- Απόστολος Σπυράκης
«Αυτοί οι καταραμένοι Έλληνες!» φώναζε ένας τραυματισμένος λοχαγός, που είχε επιχειρήσει να καταλάβει με τους άνδρες του το φυλάκιο Μαλιάγκα σε μια από τις μάχες των οχυρών, τον Απρίλιο του 1941. «Ενώ [ο εχθρός] κάθεται στην καλύτερη κάλυψη στα οχυρωματικά του έργα, εμείς στεκόμαστε σε αυτό το καταραμένο “καζάνι της μάγισσας” και είμαστε εκτεθειμένοι στη φωτιά του», έλεγε κάποιος Γερμανός στρατιώτης, που βρέθηκε καθηλωμένος στο οροπέδιο του Νευροκοπίου. Ένας τρίτος, που επιχειρούσε με μια γερμανική πυροβολαρχία, λέει: «Ένα πραγματικό χάος. Πρέπει να φύγουμε, αν δεν θέλουμε να πάμε όλοι στην κόλαση με τα πυροβόλα μας».
Οι υπερόπτες Γερμανοί, που πριν από ελάχιστο καιρό προήλαυναν αγέρωχοι κατακτώντας ολόκληρη τη Γαλλία, είχαν εγκλωβιστεί αναπάντεχα μη αναμένοντας τόσο ισχυρή οργάνωση και αντίσταση από τη μεριά των Ελλήνων. Όπως θυμάται ένας άλλος στρατιώτης: «Η επίθεση καθηλώνεται. Δεν μπορούμε να πάρουμε νερό. Εκατό μέτρα μπροστά μας είναι ένας βάλτος. Τα πυροβόλα είναι κολλημένα και πυροβολούν σαν τρελά… Ένας βαριά τραυματισμένος άνδρας από το πυροβολικό εφόδου σέρνεται πίσω. Φοράει μόνο πουκάμισο και φαίνεται χάλια […] Η νύχτα έχει πέσει εντελώς. Ο εχθρός σιωπά, μόνο που κάθε τόσο εκτοξεύει μια φωτοβολίδα… Καθόμαστε εξαντλημένοι και τα πίνουμε. Μερικοί ανοίγουν τις καραβάνες και καταβροχθίζουν το τελευταίο κομμάτι ψωμί. Τα παγούρια είναι άδεια εδώ και πολλή ώρα. Κάποιοι ήδη πίνουν νερό από το βάλτο. Η δίψα είναι τρομερό πράγμα».
Ένα από τα πιο λαμπρά κομμάτια της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, που έχει μείνει σχετικά άγνωστο επειδή επισκιάστηκε από τις νίκες του ελληνικού στρατού στα βουνά της Αλβανίας.
Οι μάχες στα οχυρά της Γραμμής Μεταξά αποτελούν ένα από τα πιο λαμπρά κομμάτια της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, που έχει μείνει σχετικά άγνωστο επειδή επισκιάστηκε από τις νίκες του ελληνικού στρατού στα βουνά της Αλβανίας. Οι Εκδόσεις Ψυχογιός, μέσω της σειράς Ιστορίες Πολέμου, προσφέρουν στο κοινό τη δυνατότητα να μάθει μέσα από την αφήγηση ικανών ιστορικών, όπως ο Κωνσταντίνος Λαγός, λεπτομέρειες πραγματικά απίστευτες για μια από τις μεγαλύτερες νίκες στα πρώτα στάδια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, τότε που ακόμα η γερμανική πολεμική μηχανή βρισκόταν στην ακμή της σαρώνοντας τα πάντα. Στις μάχες των οχυρών υπολογίζεται ότι οι Γερμανοί είχαν συνολικές απώλειες 1.300 ανδρών, ενώ για πρώτη φορά μέλη του γερμανικού στρατού παραδόθηκαν στον αντίπαλο – σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Λαγό, που διδάσκει στη Σχολή Ικάρων, οι αιχμάλωτοι του ναζιστικού στρατού ξεπερνούσαν τους 500, γεγονός μοναδικό εκείνη τη χρονική στιγμή.
Οι επιτυχίες των Ελλήνων στην περίφημη Γραμμή Μεταξά οφείλονταν στην εξαιρετική προετοιμασία και εκπαίδευση του ελληνικού στρατού και στις θαυμάσιες οχυρώσεις, που ήταν κατασκευασμένες με τα πιο σύγχρονα υλικά της εποχής. Οι εγκαταστάσεις ήταν χτισμένες με τέτοιον τρόπο ώστε να ταυτίζονται με το τοπίο και να προκαλούν σύγχυση στον εχθρό. Ένας άλλος παράγοντας που προκάλεσε πανικό στους Γερμανούς ήταν η αποφασιστικότητα των Ελλήνων στρατιωτών, που είχαν πολύ υψηλό ηθικό και γνώριζαν άριστα την περιοχή, καθώς πολλοί από αυτούς ήταν ντόπιοι. Και, τέλος, υπήρχαν σπουδαίοι αξιωματικοί, όπως ο ταγματάρχης Δετοράκης και ο λοχαγός Δαράτος, ένας άντρας με εξαιρετικές ηγετικές ικανότητες και ψυχραιμία, που γνώριζε να καθοδηγεί άριστα τους άνδρες του. Οι Γερμανοί ονειρεύονταν να φτάσουν στα γαλανά νερά του Αιγαίου χωρίς να συναντήσουν εμπόδια, όμως τιμωρήθηκαν για την αλαζονεία τους και, αν δε γινόταν η κατάρρευση της Γιουγκοσλαβίας και η εισβολή από την κοιλάδα του Αξιού, θα είχαν περισσότερες και σοβαρότερες απώλειες.
«Σε αυτή τη σειρά», σημειώνει ο επιμελητής της, Ηλίας Μαγκλίνης, «ο αντικειμενικός σκοπός των αφηγημάτων μας είναι να θυμηθούμε τέτοια πολεμικά επεισόδια της Ελλάδας, κάποια γνωστά και άλλα λιγότερο γνωστά ή ξεχασμένα, δίνοντας όμως έμφαση στο ανθρώπινο στοιχείο, καθώς επίσης στην όσο το δυνατόν πιο καθαρή και καθολική εικόνα μιας πολεμικής επιχείρησης είτε στην ξηρά, είτε στη θάλασσα, είτε στον αέρα». Η εικόνα της συνολικής επιχείρησης που αποκομίζει ο αναγνώστης διαβάζοντας τη Μάχη των οχυρών είναι ότι παρά τον μύθο του ανίκητου γερμανικού στρατού, οι Έλληνες απέδειξαν ότι μπορούσαν να τον νικήσουν. Κι αυτή τους η εμπειρία μπορούσε να αποτελέσει προπομπό μιας πιο πετυχημένης επιχείρησης στη μάχη της Κρήτης που ακολούθησε, εκεί όπου μπορούσαν να κρατήσουν ελεύθερο το νησί διαφυλάσσοντας το ελληνικό έθνος και την κυβέρνησή του μέχρι το τέλος του πολέμου.
1941, Γερμανική εισβολή: Η μάχη των οχυρών
Κωνσταντίνος Λαγός
Εκδόσεις Ψυχογιός
320 σελ.
ISBN 978-618-01-5854-0
Τιμή €19,90
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου