Μουσική διεύθυνση: Μύρων Μιχαηλίδης
Σκηνοθεσία: Στήβεν Λάνγκριτζ
ΠΡΕΜΙΕΡΑ 26 ΙΟΥΛΙΟΥ 2015
26, 28, 30, 31 Ιουλίου 2015
Σκηνικά - κοστούμια: Γιώργος Σουγλίδης
Βίντεο: Silbersalz Film GmbH - Τόμας Μπέργκμαν
Φωτισμοί: Τζουζέππε ντι Ιόριο
Κινησιολογία: Nταν Ο'Νηλ
Διεύθυνση χορωδίας: Αγαθάγγελος Γεωργακάτος
Διεύθυνση παιδικής χορωδίας: Μάτα Κατσούλη
| Kάρμεν: | Ρινάτ Σαχάμ (26, 31/7) |
| Ζεραλντίν Σωβέ (28, 30/7) | |
| Δον Χοσέ: | Tζανκάρλο Μονσάλβε (26, 31/7) |
| Δημήτρης Πακσόγλου (28, 30/7) | |
| Εσκαμίγιο: | Γκεζίμ Μυσκέτα (26, 30, 31/7) |
| Τζισάνγκ Ριου (28/7) | |
| Μικαέλα: | Τσέλια Κοστέα (26, 28, 30, 31/7) |
| Θουνίγα: | Τάσος Αποστόλου (26, 31/7) |
| Πέτρος Μαγουλάς (28, 30/7) | |
| Μοράλες: | Διονύσης Τσαντίνης (26, 31/7) |
| Νίκος Κοτενίδης (28, 30/7) | |
| Φρασκίτα: | Μαρία Μητσοπούλου (26, 31/7) |
| Μαρία Κόκκα (28, 30/7) | |
| Μερσέδες: | Ελένη Δάβου (26, 31/7) |
| Διαμάντη Κριτσωτάκη (28, 30/7) | |
| Ντανκάιρε: | Χάρης Ανδριανός (26, 31/7) |
| Κωστής Ρασιδάκις (28, 30/7) | |
| Ρεμεντάδο: | Χαράλαμπος Αλεξανδρόπουλος (26, 31/7) |
| Αλέξανδρος Τσιλογιάννης (28, 30/7) |
Η δεύτερη μεγάλη καλοκαιρινή παραγωγή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, είναι η εκρηκτική Κάρμεν του Ζωρζ Μπιζέ, η οποία θα παρουσιαστεί στις 26, 28, 30, 31 Ιουλίου στο Ηρώδειο, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. Η πιο δημοφιλής όπερα του γαλλικού ρεπερτορίου, σύμβολο του έρωτα και της ελευθερίας, θα παρουσιαστεί σε μουσική διεύθυνση του Καλλιτεχνικού Διευθυντή της ΕΛΣ Μύρωνα Μιχαηλίδη και σκηνοθεσία του διακεκριμένου Βρετανού σκηνοθέτη και Καλλιτεχνικού Διευθυντή της Όπερας του Γκαίτεμποργκ, Στήβεν Λάνγκριτζ.
Μία από τις πλέον εμβληματικές όπερες, η Κάρμεν εξακολουθεί να προκαλεί σήμερα όπως κι όταν πρωτοείδε το φως πριν 140 χρόνια. Μία αντισυμβατική υπόθεση, την οποία εξέφρασε μέσα από την τότε εξίσου αντισυμβατική, σήμερα δημοφιλέστατη μουσική του ο Ζωρζ Μπιζέ. Η φερώνυμη ηρωίδα υπερασπίζεται την ελευθερία της και το δικαίωμα να επιλέγει η ίδια ερωτικούς συντρόφους, όχι να την επιλέγουν αυτοί. Αποτελεί απειλή για κοινωνίες ανδροκρατούμενες και πατριαρχικές. Οι επιλογές της απειλούν τα θεμέλιά τους. Μόνη λύση η εξόντωσή της. Την αναλαμβάνει ο ερωτευμένος και «προδομένος» Δον Χοσέ.
Μοιάζει δύσκολο στην εποχή μας, όπου η Κάρμεν θεωρείται μια εξαιρετικά δημοφιλής όπερα, να αντιληφθούμε πόσο προκλητικό υπήρξε το θέμα της όταν πρωτοπαρουσιάστηκε το 1875, αλλά κυρίως πόσο ενόχλησε η μουσική του Ζωρζ Μπιζέ. Σύσσωμος ο τύπος της εποχής έκρινε την υπόθεση του έργου ανήθικη, ενώ για την μουσική υποστηρίχτηκε πως παραήταν εγκεφαλική! Ήταν αδιανόητο το γεγονός ότι περιθωριακές γυναίκες εμφανίζονταν στη σκηνή, όχι μόνο τραγουδώντας και χορεύοντας προκλητικά, αλλά και καπνίζοντας· η δε κεντρική ηρωίδα παράσερνε στον όλεθρο ένα «καλό παιδί», τον λογοδοσμένο δεκανέα Δον Χοσέ. Αιτία για την θυελλώδη αντίδραση κοινού και τύπου δεν ήταν μονάχα το θέμα και η μουσική της όπερας, αλλά κυρίως ο συνδυασμός ετερόκλητων μουσικών ειδών. Ακριβώς σε αυτόν βρίσκεται η μεγάλη ιστορική σημασία της συγκεκριμένης όπερας. Η Κάρμεν γεφυρώνει δύο διαφορετικούς κόσμους. Ο ένας αποδίδεται μέσα από συμβατικές συναισθηματικές και κωμικές σκηνές με ενάρετους ήρωες όπως η «αγνή χωριατοπούλα» Μικαέλα και ο Δον Χοσέ. Ο άλλος συμπυκνώνει την κυρίως πλοκή της όπερας και διακρίνεται από ωμό ρεαλισμό, αμοραλισμό που προκαλούσε τα ήθη της εποχής και επίσης χαρακτήρες του περιθωρίου, όπως η πρωταγωνίστρια του έργου και η παρέα της. Ήταν η μουσική αυτού του δεύτερου κόσμου, με έντονα στοιχεία ρεαλισμού αλλά και με άμεσες αναφορές στην παραδοσιακή ισπανική μουσική, που σκανδάλισε το κοινό.
Η επιτυχία της Κάρμεν υπήρξε ιδιαίτερα σημαντική και για έναν πρόσθετο λόγο: Ήρθε στο τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα, σε μία εποχή όπου ήταν έντονη η συζήτηση περί υψηλής και λαϊκής τέχνης. Το ερώτημα που έμπαινε, ήταν αν στην Κάρμεν τα δύο είδη συνδυάζονταν με επιτυχία ή αν ήταν ασύμβατα.Εξαρχής, αρκετοί έκριναν εξαιρετικά προχωρημένο το ρεαλισμό του θέματος και προκλητική πράξη την εισαγωγή λαϊκότροπων σκοπών σε ένα «σοβαρό» μουσικό είδος, όπως η όπερα. Δεν ενοχλούσε το εξωτικό χρώμα που συνεισέφεραν οι «λαϊκές» ισπανότροπες μελωδίες, καθώς το στοιχείο αυτό εντασσόταν ομαλά τόσο στην αισθητική του οριενταλισμού, όσο και στην περιρρέουσα «ισπανική» ατμόσφαιρα του Παρισιού της εποχής. Εκείνο που προκαλούσε αντίδραση ήταν ότι στην Κάρμεν το εξωτικό στοιχείο δεν αποτελεί κομψό διακοσμητικό πλαίσιο, αλλά βρίσκεται στο επίκεντρο της δράσης. Παίρνει κυρίως τη μορφή χορών και τραγουδιών και αποκαλύπτει το άγχος της εποχής για τη σχέση σώματος και πνεύματος. Σήμερα, η Κάρμεν μπορεί να τοποθετηθεί άφοβα στο ιστορικό της πλαίσιο και να εκτιμηθεί για την καινοτομία της μουσικοδραματικής της σύλληψης.
Την ευθύνη της μουσικής διεύθυνσης της παραγωγής έχει ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής Μύρων Μιχαηλίδης, ο οποίος μετά την εξαιρετικά επιτυχημένη παρουσίαση του έργου Τριστάνος και Ιζόλδη του Βάγκνερ τον περασμένο Ιανουάριο στο Μέγαρο, επιστρέφει στο πόντιουμ για να διευθύνει ίσως την πιο αγαπημένη όπερα του κοινού παγκοσμίως, την εξωστρεφή Κάρμεν.
Στην νέα συναρπαστική παραγωγή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, ο διακεκριμένος βρετανός σκηνοθέτης Στήβεν Λάνγκριτζ, παραμένει συνεπής στην ιδεολογία και τα υψηλά ιδανικά της Κάρμεν, αλλά την ίδια στιγμή τοποθετεί την ιστορία της σε ένα τραγικά επίκαιρο περιβάλλον: τους συνοριακούς φράχτες της Ευρώπης, όπου χιλιάδες μετανάστες -κυρίως από την Αφρική-, προσπαθούν να διέλθουν.Ο Λάνγκριτζ, γνωστός μεταξύ άλλων για τις αντισυμβατικές του παραστάσεις στις Βρετανικές φυλακές υψίστης ασφαλείας, εκμεταλλεύεται τον ρεαλισμό της θρυλικής όπερας του Ζωρζ Μπιζέ για να μιλήσει για τα όρια που σήμερα περισσότερο από ποτέ, μας επιβάλλονται από παντού. Τα όρια της ελευθερίας, της επιθυμίας, της αυτοδιάθεσης, της επιβίωσης, της διαφυγής. "Όρια και φτώχεια, ελευθερία και σκλαβιά. Δύσκολο να βρεθούν πιο επίκαιρα θέματα. Η Κάρμεν είναι μία ιστορία για το σήμερα", σημειώνει ο διάσημος σκηνοθέτης,παραγωγές του οποίου έχουν παρουσιαστεί στις μεγαλύτερες όπερες του κόσμου στο Λονδίνο, τη Λισαβόνα, το Σάλτσμπουργκ, το Τόκιο, το Παρίσι, τη Στοκχόλμη, τη Βιέννη, το Σικάγο, το Όσλο και βεβαίως το Γκέτεμποργκ στην όπερα του οποίου είναι Καλλιτεχνικός Διευθυντής. Παράλληλα με την καριέρα του στην όπερα ο Λάνγκριτζ έχει εργαστεί επισταμένα πάνω στη σχέση του μουσικού θεάτρου με την εκπαίδευση και την κοινωνία σε σχολεία, νοσοκομεία, φυλακές σε Ολλανδία, Γαλλία, Ισπανία, Γερμανία, Φινλανδία, Σενεγάλη, Νότια Αφρική, Σουηδία, Ιρλανδία και Μεγάλη Βρετανία με ομάδες ερασιτεχνών, ατόμων με ειδικές ανάγκες, ατόμων κοινωνικά αποκλεισμένων. Από τις πιο γνωστές δουλειές του με μη επαγγελματίες ηθοποιούς και τραγουδιστές είναι τα μιούζικαλWest Side Story και Julius Caesar, τα οποία παρουσίασε με φυλακισμένους των Φυλακών Υψίστης Ασφαλείας Bullington και Wandsworth στην Μ. Βρετανία και Mountjoy στην Ιρλανδία, αλλά και το For the Public Good του Orlando Gough το οποίο παρουσίασε με 500 ερασιτέχνες τραγουδιστές στα 100χρονα του θεάτρου Coliseum της Εθνικής Όπερας της Αγγλίας.
Τα σκηνικά και τα κοστούμια υπογράφει ο διακεκριμένος Έλληνας σκηνογράφοςΓιώργος Σουγλίδης, ο οποίος ζει και εργάζεται στην Γαλλία. Ο εμπνευσμένος καλλιτέχνης υπέγραψε για την ΕΛΣ τα υπέροχα σκηνικά και τα κοστούμια στην παραγωγή Καβαλλερία Ρουστικάνα-Παλιάτσοι στο Ηρώδειο το καλοκαίρι του 2011, αλλά και πιο πρόσφατα στο Έτσι κάνουν όλες του Μότσαρτ στο θέατρο Ολύμπια το φθινόπωρο του 2014. Τις προβολές σχεδιάζει ο Τόμας Μπέργκμαν(Silbersal Film GmbH), τους φωτισμούς ο Τζουζέππε ντι Ιόριο και την κινησιολογία ο Nταν Ο'Νηλ.
Στον ομώνυμο και εξαιρετικά απαιτητικό -σκηνικά και φωνητικά- ρόλο, το κοινό θα έχει την ευκαιρία να απολαύσει δύο από τις πιο επιτυχημένες Κάρμεν της εποχής μας, την Ρινάτ Σαχάμ και την Ζεραλντίν Σωβέ.
Η Ισραηλινή μέτζο-σοπράνο Ρινάτ Σαχάμ ερμήνευσε για πρώτη φορά την Κάρμεντο 2004 στο φημισμένο βρετανικό Φεστιβάλ Όπερας του Glyndebourne λαμβάνοντας διθυραμβικές κριτικές από τους μουσικοκριτικούς. Έκτοτε έχει παρουσιάσει το συγκεκριμένο ρόλο σε κάθε σημείο της υφηλίου σε Ρώμη, Κατάνια, Βερολίνο, Κολωνία, Αμβούργο, Βιέννη, Λισσαβόνα, Μινεσότα, Μόντρεαλ, Τελ Αβίβ, Μαϊάμι, Νέα Υόρκη, Νέα Ζηλανδία, Νέα Ορλεάνη, Αγία Πετρούπολη, Μόσχα, Χονγκ Κονγκ, Σάο Πάολο, Σίδνεϊ, σε περιοδεία στην Ιαπωνία κ.ά. Έχει συνεργαστεί με κορυφαίους μαέστρους όπως ο Σερ Σάιμον Ρατλ, ο Ντάνιελ Μπάρενμποϊμ, ο Θόδωρος Κουρεντζής κ.α., ενώ έχει πρωταγωνιστήσει και σε παραγωγές στην Βασιλική Όπερα του Λονδίνου, στο Σάλτσμπουργκ, στο Τεάτρο Λα Φενίτσε της Βενετίας, στις Βρύξέλλες, στην Στουτγκάρδη κ.α. Η Σαχάμ θεωρείται αρχετυπική Κάρμεν στο παγκόσμιο οπερατικό στερέωμα. Ενδεικτικό της επίδρασης της είναι ότι πάνω στην ζωή και την καριέρα της γράφτηκε το θεατρικό έργο Carmen Disruption του Simon Stephens, το οποίο με μεγάλη επιτυχία παρουσιάστηκε στην Κολονία και το Λονδίνο. Μάλιστα, ο Guardian έγραψε για τη Σαχάμ: "Ο ρόλος του τραγουδιστή παίζεται από την Ισραηλινή μέτζο-σοπράνο Ρινάτ Σαχάμ ως μια συναρπαστική, μεταμοντέρνα, εκδοχή του εαυτού της, που αντανακλά την εμπειρία της από τον ρόλο της Κάρμεν, τον οποίο έχει ερμηνεύσει επανειλημμένα από άκρη σε άκρη του παγκοσμιοποιημένου μας κόσμου".
Στην δεύτερη διανομή η Γαλλίδα μέτζο-σοπράνο Ζεραλντίν Σωβέ, η οποία έκανε ιδιαίτερη αίσθηση το 2009 ερμηνεύοντας την Κάρμεν στη Αρένα της Βερόνας σε σκηνοθεσία του Φράνκο Τζεφιρέλλι και με τον Πλάθιντο Ντομίνγκο στο πόντιουμ. Την αμέσως επόμενη χρονιά με τον γνωστό τενόρο, αυτή τη φορά, στο ρόλο του Δον Χοσέ εμφανίστηκαν με τεράστια επιτυχία στην Όπερα του Τόκιο. Το ντεμπούτο της στην Μετροπόλιταν Όπερα, όπου ερμήνευσε τον απαιτητικό ρόλο του Σέστο στη Μεγαλοψυχία του Τίτο του Μότσαρτ, αποθεώθηκε από τους New York Times, ενώ αμέσως μετά την Αθήνα και τις παραστάσεις στο Ηρώδειο θα ερμηνεύσει την Κάρμεν στην Εθνική Όπερα της Ουάσιγκτον.
Μαζί τους, το καστ συμπληρώνουν διαπρεπείς Έλληνες και ξένοι μονωδοί. Στον ρόλο του Δον Χοσέ ο Τζανκάρλο Μονσάλβε, τον οποίο είχαμε απολαύσει το 2012 στον ρόλο του Μάριο Καβαρανόσσι στην Τόσκα στο Ηρώδειο, και ο Δημήτρης Πακσόγλου, στον ρόλο του Εσκαμίγιο ο Γκεζίμ Μυσκέτα και ο Τζισάνγκ Ριου, o οποίος πρόσφατα βραβεύτηκε με το 38ο Grand Prix Μαρία Κάλλας. Τον ρόλο της Μικαέλα θα ερμηνεύσει η αγαπημένη του Ελληνικού κοινού Τσέλια Κοστέα, ενώ στους μικρότερους ρόλους συναντούμε τους Τάσο Αποστόλου, Πέτρο Μαγουλά, Διονύση Τσαντίνη, Νίκο Κοτενίδη, Μαρία Μητσοπούλου, Μαρία Κόκκα, Ελένη Δάβου, Διαμάντη Κριτσωτάκη, Χάρη Ανδριανό, Κωστή Ρασιδάκι, Χαράλαμπο Αλεξανδρόπουλο, Αλέξανδρο Τσιλογιάννη.
Με την Ορχήστρα, τη Χορωδία, το Μπαλέτο και την Παιδική Χορωδία της ΕΛΣ στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής της αποστολής. Διεύθυνση χορωδίας Αγαθάγγελος Γεωργακάτος. Διεύθυνση παιδικής χορωδίας Μάτα Κατσούλη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου