Απόστολος Σπυράκης
Οι ερχόμενες δεκαετίες θα είναι οι πιο συναρπαστικές στην οικονομική ιστορία, λένε οι ειδικοί επιστήμονες, καθώς η ανάγκη εξάλειψης των ρύπων του διοξειδίου του άνθρακα θα μας αναγκάσει να επανεφεύρουμε τη βιομηχανική επανάσταση, ανασκευάζοντας τις διαδικασίες μετασχηματισμού του υλικού κόσμου. Στη διάρκεια της εξέλιξής μας δανειστήκαμε από τον πλανήτη όλα εκείνα τα υλικά που χρειαζόμασταν για να αναπτύξουμε τον πολιτισμό μας, όμως η διαδικασία αυτή οδηγήθηκε κάποια στιγμή σε αδιέξοδο, το οποίο καλείται να ξεπεράσει η δική μας γενιά μαθαίνοντας να χρησιμοποιεί από την αρχή τα υλικά πάνω στα οποία στηρίχθηκε η πρόοδός μας. Ζώντας μέσα σ’ έναν ψηφιακό κόσμο, ξεχνούμε την εξάρτησή μας από τα πιο απλά προϊόντα της ύλης, όπως η άμμος, από την οποία φτιάχνονται τα πιο περίπλοκα μικροτσίπ των υπολογιστών, ή ο χαλκός, που αποτελεί τη βάση της ηλεκτρονικής επανάστασης, καθώς είναι ο τέλειος αγωγός μέσω του οποίου περνούν εκατομμύρια βολτ ηλεκτρικού ρεύματος, που κινητοποιούν κάθε είδους ανθρώπινη δραστηριότητα. Και βέβαια υπάρχουν μέταλλα όπως το λίθιο, «ένα από τα τρία πρωταρχικά στοιχεία που δημιουργήθηκαν από τη Μεγάλη Έκρηξη», το οποίο αποτελεί την καρδιά των μπαταριών αποθήκευσης ηλεκτρικού ρεύματος τροφοδοτώντας εκατομμύρια ηλεκτρικά οχήματα.
Σ’ αυτόν τον φανταστικό κόσμο της ύλης μάς ταξιδεύει ο οικονομικός συντάκτης του Sky News και αρθρογράφος των Times, Εντ Κόνγουεϊ, o οποίος επισκέφτηκε υψικαμίνους των μεγαλύτερων χαλυβουργείων του κόσμου, περπάτησε μέσα σε σκοτεινές στοές αρχαίων αλατωρυχείων της Βρετανίας, εισέπνευσε τον κορδίτη των εκρηκτικών που χρησιμοποιούνται στα ορυχεία σιδήρου της Χιλής, αντίκρισε γιγαντιαίους κρατήρες χρυσωρυχείων στη Νεβάδα των ΗΠΑ, μίλησε με εργάτες εξόρυξης χαλαζία στο Σαν Κομποστέλο της Ισπανίας, είδε γεωλογικά πετρώματα εκατομμυρίων ετών στις ερημιές της Αυστραλίας, βίωσε ακραίες συνθήκες στην Ατακάμα, την πιο ξερή έρημο του πλανήτη. Για το γράψιμο τούτου του βιβλίου χρειάστηκε να ταξιδέψει σε κάθε απίθανο μέρος της γης και να δει από κοντά όλες τις τεχνολογίες εξόρυξης των ορυκτών που αποτελούν τη βάση του κόσμου μας.
Υπάρχει και μια άλλη προσέγγιση για την επίλυση των επειγόντων προβλημάτων της ανθρωπότητας, πιο λογική και πιο σοφή, σε τελική ανάλυση.
Την εποχή της πέμπτης ενεργειακής επανάστασης, καθώς ετοιμαζόμαστε για τη μεγάλη απόδραση από την εξάρτηση του πετρελαίου, στη διάρκεια της οποίας το ποσοστό της μετάβασης από την πετρελαϊκή στην ηλεκτρική ενέργεια μπορεί να φτάσει και το 50%, χρειάζεται να μελετήσουμε το αόρατο υπόβαθρο που στηρίζει τον σύγχρονο κόσμο, το νευρικό σύστημα του πολιτισμού μας, μέσα από το οποίο περνά το μεγαλύτερο ποσοστό της ενέργειας του πλανήτη. Η ενασχόληση όλο και περισσότερων ανθρώπων με τις άυλες υπηρεσίες τούς κάνει να ξεχνούν τα υλικά θεμέλια της ευημερίας μας. Οι φοιτητές δεν επιθυμούν πια να σπουδάσουν τις τεχνολογίες των εξορύξεων, τεχνολογίες που μπορούν να δώσουν τις απαραίτητες απαντήσεις για τη συνέχιση της επιβίωσης του ανθρώπινου είδους. Στα επόμενα χρόνια: «Αν οι ιθύνοντές μας έχουν ένα δράμι μυαλό», λέει ο Εντ Κόνγουεϊ, «θα έχουμε χτίσει πολλούς καινούριους σταθμούς και θα έχουμε ηλεκτροδοτήσει όλες τις μεταφορές μας. Θα έχουμε απλώσει υποθαλάσσια καλώδια ηλεκτρισμού για να δημιουργήσουμε ένα δίκτυο, έτσι ώστε οι χώρες που έχουν πολύ ήλιο και αέρα να συμβάλλουν στην τροφοδοσία των υπολοίπων. Θα έχουμε αναπτύξει πράσινα καύσιμα για τα πλοία, ίσως και για τα αεροπλάνα μας, και πράσινα λιπάσματα για τα χωράφια μας»· όλα θα αλλάξουν μπροστά στα μάτια μας. Οι σκεπτικιστές αντικρίζουν το μέλλον που έρχεται με φόβο και δέος, ωστόσο, όπως μας δείχνει ο Βρετανός συγγραφέας, υπάρχει και μια άλλη προσέγγιση για την επίλυση των επειγόντων προβλημάτων της ανθρωπότητας, πιο λογική και πιο σοφή, σε τελική ανάλυση.
Υλικός κόσμος
Οι έξι πρώτες ύλες που διαμόρφωσαν τον σύγχρονο πολιτισμό
Ed Conway
μετάφραση: Κωστής Πανσέληνος
Μεταίχμιο
σ. 496
ISBN: 978-618-03-3978-9
Τιμή: 21,00€
Απόστολος Σπυράκης, συγγραφέας και κριτικός
https://diastixo.gr/kritikes/meletesdokimia/22847-ylikos-kosmos
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου