Ελένη Κατσιώλη
Στην πραγματικότητα, πολύ λίγα γνωρίζουμε για την Κίνα που ζούσε αυτάρκης, έχοντας μεγάλη ευμάρεια και ανάπτυξη μέσα στην αχανή επικράτειά της, απασχολημένη με τις τοπικές εξεγέρσεις, τις εσωτερικές αναταραχές, τις γειτονικές επιβουλές που δεν ήταν και λίγες. Στον 19ο αιώνα που επικράτησε ο ευρωπαϊκός οριενταλισμός, ένα κίνημα που πήρε πολλά στοιχεία από την ασιατική τέχνη, δημιουργήθηκε μια εικόνα της Ανατολής φτιαγμένη από τη ματιά της Δύσης, όχι όμως την ερευνητική ματιά αλλά μια προβολή των ανησυχιών του Ευρωπαίου.
Γιατί αναφερόμαστε στην Κίνα και όχι στην Κορέα; Η χερσόνησος της Κορέας, αυτή η λεπτή απόφυση που βρίσκεται στο υπογάστριο της Ανατολικής Κίνας και συνορεύει με τη Ρωσική Ομοσπονδία, ανεξαρτητοποιήθηκε τον 10ο αιώνα. Σαν κομμάτι της Κίνας ακολούθησε και αυτή την ίδια πορεία ανάπτυξης. Το μυθιστόρημα του Κιμ Μαν Τσουνγκ μάς μεταφέρει σε έναν κόσμο ονειρικό, όπου το πραγματικό αναμειγνύεται με το φανταστικό.
Η Κίνα ήταν μια αχανής χώρα, με έναν καλά οργανωμένο κρατικό μηχανισμό. Είχε πολλά διοικητικά κέντρα, τα οποία ονομάζονταν Γιαμίν και αποτελούσαν την κατοικία του τοπικού γραφειοκράτη ή του μανδαρίνου. Στελεχώνονταν από κρατικούς υπαλλήλους που προσλαμβάνονταν ύστερα από Αυτοκρατορικές Εξετάσεις.
Υπήρχαν δύο τύποι εξετάσεων: οι μεν βασίζονταν στoυς Πέντε Κλασικούς κανόνες ή διδασκαλίες του Κομφούκιου και έλεγχαν τη γνώση του σπουδαστή σε μια ποικιλία κειμένων, οι δε δοκίμαζαν τις λογοτεχνικές ικανότητες του σπουδαστή για τη συγγραφή δοκιμίων, καθώς και για ποιητική σύνθεση. Επιπλέον, οι υποψήφιοι κρίνονταν για τη συμπεριφορά τους, για την εμφάνιση, για την εκφορά του λόγου και την καλλιγραφία. Αν και η πλειοψηφία των δημοσίων υπαλλήλων προερχόταν κυρίως από αριστοκρατικές οικογένειες, η περιουσία και η ευγενής θέση δεν ήταν προαπαιτούμενα και οι εξετάσεις ήταν ανοιχτές σε όλους τους άντρες των οποίων οι πατέρες δεν κατάγονταν από τις τάξεις των βιοτεχνών και των εμπόρων. Για να προωθήσει την ευρεία κομφουκιανή εκπαίδευση, η κυβέρνηση των Τανγκ ίδρυσε κρατικά σχολεία και εξέδωσε τους Πέντε Κλασικούς με σχόλια.
Οι Αυτοκρατορικές Εξετάσεις διεξάγονταν μόνο κατά τα δίσεκτα έτη, ενώ οι Ειδικές Εξετάσεις μπορούσαν να διεξαχθούν σε διαφορετικό χρόνο ύστερα από άδεια του Αυτοκράτορα. Έτσι και ο ήρωάς μας Σονγκ-γιν, που κατάγεται από ταπεινή οικογένεια, παίρνει μέρος σε αυτές τις Αυτοκρατορικές Εξετάσεις και ανταμείβεται πλουσιοπάροχα.
Ο ανοιχτός διαγωνισμός σχεδιάστηκε για να προσελκύει τα καλύτερα ταλέντα στην κυβέρνηση. Αλλά ίσως η σημαντικότερη πρόθεση των ηγεμόνων Τανγκ ήταν να αποφύγουν την αυτοκρατορική εξάρτηση από τις ισχυρές αριστοκρατικές οικογένειες και τους πολέμαρχους, στρατολογώντας αξιωματούχους καριέρας που δεν είχαν οικογενειακή ή τοπική βάση εξουσίας. Ο νόμος των Τανγκ εξασφάλιζε την ίση κατανομή της κληρονομικής περιουσίας μεταξύ των νόμιμων κληρονόμων, ενθαρρύνοντας την κοινωνική κινητικότητα, εμποδίζοντας με αυτόν τον τρόπο τις ισχυρές οικογένειες να γίνουν ευγενείς γαιοκτήμονες μέσω των πρωτοτοκίων. Ο Αυτοκρατορικός Διαγωνισμός αποδείχτηκε επιτυχημένος, καθώς οι σπουδαστές αξιωματούχοι αποκτούσαν κοινωνική θέση στις τοπικές τους κοινότητες, ενώ παράλληλα ανέπτυσσαν μια αλληλεγγύη που τους συνέδεε με την αυτοκρατορική Αυλή.
Το μυθιστόρημα του Κιμ Μαν Τσουνγκ μάς μεταφέρει σε έναν κόσμο ονειρικό, όπου το πραγματικό αναμειγνύεται με το φανταστικό.
Στην Κίνα διεξάγονταν ένα πλήθος εορτών που τιμούσαν τη φύση: τη λατρεία των δέντρων, των καρπών, των βουνών, των ποταμιών και των λιμνών. Οι λογοτεχνικές γιορτές γίνονταν σε συνδυασμό με τη θέση του φεγγαριού στο στερέωμα, όπως για παράδειγμα ο εορτασμός τους την πρώτη ημέρα της δεύτερης Σελήνης. Και πάνω από όλα δέσποζε ο βουδισμός, ο οποίος είχε διαδοθεί κυρίως στο Θιβέτ, την Κίνα και την Ιαπωνία. Πολύτιμα υφάσματα, κρυστάλλινα κομψοτεχνήματα, περίτεχνη καλλιτεχνική γραφή, ζωγραφική και λογοτεχνία ήταν μέσα στα επιτεύγματά της. Ο ανυπάκουος όμως πολίτης τιμωρούνταν όχι μόνο πολύ αυστηρά, αλλά και απάνθρωπα.
Ο αυτοκράτορας Χουόν-τζονγκ, της δυναστείας των Τανγκ, που φορούσε ένδυμα και καπέλο λογίου, έδωσε έμφαση στη λύση των εσωτερικών προβλημάτων της κυβέρνησης που ταλαιπωρούσαν τις προηγούμενες δυναστείες. Εξέδωσε έναν νέο νομικό κώδικα, τον οποίο θα χρησιμοποιούσαν όχι μόνο οι μεταγενέστερες δυναστείες, αλλά και οι γειτονικές χώρες του Βιετνάμ, της Κορέας και της Ιαπωνίας. Ο νομικός κώδικας είχε διαφορετικά επίπεδα αυστηρότητας για τα εγκλήματα που διαπράττονταν από τα μέλη της κοινωνικής και πολιτικής ιεραρχίας. Για παράδειγμα, ο βαθμός αυστηρότητας ήταν ανάλογος με την κοινωνική θέση του κατηγορούμενου. Άλλος ήταν για τον υπηρέτη και άλλος για τον αφέντη.
Η κινεζική αυτοκρατορική δυναστεία των Τανγκ διοίκησε την Κίνα σχεδόν τρεις αιώνες, από το 618 έως το 907. Ιδρύθηκε από την οικογένεια Λι, η οποία κατέλαβε την εξουσία κατά τη διάρκεια της παρακμής των Σούι. Κατά το 690 και για δεκαπέντε χρόνια παρεμβλήθηκε η δεύτερη δυναστεία Τσόου, όταν η αυτοκράτειρα Γου Ζετιάν κατέλαβε τον θρόνο και έγινε η πρώτη και μοναδική αυτοκράτειρα της Κίνας, αλλά επανέκαμψε για μερικά χρόνια ακόμα.
Αν και επί της δυναστείας των Τανγκ οι κεντρικές και τοπικές κυβερνήσεις διατηρούσαν έναν τεράστιο αριθμό αρχείων σχετικά με την ιδιοκτησία γης, προκειμένου να επιβάλουν φόρους, οι εγγράμματοι και οι εύποροι πολίτες μπορούσαν να συνάπτουν μόνοι τους ιδιωτικά συμβόλαια.
Το κέντρο της πολιτικής εξουσίας των Τανγκ ήταν η πρωτεύουσα, όπου ο αυτοκράτορας διατηρούσε τις μεγάλες ανακτορικές συνοικίες και διασκέδαζε τους πολιτικούς απεσταλμένους με μουσική, αθλήματα, ακροβατικά, ποίηση, με πίνακες ζωγραφικής και θεατρικές παραστάσεις.
Εκτός από την πολιτική ηγεμονία, οι Τανγκ άσκησαν και μια ισχυρή πολιτιστική επιρροή στα γειτονικά κράτη, παράλληλα όμως δέχτηκαν με άνεση τις ξενικές επιρροές που κατέφθαναν μέσω των εμπορικών συναλλαγών με τους γείτονές της, κυρίως σε τέχνες όπως η μουσική. Χαρακτηριστική επίσης υπήρξε η διείσδυση όλο και περισσότερο του βουδισμού στην καθημερινή ζωή των πολιτών, παρά τις προσπάθειες κάποιων αυτοκρατόρων της περιόδου αυτής να τον καταστείλουν.
Προς το τέλος της περιόδου των Τανγκ, η παρακμή της κοινωνίας και η έλλειψη ελέγχου από το κράτος οδήγησε στην επανάκαμψη του κομφουκιανισμού αλλά και στην ανάπτυξη μιας πιο ανθεκτικής σε πολιτικές κρίσεις κοινωνίας, κάτι που επέτρεψε την οικονομική ανάπτυξη κατά την περίοδο της δυναστείας των Σονγκ, που ακολούθησε.
Στο μυθιστόρημα του Κιμ Μαν Τσουνγκ, τα ιστορικά γεγονότα που προαναφέραμε, συμπλέκονται με την παραμυθένια αφήγηση, προσφέροντας μια πολύ ευχάριστη ανάγνωση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου