Την Παρασκευή 10 και το Σάββατο 11 Ιουλίου η Νένα Βενετσάνου θα παρουσιάσει στο Μικρό Θέατρο Αρχαίας Επιδαύρου την ξεχωριστή παράσταση «1000+1 Πόλεις». Με εκφραστικό όχημά της όχι μόνο τραγούδια των Μίκη Θεοδωράκη, Μάνου Χατζιδάκι και κάποια που έχει γράψει η ίδια αλλά και κείμενα Ελλήνων και μη ποιητών, η σπουδαία ερμηνεύτρια αρθρώνει μια αφήγηση για τα παρελθόν των πόλεων στον ελλαδικό χώρο και το πώς ξεκινώντας από εδώ -και μέσω της δημοκρατίας, του ελληνικού πνεύματος και των αξιών του και φυσικά της γλώσσας μας- το αστικό περιβάλλον μεταφέρθηκε και διαμορφώθηκε σε όλο τον υπόλοιπο κόσμο, ενώ παράλληλα στοχάζεται φυσικά πάνω στο παρόν των πόλεων και προσπαθεί κατά το δυνατόν να οραματιστεί το μέλλον τους. Τη σκηνοθετική επιμέλεια, την σκηνογραφία και τους φωτισμούς της παράστασης που είναι αφιερωμένη στον Δημήτρη Πικιώνη έχει κάνει ο Άγγελος Αγγελής και τη Νένα Βενετσάνου θα συνοδεύσει ένα λιτό πενταμελές σχήμα εξαιρετικών μουσικών που απαρτίζεται από φυσαρμόνικα/φλογέρα, κλασική κιθάρα, μπουζούκι, κοντραμπάσο και ντραμς.
  • Η πόλη, μικρή ή μεγάλη, προηγείται οργανωτικά της υπαίθρου γιατί οι άνθρωποι ζήτησαν προστασία στα σπλάχνα της
Η Νένα Βενετσάνου όμως δεν είναι απλώς μια πολύ σημαντική ερμηνεύτρια αλλά και ένας αληθινός άνθρωπος του πολιτισμού και του πνεύματος, ον πολιτικό με διακριτές και συγκροτημένες θέσεις για πάρα πολλά καίρια ζητήματα. Η συζήτηση λοιπόν μαζί της δεν μπορούσε να μείνει μόνο στην παράστασή της και έτσι επεκτάθηκε βέβαια και σε όλη τη σημερινή πολιτικοκοινωνική συγκυρία, από την ώς τώρα διακυβέρνηση της Αριστεράς μέχρι το δημοψήφισμα για το οποίο επισημαίνει ότι οφείλει να κάνει «να ακουστεί η φωνή μας που υψώνεται από τα βάθη της ψυχής ανθρώπων οι οποίοι πλέον, εκεί που μας έφτασαν οι προηγούμενοι δεν μπορούν να επιβιώσουν».
* Οι «1000+Πόλεις» της παράστασής σας παραπέμπουν στις «1000+1 Νύχτες»; Τι κρύβουν οι πόλεις για την τέχνη σας;
Την αγάπη μου για την Ιστορία μας, το θαύμα της ποίησης και την αξία διασποράς ιδεών και ηθών σε Ανατολή και Δύση και έτσι όπως την όρισαν η ελληνική γλώσσα και η δημοκρατία. Μιλώ για εκείνες τις πολιτικές αξίες και τις έννοιες που χάθηκαν αλλά άφησαν τα ίχνη τους, πάνω στα οποία οι άνθρωποι σήμερα βαδίζουμε, παραβλέποντας δυστυχώς την ουσία της αληθινής ζωής.
* Είναι πάντως πολύ ενδιαφέρον το ότι επιλέξατε να ασχοληθείτε με τις πόλεις σε μια παράσταση που θα πραγματοποιηθεί σε ένα περιβάλλον το οποίο μόνον αστικό δεν είναι, ακριβώς το αντίθετο μάλιστα θα έλεγα.
Η πόλη, μικρή ή μεγάλη. προηγείται οργανωτικά της υπαίθρου, γιατί οι άνθρωποι ζήτησαν προστασία στα σπλάχνα της προκειμένου να γλιτώσουν από τον αδιαχώριστο χώρο της φύσης και αντιλαμβανόμαστε ότι η τάση να φύγουμε από τις μεγαλουπόλεις είναι όψιμη πολυτέλεια.

* Και βεβαίως πόλη σημαίνει και πολίτες, οι κάτοικοί της οι οποίοι με τη σειρά τους είναι και τα φέροντα υποκείμενα μα και αντικείμενα ταυτόχρονα της πολιτικής, ως κοινωνικής / συλλογικής πράξης αλλά και της άσκησής της. Πώς ανιχνεύετε, εντοπίζετε και αναδεικνύετε αυτή τη σχέση στη συγκεκριμένη παράσταση;
Μέσα από τα ίδια τα τραγούδια - σύμβολα, Αντιγόνη, Ανδρομάχη, Ιφιγένεια, Σάρα, Περσεφόνη, Κεμάλ, άνθρωποι τους οποίους θυσιάζει η κοινότητα -και μάλιστα υπογραμμίζω το πόσο εύκολα τους θυσιάζει- με πρόσχημα τη σωτηρία της πόλης. Υποθέτω πως είναι η αναβίωση μιας κανιβαλικής πρακτικής που οι άνθρωποι δεν έχουν ακόμα απορρίψει πολιτικά.

* Οι πολίτες, οι άνθρωποι, είναι όμως επίσης και τα υποκείμενα της Ιστορίας, της καταγραφής δηλαδή των επιμέρους και ευρύτερων συλλογικών εξελίξεων μέσα στον χρόνο. Πώς βλέπετε αυτή τη διαρκή σχέση και αλληλεπίδραση του χρονικού και χωρικού στοιχείου στην πορεία της ανθρωπότητας και πώς την σχολιάζετε στην παράσταση;
Αυτό που υπογραμμίζω στην παράσταση είναι ότι περνάμε δίπλα από τα ίχνη της Ιστορίας μας ενοχικά, σαν να μην θέλουμε να υψωθούμε. Στην πραγματικότητα, έχουμε προνόμιο έναντι του παρελθόντος, γιατί είμαστε οι ζωντανοί κληρονόμοι του χώρου και της ιστορικότητάς του. Αυτό μπορεί να μην είναι κάτι εύκολο για εμάς αλλά οφείλουμε να το διαχειριστούμε ως διαδοχή, ως αντανάκλαση των σχέσεων με τον υπόλοιπο κόσμο αλλά και σαν πολιτική επιλογή που καθορίζει την πορεία της δημοκρατίας στην Ιστορία των ανθρώπων.

* Εκτός από τα τραγούδια που θα ερμηνεύσετε υπάρχουν και μια σειρά από κείμενα που θα απαγγείλετε. Με την εξαίρεση λοιπόν του Γιάννη Ρίτσου, που είναι μάλλον προφανές το γιατί, τι σας έκανε να επιλέξετε αποσπάσματα από τους Τάσο Γαλάτη, Ερρίκο Χάινε, Ίταλο Καλβίνο και Κλαίρη Αγγελίδου, τι βρίσκετε σε καθέναν από αυτούς;
Είναι η συγκολλητική ουσία στα τραγούδια, εξυπηρετούν τη ροή και καθορίζουν την άλλη διάστασή τους. Χρησιμοποιώ τον ποιητικό λόγο ως διαβατικό στοιχείο όπως τις συγχορδίες στην μουσική που αλλάζουν την ατμόσφαιρα.

* Επομένως τι θα δουν όσοι βρεθούν στη Μικρή Επίδαυρο αυτές τις δύο βραδιές;
Θα φανταστούν με τη βοήθεια εικόνας - ήχου - ποίησης το πως και το γιατί οι άνθρωποι με τον νου και τη θέληση τους έφτιαξαν τις πόλεις, με ποια ψυχή δάμασαν το τοπίο αλλά και τους εαυτούς τους μέσα σε αυτές και γιατί η συνύπαρξη έχει ανάγκη την αφήγηση, το παραμύθι και κυρίως το τραγούδι για να εξηγήσει όλα αυτά τα πολύπλοκα.

* Τι σας έκανε να πραγματοποιήσετε την παράσταση αυτήν ειδικά την εποχή; Θα ήταν διαφορετική αν την κάνατε πέντε ή δέκα χρόνια πριν;
Η παράσταση έχει την ιστορία της πια και εξελίσσεται πολύ καλά, ξεκίνησε από τον αρχαιολογικό χώρο της Απτέρας στα Χανιά, πήγε στο Μέγαρο, μετά ταξίδεψε στο Βέλγιο και στη Γαλλία, ήρθε στην Αθήνα, στο Θέατρο Αλκμήνη, μετά πήγε στην Κύπρο αλλά η Μικρή Επίδαυρος είναι μια κορύφωσή της γιατί θα πραγματοποιηθεί σ' έναν αυθεντικό θεατρικό αρχαιολογικό χώρο και η αρχική ιδέα ήταν να παίζεται σε θέατρα η αρχαιολογικούς χώρους, εκεί που οι άνθρωποι πάντα ξαποσταίνουμε.

* Γιατί νιώσατε την ανάγκη να την αφιερώσετε στον Δημήτρη Πικιώνη;
Γιατί αυτός μας δίδαξε τις κρυφές ατμόσφαιρες στην αρχιτεκτονική επέμβαση στο τοπίο. Χάιδευε το τοπίο σεβόμενος τις ανθρώπινες διαστάσεις, έκανε οικονομία στα υλικά που χρησιμοποιούσε ώστε οι χώροι να κρατούν μια ατμόσφαιρα μυστηρίου, ένα αίνιγμα που μόνο με τις αισθήσεις λύνεις. Η παράστασή μου έχει ανάλογη δομή, είναι ένα κολάζ από μυστικές αλλά γνώριμες φωνές που επιστρέφουν και αναδύονται μέσα στην ερημιά, χωρίς φόβο ή νοσταλγία αλλά ως παρουσίες της ποιητικής μας γλώσσας μέσα στο τοπίο μας, από το οποίο, ούτως η άλλως, είμαστε περαστικοί.

* Σήμερα πώς αντιλαμβάνονται, πρωτίστως οι καλλιτέχνες, τον δημόσιο χώρο στον οποίο έδινε ιδιαίτερη σημασία ο Δημήτρης Πικιώνης;
Σήμερα η μεγαλοστομία του συστήματος, το θράσος, η σαλατοποίηση, η λογική των ιχθυοκαλλιεργητικών μονάδων, ας το πω ευθέως, η ύβρις του συστήματος, αναμιγνύεται στην παραγωγική μας διαδικασία και έτσι χάσαμε την ελευθερία του στοχασμού και την εσωτερική διαδικασία που αποθησαυρίζει ιδέες. Και αυτό όχι μόνο στην τέχνη...

* Πώς συναντιέται ή οφείλει να συναντιέται η τέχνη με την Αριστερά;
Η τέχνη ενώνει, δεν χωρίζει, πρέπει λοιπόν να μπορεί να συναντιέται αδιακρίτως με όλους.
 * Πώς βλέπετε τους πρώτους πέντε μήνες της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝ.ΕΛΛ. στο νεοφιλελεύθερης αντίληψης ευρωπαϊκό και διεθνές τοπίο;
Τα μοντέλα δημοκρατίας που κυριαρχούν στη δεξιά Ευρώπη (βασιλευόμενης, ομοσπονδιακής, προεδρικής, σοσιαλίζουσας Δεξιάς) δεν συμφέρουν τους λαούς και όσο για το μόρφωμα μιας εταιρικής δημοκρατίας που προτείνουν είναι «κροταλισμοί» μιας Δεξιάς χωρίς πολιτικό λόγο! Η ελληνική Αριστερά πέτυχε να ξαναγεννηθεί το ενδιαφέρον της μεσοαστικής τάξης σε όλη την Ευρώπη για το πολιτικό της μέλλον και έχει επιτέλους ανοίξει ο διάλογος με τα ευρωπαϊκά κινήματα.
 * Ποια είναι η γνώμη σας για την απόφαση του Αλέξη Τσίπρα να προκηρύξει δημοψήφισμα και ποιο εκτιμάτε ότι θα είναι το αποτέλεσμα;
Αυτό που ζητάει η Ελλάδα πολιτικά είναι να ακουστεί το «ισχύς μου η αγάπη του λαού», να ακουστεί η φωνή μας, που υψώνεται από τα βάθη της ψυχής ανθρώπων οι οποίοι πλέον, εκεί που μας έφτασαν οι προηγούμενοι δεν μπορούν να επιβιώσουν. Το πρόβλημα με την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι πρωτίστως πολιτικό, φάνηκε -και έπεσαν οι μάσκες- ότι η Ευρώπη διοικείται σαν μια εταιρεία, ως συνεταιριστικός οργανισμός που αναπαράγει πολιτικές ιεραρχίες αποικιακής νοοτροπίας όπως ήταν π. χ. η Εταιρεία Των Ινδιών και ως εναλλακτική προτείνουν -έχουν το θράσος να μας προτείνουν!- μια περονική δημοκρατία, χωρίς να διστάζουν και να μας κατηγορούν για το ότι δεν την θέλουμε. Νομίζω ότι αυτό το... σαδομαζοχιστικό κομμάτι των τραπεζιτών χρειάζεται οπωσδήποτε μια δημοκρατική ρύθμιση...
Και η Νένα Βενετσάνου αναμφίβολα είναι ένας από εκείνους τους ανθρώπους που με τη διαχρονική παρουσία τους, το έργο αλλά και τη στάση τους, συντελούν, ίσως ακόμα σε ένα βαθμό και ωθούν, προς ανάλογες ρυθμίσεις, τις οποίες έχουν τόσο ανάγκη οι σύγχρονες κοινωνίες...