα λαμπρό του άρμα και στον Διόνυσο το ολόχρυσο
κύπελό του. Αυτός κατασκεύασε τα όπλα του Αχιλλέα, που του
ζήτησε η μητέρα του η Θέτιδα. Ακόμη, στον Ήφαιστο αποδίδεται
και η κατασκευή του Τάλου.
Ο Τάλως ήταν ένα τεράστιο ανθρωπόμορφο, χάλκινο κατασκεύασμα
το οποίο ο θεός δώρισε στον βασιλιά της Κρήτης Μίνωα.
Ο Τάλως προστάτευε ολόκληρο το νησί καθώς με τα τεράστια
βήματά του ήταν ικανός να ταξιδεύει τόσο γρήγορα που λέγεται
ότι έκανε τρεις φορές το γύρο του κοσμου σε μία ημέρα.
Ο προστάτης της Κρήτης που κατάστρεφε με την καυτή του
ανάσα όποιο εχθρικό πλοίο στρεφόταν ενάντια στο νησί
απενεργοποιήθηκε τελικά από τους αργοναύτες, οι οποίοι
στον γυρισμό τους από την Κολχίδα και με την βοήθεια της
μάγισσας Μήδειας, η οποία του προκάλεσε σύγχυση, κατάφεραν
να τον τραυματίσουν στο πόδι, από όπου έτρεξε από την μοναδική
του φλέβα σαν λιωμένο μέταλλο το αίμα του. Δεν ήταν όμως
οι μόνες κατασκευές του.
Λιγότερο γνωστές είναι ακόμα οι:
Χρυσές Κηλήδονες
Ήσαν χρυσά κινούμενα αγάλματα κατασκευασμένα από
τον Ήφαιστο, είτε με την μορφή γυναικών, είτε δρυοκολάπτη,
είτε με μορφή παρόμοια των Σειρήνων, που είχαν το χάρισμα
του τραγουδιού και είχαν δοθεί στον ναό του Απόλλωνα στους
Δελφούς.
Ο Καυκασιος Αετός
ήταν γιγάντιος χάλκινος αετός, κατασκευασμένος από τον Ήφαιστο,
ο οποίος είχε ως αποστολή να κατατρώγει το αναπαραγόμενο
συκώτι του Τιτάνα Προμηθέα, ο οποίος είχε αλυσοδεθεί
από τον Δία στον Καύκασο διότι είχε παραδώσει στους θνητούς
την φωτιά.
Ο αετός άλλοτε περιγράφεται ως χάλκινο αυτόματον
κατασκευασμένο από τον Ήφαιστο και άλλοτε ως μέλος
πλασμάτων γεννημένων από τον δαίμονα Έχιδνα.
Στα «αδελφά» πλάσματα περιλαμβάνονται ο λέων της
Νεμέας και η Λερναία Ύδρα.
Χρυσός & αργυρός κύων (σκύλος)
Κατασκευασμένοι από τον Ήφαιστο, ήσαν ζεύγος σκύλων – φυλάκων (ένας χρυσός και ένας αργυρός) αθάνατοι και αγέραστοι οι οποίοι είχαν ως αποστολή να φυλάνε την είσοδο του παλατιού του βασιλέα των Φαιάκων Αλκίνου (πατέρα της Ναυσικάς).
Χάλκινοι Ταύροι
Ζεύγος χάλκινων ταύρων με πύρινη αναπνοή, κατασκευασμένοι από τον Ήφαιστο για τον βασιλέα της Κολχίδας Αιήτη. Υπήρξαν από τους άθλους του Ιάσονα ο οποίος προκειμένου να πάρει το χρυσόμαλλο δέρας, έπρεπε να ζέψει τους εν λόγω ταύρους και να σπείρει ένα χωράφι χρησιμοποιώντας ως αλέτρι τα μαγικά δόντια του δράκοντα.
Χρυσές Κόρες
Ζεύγος χρυσών πανέμορφων κορασίδων κατασκευασμένων από τον Ήφαιστο, οι οποίες διέθεταν το χάρισμα του λόγου και της σκέψης, με αποστολή να υπηρετούν τον Ήφαιστο στην Ολύμπια κατοικία του.
Καβειρικοί Ίπποι
Ήσαν ζεύγος χάλκινων ίππων με πύρινη ανάσα κατασκευασμένοι από τον Ήφαιστο, οι οποίοι είχαν ως αποστολή να σύρουν το άρμα των Καβείρων.
Χρυσοί Τρίποδες
Αποτελούνταν από 20 χρυσούς αυτοκινούμενους τρίποδες με τροχούς, τους οποίους είχε κατασκευάσει ο Ήφαιστος προκειμένου να μετακινούνται οι θεοί στις αίθουσες του Ολύμπου κατά την διάρκεια των εορτών.
Η Λήμνος είναι ένα ηφαιστειογενές νησί και η κυριότερη κορυφή του, ο Μόσυχλος, έγινε το σημαντικότερο κέντρο της λατρείας του Ηφαίστου. Ο Ήφαιστος είναι εξαιρετικά σημαίνων Θεός, καθώς σχετίζεται με την φωτιά (νοητικό πυρ –γνώση). Μπορεί Προμηθέας να έκλεψε τη φωτιά (νοητικό πύρ –γνώση) για να τη χαρίσει στους ανθρώπους, δημιουργός όμως τόσο της φωτιάς, όσο και των ανθρώπων, ήταν ο Ήφαιστος...
Ο Ήφαιστος θεωρούνταν ο θεός των μεταλλουργών και σιδηρουργών, οι οποίοι διδάχθηκαν από αυτόν την κατεργασία των μετάλλων και τη χρησιμοποίηση της φωτιάς. Ο Ήφαιστος λατρεύονταν στην Λήμνο όπου βρισκόταν το εργαστήρι του σιδηρουργού-θεού. Δεν είναι φυσικά τυχαίο πως στην Λήμνο τελούνταν τα σεπτά και πανάρχαια Καβείρια μυστήρια.
Σύμφωνα με τον Λήμνιο συγγραφέα Φιλόστρατο, κατά την διάρκεια των Καβειρίων μυστηρίων, έσβηναν όλες τις φωτιές επί εννιά μέρες σε όλο το νησί. Την ένατη μέρα έφτανε στο λιμάνι ένα πλοίο που το είχαν στείλει στη Δήλο για να φέρει τη φωτιά. Το περίμενε ανυπόμονα ένα μεγάλο πλήθος που όλο το διάστημα προσευχόταν. «Σαν έφτανε το πλοίο στο λαό μοίραζαν τη φωτιά, όχι για την καθημερινή χρήση, μα για των τεχνιτών τα εργαστήρια, άρχιζε και πάλι στον τόπο μια νέα ζωή».
Δεν είναι φυσικά επίσης τυχαίο, πως το πυρ αποτελούσε στην αρχαία – και όχι μόνο – σκέψη, το βασικό συστατικό δημιουργίας του σύμπαντος. Ο Πυθαγόρας δίδασκε λ.χ, πως όλα τα ουράνια σώματα περιστρέφονται γύρω από ένα «κεντρικό πυρ» με αρμονία. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με το Ιωάννη Στοβαίο ( Ανθολόγιο) το κοσμολογικό πρότυπο του Πυθαγόρειου Φιλόλαου:
«τοποθετεί το πυρ στο μέσον, στο κέντρο. Το ονομάζει εστία των πάντων, οίκον του Διός, μητέρα των θεών, βωμό και συνοχή και μέτρο φύσεως. Επίσης τοποθετεί ένα δεύτερο πυρ, ανώτατο όλων, που περιέχει μέσα του τον κόσμο. Το κέντρο, λέει, είναι από την φύση του πρώτο, γύρω απ’ αυτό τα δέκα διαφορετικά σώματα εκτελούν τον ομαδικό τους χορό.»
Για αυτό τον λόγο το ιερό πυρ, συμβολιζόταν από την ιερή και άσβεστη εστία κάθε βωμού και ναού, αλλά και οικιών. To όνομα του Ηφαίστου, προέρχεται από την ρίζα «αφ-» του δασυνόμενου ρήματος «άπτω», που σημαίνει «ανάβω, καίω», συνεπώς Ήφαιστος είναι «αυτός που καίει, ο πύρινος». Σύμφωνα δε με τον Σωκράτη (Πλάτων Κρατύλος περί ονομάτων), το όνομα Ήφαιστος σημαίνει ο φωτεινός από το «Φαίστος», προσλαμβάνοντας το γράμμα Ήτα.
Στην Λήμνο τιμούσαν τον Ήφαιστο και ως θεό θεραπευτή. Δώρο του για την φιλοξενία των Λημνίων ήταν η περίφημη θεραπευτική Λημνία γη. Για αυτό τον λόγο, ο Φιλοκτήτης ο διάσημος τοξοβόλος των Ελλήνων κατά την εκστρατεία της Τροίας, αφέθηκε εδώ, ώστε να γιατρευτεί από η πληγή του από το δάγκωμα φιδιού με την Λημνία γη.
Η συνεισφορά και ο συμβολισμός του Ηφαίστου τόσο στην θεϊκή, όσο και στην ανθρώπινη ιστορία είναι υποτιμημένη…
Το πυρ, και η μεταλλουργία είναι ενδεικτικά της σπουδαιότητας των δυνάμεων που εκφράζει ο θεός, το σημαντικότερο όλων όμως είναι η αναπηρία του Θεού. Πως μπορεί ένας θεός να είναι κουτσός, έστω και μετά από ατύχημα (στην πραγματικότητα τιμωρία);
Ας δούμε τι μας αποκαλύπτουν οι αρχαίες πηγές.
«Την δική σας χίλια χρόνια πριν την δική μας, παίρνοντας το σπέρμα σας από την γη και τον Ήφαιστο, –Προτέραν μὲν τὴν παρ᾽ ὑμῖν ἔτεσι χιλίοις ἐκ γῆς τε καὶ Ἡφαίστου τὸ σπέρμα παραλαβοῦσαν ὑμῶν,» – λέγει ο αιγύπτιος Ιερέας στον Σόλωνα, αναφερόμενος στην πόλη των Αθηνών.
(Τίμαιος, 23.d-e).
Τι θα υποστήριζε κανείς για την δημιουργία του Ηφαίστου;
Όπως μας λέγει ο Πρόκλος, στο «Εις τον Τίμαιο Πλάτωνος, βιβλίο Α’, 142.22 – 144.19», ότι ανήκει (ο Ήφαιστος) στην δημιουργική σειρά και όχι στην ζωογονική ή στην συνοχική (συνεκτκή) ή σε κάποια άλλη σειρά, το δηλώνουν οι θεολόγοι των Ελλήνων παρουσιάζοντάς τον να δουλεύει τον χαλκό και να κουνάει τα φυσερά και γενικά σαν «εργοτεχνίτη». Ότι είναι δημιουργός των αισθητών και όχι των ψυχικών ή των νοητικών έργων, και αυτό το δηλώνουν οι ίδιοι. Γιατί η κατασκευή του εσόπτρου και «ἡ χαλκεία καὶ ἡ χωλεία καὶ πάντα τὰ τοιαῦτα σύμβολα τῆς περὶ τὸ αἰσθητὸν αὐτοῦ ποιήσεώςἐστι».
Αλλά και ότι είναι δημιουργός, είναι φανερό από τους ίδιους, οι οποίοι λένε ότι αυτός έπεσε από ψηλά, από τον Όλυμπο, μέχρι γης και υμνούν όλες τις υποδοχές των εγκόσμιων θεών σαν «Ἡφαιστοτεύκτους». Αν, λοιπόν, υποστηρίζουμε ότι τα πράγματα έχουν έτσι, τούτος ο θεός θα είναι ο καθολικός δημιουργός «τῆς σωματοειδοῦς ἁπάσης συστάσεως», και τας «ἐμφανεῖς ἕδρας προευτρεπίζων» [προετοιμάζει] των θεών, συμπληρώνοντας τα πάντα για την μία/ενιαία αρμονία του Κόσμου, γεμίζοντας όλα τα δημιουργήματα με σωματική ζωή, και διακοσμώντας και συγκρατώντας με τα Είδη τη σκληρότητα και την πυκνότητα της ύλης. Για αυτό, λοιπόν, λέγεται κι από τους θεολόγους των Ελλήνων ότι χαλκεύει (δουλεύει τον χαλκό), «ὡς στερεῶν καὶ ἀντιτύπωνἐργάτης», αλλά και επειδή «χάλκεος ὁ οὐρανὸς ὡς μίμημα ὢν τοῦ νοητοῦ», και ο του ουρανού ποιητής (δημιουργός) χαλκουργός.
«Χωλεύειν δὲ ἀμφοτέροις τοῖς ποσίν» (είναι χωλός/κουτσός και τα δύο του πόδια), επειδή είναι δημιουργός των εσχάτων/τελευταίων όντων και τις προόδους του όντως Όντος – γιατί τέτοια είναι τα σώματα – και επειδή δεν μπορεί πλέον να προχωρήσει σε άλλη τάξη και επειδή είναι δημιουργός του σύμπαντος που δεν έχει σκέλη (πόδια), όπως θα πει ο Πλάτων στον «Τίμαιο, 34.a».
Λέγεται ότι πέφτει από ψηλά στη γη, επειδή απλώνει τη δημιουργία σε ολόκληρη την αισθητή ουσία. Είτε, λοιπόν, κάποιοι υποστηρίζουν ότι υπάρχουν φυσικοί Λόγοι (φυσικές λογικές αρχές) μέσα στο σύμπαν είτε σπερματικές αρχές, πρέπει να αναγάγουμε την αιτία όλων αυτών σε τούτον τον θεό. Γιατί αυτό το οποίο δημιουργεί η Φύση βυθιζόμενη μέσα στα σώματα, αυτό διαπλάθει και τούτος ο θεός με τρόπο θεϊκό, κινώντας τη Φύση και χρησιμοποιώντας τη σαν όργανο για την δική του δημιουργία. Γιατί και η έμφυτη θερμότητα προέρχεται από τον Ήφαιστο και παράγεται από αυτόν για την σωματική δημιουργία.
Την καθολική αιτία, λοιπόν, των γιγνομένων (γεννημένων) όντων ο Πλάτων, στον «Τίμαιο, 23d-e», την ανήγαγε σε αυτόν τον θεό. Επειδή, όμως, χρειάζονται και ύλη τα γιγνόμενα (γεννημένα) όντα – γιατί και οι ουράνιοι θεοί δανείζονται «μέρη από το σύμπαν, τα οποία θα επιστραφούν και πάλι πίσω – μόρια ἐκ τοῦ παντὸς ὡς αὖθις ἀποδοθησόμενα», «Τίμαιο, 42e» – ,με τρόπο πολύ θαυμαστό την έχει υποδείξει και αυτήν με τη γη.
Γιατί και στο ίδιο το σπέρμα υπάρχουν λόγοι (λογικές αρχές) και υπόστρωμα στο οποίο αυτές οι αρχές εφαρμόζονται, και οι πρώτες προέρχονται από την τέχνη του Ηφαίστου, ενώ το δεύτερο από τη γη, γιατί στο συγκεκριμένο πλατωνικό χωρίο ως γη πρέπει να εννοήσουμε κάθε υλικό αίτιο, όχι επειδή οι Αθηναίοι ήταν αυτόχθονες, αλλά επειδή και ολόκληρο την γένεσιν συνηθίζουν να την αποκαλούν γη και καθετί υλικό να το αποκαλούν γήινο, αναγκαστικά, λοιπόν, τα σπέρματα προέρχονται από τη γη.
Όργανο, λοιπόν, του Ηφαίστου είναι το πυρ και ύλη η γη, η δια του πυρός κινούμενη και ζωογονούσα, ενώ η ίδια είναι «ἀπεψυγμένη» (παγωμένη). Για αυτό και στο συγκεκριμένο χωρίο έχει χρησιμοποιηθεί σαν να παίζει τον ρόλο της ύλης για τον Ήφαιστο, και για αυτό έχει ειπωθεί ότι το σπέρμα του Ηφαίστου μαζί με τη γη πραγματοποίησε τη γέννηση των Αθηναίων. Γιατί «καὶ κατὰ τὸν μῦθον ὁ ῞Ηφαιστος ἐρῶν τῆςἈθηνᾶς ἀφῆκε τὸ σπέρμα εἰς γῆν» και από εκεί βλάστησε το των Αθηναίων γένος.
Πάντα, λοιπόν, και γενικά ο Ήφαιστος είναι ερωτευμένος με την Αθηνά, επειδή μιμείται με τα αισθητά έργα τη νοητική της ιδιότητα. Και αι «Αθηναϊκαὶ ψυχαὶ μάλιστα κατὰ ταύτην τοῦ Ἡφαίστου τὴν ἐνέργειαν δέχονται τὰ ὀχήματα παρ᾽ αὐτοῦ» και «εἰσοικίζονται» [εγκαθίστανται] στα σώματα που λαμβάνουν υπόσταση από τους Λόγους του Ηφαίστου, οι οποίοι έχουν λάβει τα συνθήματα (σύμβολα) της Αθηνάς, και από την γη. Γιατί αυτός είναι πριν από την Φύση ο τελεστής (τελειοποιητής) των σωμάτων, βάζοντας σε καθένα τους διαφορετικό σύμβολο των θεών.
Πηγές: ramnousia.com, xletsos-basilhs.blogspot.gr, platonakademy.blogspot.gr, diadrastika.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου