Η μεσόφωνος Κασσάνδρα Δημοπούλου μιλά για τον ρόλο της Τόσκα

Κασσάνδρα Δημοπούλου (μεσόφωνος)
[Σχετικά με τον ρόλο της Τόσκα.]
"Ο ρόλος της Τόσκα είναι σχεδόν εξωπραγματικής δυσκολίας. Όχι ότι οι άλλοι μεγάλοι λυρικοί ρόλοι είναι εύκολοι, αλλά η Τόσκα έχει ένα παραπάνω ειδικό βάρος. Οι απαιτήσεις του ρόλου είναι πολυδιάστατες και ο συνδιασμός τους σε ένα άτομο σπάνιος. Πολλές διάσημες λυρικές τραγουδίστριες αναμετρήθηκαν μαζί του (υψίφωνοι και μεσόφωνοι) και οι περισσότερες δεν τον συμπάθησαν ιδιαίτερα. Η πιο διάσημη Τόσκα όλων των εποχών, η Ελληνίδα υψίφωνος Μαρία Κάλλας, έλεγε πάντα ότι η Τόσκα δεν της είναι αγαπητή σαν ρόλος. Παρ'όλα αυτά άρχισε και τελείωσε την καριέρα της με τον ρόλο αυτό. Ο χαρακτήρας της Τόσκα είναι, από θεατρικής απόψεως, ένας πολύ "νευρικός" χαρακτήρας που απαιτεί σωματική ευκινησία και ευλυγισία και ταυτοχρόνως έντονα στυλιζαρισμένη κίνηση και κομψότητα, η οποία έρχεται πολλές φορές σε αντίθεση με την βίαια πλοκή. Είναι ένας ρόλος που αφήνει εκτεθημένη την πρωταγωνίστρια: η Τόσκα είναι μια διάσημη λυρική τραγουδίστρια. Σε ποιο "κοστούμι" λοιπόν μπορεί να "κρυφτεί" κανείς όταν ερμηνεύει έναν χαρακτήρα που δεν είναι άλλος από τον εαυτό του; Η Τόσκα είναι μια παθιασμένη γυναίκα: ζηλιάρα, ανασφαλής, νευρική, πολλές φορές ακόμη και υστερική. Ζει ανάμεσα σε ακραίους κόσμους: έχει φιλίες με το κατεστημένο και έρωτα με την επανάσταση. Είναι περήφανη και ταυτόχρονα εύθραστη, αδύναμη και παντοδύναμη... η Τόσκα μας εκθέτει και δείχνει τον αληθινό μας εαυτό, αναγκάζοντάς μας να δείξουμε την αλήθεια μας και να παραδοθούμε "άνευ όρων" στο κοινό.
Η αριστουργηματική μουσική του Puccini όμως είναι η πραγματική δυσκολία του ρόλου. Η ιδιοφυϊα του συνθέτη πλαισίωσε αυτό το θρίλερ με μια μουσική που είναι σχεδόν πιο αποτελεσματική κι από την ίδια την πλοκή. Η μουσική της Τόσκα, από την μία ευλαβική- σχεδόν "θρησκευτική"- και από την άλλη βίαιη και πολλές φορές ατονική, δημιουργεί στον ακροατή μια ψυχική ένταση, δίνοντάς του μια αγωνιώδη, ανικανοποίητη αίσθηση. Φωνητικά, είναι από τις πιο δύσκολες παρτιτούρες: ο ρόλος είναι μεγάλος σε διάρκεια, γραμμένος σε μεγάλη έκταση και με συχνές εναλλαγές μεταξύ recitativo και εξαιρετικής δυσκολίας ariosi, με αποκορύφωμα την άρια της 2ης πράξης "Vissi d'arte". Η άρια αυτή αρχικά δεν υπήρχε, αλλά η πρώτη Τόσκα απαίτησε από τον συνθέτη να συνθέσει μια άρια, έτσι ο Puccini έγραψε μια έξτρα άρια και την "κόλλησε" στο δεύτερο μισό της 2ης πράξης, μεταξύ των δύο πιο βίαιων σκηνών της. Η άρια κάνει ένα ακραίο κοντράστ, καθότι είναι ένας εσωτερικός μονόλογος, μια προσευχή, που παρεμβάλλεται σαν ξένο σώμα μεταξύ της απόπειρας βιασμού της πρωταγωνίστριας και του φόνου. Αυτή η διακοπή της ροής της πράξης και η ξαφνική "ησυχία" της μελωδίας της, που όμως κορυφώνεται σε μια κραυγή απελπισίας στο τέλος, είναι συγκλονιστική και απαιτεί ατσάλινα νεύρα από την τραγουδίστρια, η οποία πρέπει αφενός να προλάβει να ηρεμήσει μετά τις βίαιες σκηνές και μουσική και αφετέρου να μην παρασυρθει η ίδια από την αγωνία που δημιουργεί η αρμονία, ιδιαιτέρως στο τέλος της αριας.  Και σα να μην έφταναν όλες οι δυσκολίες, παρότι πρωταγωνίστρια, η Τόσκα δεν είναι ακριβώς η πιο αγαπητή του κοινού... Ενώ κερδίζει τον θαυμασμό του και το δέος, δεν κερδίζει την ταύτισή του με τον χαρακτήρα της (και άρα ούτε και την αγάπη του). Άδικο, όταν πρόκειται για έναν τόσο δύσκολο ρόλο.
Όταν έπεσε η ιδέα του να δοκιμάσω τις δυνάμεις μου με τον ρόλο αυτό, σκέφτηκα αμέσως ότι η ιδέα ήταν πολύ τολμηρή και αρχικά αρνήθηκα, αλλά μετά σκέφτηκα ότι πριν προσπεράσω αυτή την πρόκληση, άξιζε τον κόπο να μπω στη δοκιμασία και να αναμετρηθώ τελικά με την "Τόσκα". Ως μεσόφωνος, είχα να αντιμετωπίσω παραπάνω δυσκολίες από ότι μια υψίφωνος, αλλά σκέφτηκα ότι αν το έχουν καταφέρει κι άλλες μεσόφωνοι στο παρελθόν, θα έπρεπε τουλάχιστον να προσπαθήσω. Άρχισα μια ας πούμε "μετεκπαίδευσης" που κράτησε μήνες. Το δέος μου για τον ρόλο με παρέλυε και δεν είχα αίσθηση του χρόνου, αλλά ο καιρός πέρασε γρήγορα και όταν έφτασε η πρεμιέρα, ένιωσα (ίσως για πρώτη φορά στη ζωή μου) ότι θα ήθελα να μην είχα πει το "ναι" στην πρόκληση. Με έπιασε πανικός. Δεν είχα προλάβει να καταλάβω την Τόσκα... Μόνο μετά την πρεμιέρα άρχισε να μου αποκαλύπτεται, αφού αφέθηκα σ'αυτήν, αφού αναγκάστηκα να παραδοθώ, να εκτεθώ, να παιδευτώ...
Αυτή την στιγμή νιώθω ότι τώρα μόλις αρχίζω τώρα να την γνωρίζω. Σιγά-σιγά, με πολύ υπομονή, με κόπο, ίσως μια μέρα το δέος υποχωρήσει και την κατακτήσω. Προς το παρών, έχει κατακτήσει αυτή εμένα."  #tosca #puccini #kassandradimopoulou

G. Puccini TOSCA 22- 25 & 27 Νοεμβρίου

22, 25 και 27 Νοεμβρίου 2017
Στις 20:30
Mέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης Αίθουσα Φίλων της Μουσικής (Μ1)
ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ: http://www.ticketservices.gr/el/events/?eventid=2984

ΠΑΡΑΓΩΓΗ: ΕΤΑΙΡΙΑ ΛΥΡΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ (SKULL OF YORICK PRODUCTIONS) - ΣΥΜΦΩΝΙΚΗ ΟΡΧΗΣΤΡΑ ΛΑΡΙΣΑΣ- OPERA CLASSICA EUROPA

Σκηνοθεσία/ Φωτισμοί: Φίλιππος Μοδινός
Μουσική Διεύθυνση: Χρήστος Κτιστάκης
Συμφωνική Ορχήστρα Λάρισας
Σκηνικά: Γιώργος Λεπίδας
Κοστούμια: Opera Classica Europa, Ελένη Ψύρρα

Ερμηνεύουν:
Φλόρια Τόσκα: Κασσάνδρα Δημοπούλου
Μάριο Καβαραντόσσι: Φίλιππος Μοδινός
Ο Βαρόνος Σκάρπια: Πέτρος Σαλάτας
Σακριστάνο: Αλέξανδρος Γάβαρης
Αντζελόττι: Βασίλης Ασημακόπουλος
Σπολέττα: John Rownan
Σιαρρόνε: Ιωάννης Νάκος
Φύλακας: Νικόλας Λεβέντης
Βοσκός: θα ανακοινωθεί

Μέλη χορωδιών: In Donnation- Μουσικός Σύλλογος Λάρισας- Μουσικός Σύλλογος Τυρνάβου- Μικτή Χορωδία Δ.Ω.Λ.
Παιδική Χορωδία Ι.Ν. Κυρίλλου και Μεθοδίου (Μουσ. Διεύθυνση: Μαρία Έμμα Μελιγκοπούλου- Γλυκερία Ροηλίδη

ΤΙΜΕΣ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ
40€ (25€*), 35€ (20€*), 30€, (15€*), 25€ (10€*), 20€ (5€*)
* φοιτητικό, παιδικό, κάρτα ανεργίας, πολύτεκνοι-τρίτεκνοι, ΑΜΕΑ, κάρτα αλληλεγγύης)

https://www.facebook.com/events/1974725876111874/