- Χάρις Κουδούνη
Η γυναικεία λογοτεχνία αποτελεί τους τελευταίους δύο αιώνες ένα πρόσφορο πεδίο συζήτησης και, ακόμα περισσότερο, εστία αντιπαράθεσης. Υπάρχει γυναικεία γραφή; Ποια είναι τα θέματα που απασχολούν τη γυναίκα συγγραφέα, αλλά και αναγνώστρια; Στο περίφημο The Mad woman int he Attic (Sandra M.Gilbert & Susan Gubart, σε επίμετρο της Lisa Appignanesi) η κριτική της λογοτεχνικής θεωρίας βγάζει –επιτέλους– από τη σοφίτα την κρυπτόμενη, χλωμή γυναίκα της βικτοριανής εποχής. Η κουζίνα δεν είναι πια ο ζωτικός της χώρος ή το σαλόνι η γυάλινη προθήκη της, προς τέρψη των επισκεπτών. Της αποδίδεται πλέον δικαιωματικά μια θέση στο γραφείο μελέτης.
Η γυναίκα ηρωίδα –ή η γυναίκα συγγραφέας πίσω απ’ αυτήν– παύει να αναζητά τον τέλειο σύζυγο. Οι φιλοδοξίες της δεν εξαντλούνται σε έναν τίτλο, έναν γάμο ή έναν πύργο που δεν επιτρέπεται να ξεκλειδώσει. Η ηρωίδα ανοίγει την πόρτα του σπιτιού της και βαδίζει στον ήλιο, χωρίς ντροπή ή συνοδεία. Και μια τέτοια γυναίκα –από τις πρώτες που βαδίζουν κοιτώντας τον ήλιο με θάρρος– είναι η περίφημη Κυρία Νταλογουέι.
Πρόσφατα οι Εκδόσεις Μεταίχμιο κυκλοφόρησαν σε μία συλλεκτική έκδοση το βιβλίο-σταθμό για τη φεμινιστική κριτική. Η επετειακή συλλεκτική έκδοση σηματοδοτεί τα 100 χρόνια από την πρώτη κυκλοφορία του ορόσημου του μοντερνισμού. Με πρόλογο της συγγραφέα και ένθετο το εξώφυλλο της πρώτης έκδοσης (1925), που φιλοτέχνησε η αδερφή της συγγραφέα, Βανέσα Μπελ (Vanessa Bell).
Εσωτερικός μονόλογος, αναδρομές, ζωντανοί διάλογοι και μια σπουδή στον γυναικείο ψυχικό κόσμο γίνονται τα αφηγηματικά εργαλεία της.
Η έκδοση έχει επιπρόσθετα την τύχη μιας εξαιρετικής μετάφρασης. Οι προσεγμένες λέξεις, το ύφος και οι αισθητικές επιλογές της Κωνσταντίνας Τριανταφυλλοπούλου γεφυρώνουν το άχαρο χάσμα που μεσολαβεί ανάμεσα στις γλώσσες. Οι ήχοι της πόλης, το ρολόι του Μπιγκ Μπεν, η μηχανή του πολυτελούς αυτοκινήτου ηχούν τόσο ρεαλιστικά από τη μεταφραστική εργασία, που ο αναγνώστης και η αναγνώστρια διασχίζουν παρέα με την ηρωίδα το Κένσινγκτον. Μυρίζουν πλάι της τα λουλούδια στο ανθοπωλείο και συνειρμικά ανατρέχουν στον παλαιό έρωτά της. Είναι τόσο ισορροπημένη η απόδοση της έντασης της σκέψης της, των ξαφνικών ήχων, η μελωδία των πάρκων, το ξύπνημα της λήθης, ο φόβος, η αμφιβολία, ακόμα και η αγωνία του σώματος που ξυπνά από έναν εφιάλτη, που στο σύνολό τους κατορθώνουν μια βιωματική ανάγνωση και μια φρέσκια επίσκεψη στο σπουδαίο μυθιστόρημα.
Η αφήγηση παρακολουθεί τις σκέψεις και τις αμφιβολίες μιας μεγαλοαστής Αγγλίδας. Εσωτερικός μονόλογος, αναδρομές, ζωντανοί διάλογοι και μια σπουδή στον γυναικείο ψυχικό κόσμο γίνονται τα αφηγηματικά εργαλεία της Γουλφ. Παρά τον ευυπόληπτο σύζυγο, το πλούσιο σπίτι και τις ανέσεις του Λονδίνου, η ηρωίδα βιώνει το άγχος της μέσης ηλικίας και μια υπαρξιακή κρίση που τη φέρνουν αντιμέτωπη με τα λάθη του παρελθόντος και το άγνωστο μέλλον.
…Γιατί µπορεί να έκαναν αιώνες να ιδωθούν εκείνη κι ο Πίτερ· εκείνη δεν του έγραψε ποτέ και τα δικά του γράµµατα ήταν φύλλα ξερά· αλλά ξαφνικά της ερχόταν η ιδέα: Αν ήταν µαζί µου τώρα τι θα έλεγε; – κάποιες µέρες, κάποιες εικόνες τής τον ξανάφερναν στον νου µε ηρεµία, χωρίς την παλιά πικρία· ίσως αυτή ήταν η ανταμοιβή της που ενδιαφερόταν για τους ανθρώπους· ξανάρχονταν στο µυαλό της στη µέση του Σεντ Τζέιµς Παρκ ένα υπέροχο πρωινό – πραγµατικά ξανάρχονταν. Αλλά ο Πίτερ –όσο όμορφη κι αν ήταν η µέρα, τα λουλούδια, το χορτάρι και το κοριτσάκι που ήταν ντυµένο στα ροζ– ο Πίτερ δεν έβλεπε τίποτε απ’ όλα αυτά. Θα φορούσε τα γυαλιά του, αν του το έλεγε εκείνη· θα κοιτούσε. Αλλά αυτό που τον ενδιέφερε ήταν η κατάσταση στην οποία βρισκόταν ο κόσµος· ο Βάγκνερ, η ποίηση του Πόουπ, ο χαρακτήρας των ανθρώπων και, πάντοτε, τα ελαττώματα της δικής της ψυχής. Πώς την επέπληττε! Πώς µάλωναν! Θα παντρευτεί Πρωθυπουργό και θα στέκεται στην κορυφή της σκάλας· η τέλεια οικοδέσποινα, έτσι την είχε χαρακτηρίσει (είχε κλάψει γι’ αυτό στην κρεβατοκάμαρά της), έχει τα προσόντα της τέλειας οικοδέσποινας, είχε πει εκείνος…
Η Βιρτζίνια Γουλφ γεννήθηκε στις 25 Ιανουαρίου 1882, κληρονομώντας το πάθος για τα βιβλία από τον πατέρα της και την ομορφιά από τη μητέρα της. Η Βιρτζίνια και η αδερφή της είχαν εντυπωσιακή όψη, με ομορφιά που χαρακτηριζόταν ως κλασικά ελληνική. Τα δύο κορίτσια μεγάλωσαν σε ένα καλλιεργημένο περιβάλλον και ξεχώριζαν για τη διανοητική τους ανεξαρτησία. Παρά την ευθραυστότητά της, η Βιρτζίνια μορφώθηκε μόνη της και από νωρίς έδειξε τη δημιουργικότητά της. Μετά τον θάνατο των γονιών της, εγκαταστάθηκε στην Brunswick Square και εκεί γνώρισε καλύτερα τον Λέοναρντ Γουλφ, τον μελλοντικό της σύζυγο. Ο γάμος τους το 1912 συνοδεύτηκε από ταξίδια και πνευματική συνεργασία, και η Βιρτζίνια έγραψε το πρώτο της μυθιστόρημα, The Voyage Out. Ωστόσο, η ψυχική της υγεία έγινε αιτία για σοβαρές κρίσεις. Ο Λέοναρντ στάθηκε στο πλευρό της με αφοσίωση. Ίδρυσαν μαζί τις Εκδόσεις Hogarth και συμμετείχαν στον περίφημο κύκλο Μπλούμσμπερι. Δημοσίευσαν έργα δικά τους, του Τ.Σ. Έλιοτ και άλλων, και εργάστηκαν συστηματικά πάνω στον Οδυσσέα του Τζόις.
Το 1920, η Βιρτζίνια Γουλφ ξεκίνησε Το δωμάτιο του Τζάκομπ, ένα τολμηρό πείραμα αφηγηματικής τεχνικής, που καθιέρωσε τη φωνή της στη μοντέρνα λογοτεχνία. Παρότι αντιμετώπιζε σωματικά και ψυχικά προβλήματα, συνέχισε να γράφει και η περίοδος 1923-1925 θεωρείται από τις πιο δημιουργικές της, καθώς εργάστηκε πάνω στην Κυρία Νταλογουέι, το The Common Reader και το Μέχρι το φάρο. Η εμπορική επιτυχία ήρθε με το Ορλάντο το 1928, όταν η Βιρτζίνια είχε πλέον εδραιωθεί ως μια από τις σημαντικότερες συγγραφείς της εποχής της. Σε όλα τα μυθιστορήματά της υπήρξε αμείλικτα τελειομανής. Ωστόσο, πάντα ένιωθε παρούσα την ασθένεια. Κατά το μεγαλύτερο μέρος του 1940, η αϋπνία και η νευρικότητα τη βασάνιζαν και, μια μέρα του Μαρτίου του 1941, έγραψε ένα σημείωμα στον Λέοναρντ, όπου εξομολογούνταν πως τρελαινόταν και δεν είχε τη δύναμη να παλέψει ξανά τις φωνές και τις ψευδαισθήσεις. Αναγνώριζε την καλοσύνη του και τη συνεχή, ευγενική του φροντίδα. Καθώς έγραφε το σημείωμα, ο Λέοναρντ πέρασε από το γραφείο της και της θύμισε ότι πλησίαζε η ώρα του μεσημεριανού. Λίγο αργότερα, τη φώναξε αλλά δεν πήρε απάντηση. Πήγε να την ψάξει και βρήκε το καπέλο της και το μπαστούνι της στην όχθη του ποταμού. Είχε πνιγεί.
[Η Χάρις Κουδούνη είναι απόφοιτος της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ, με μεταπτυχιακές σπουδές στη Δημιουργική Γραφή και την Ιστορία. Συντονίζει τη Λέσχη Ανάγνωσης Μπλε Αλώνι στην Αθήνα και εργαστήρια δημιουργικής γραφής και λογοτεχνίας.]
Η κυρία Νταλογουέι
Συλλεκτική έκδοση
Virginia Woolf
μετάφραση: Κωνσταντίνα Τριανταφυλλοπούλου
Μεταίχμιο
296 σελ.
ISBN 978-618-03-4399-1
Τιμή €16,60
https://diastixo.gr/kritikes/xenipezografia/24689-virginia-woolf-i-kiria-dalogouei
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου