KAROUSOS ART CRITICS: Ο Παύλος Θ. Κάγιος σε α΄πρόσωπο

Δευτέρα 2 Οκτωβρίου 2017

Ο Παύλος Θ. Κάγιος σε α΄πρόσωπο

Συχνά λένε ότι τόσο οι συγγραφείς όσο και οι σκηνοθέτες σε όλα τα έργα τους «επαναλαμβάνουν» ή «παίζουν» με τη θεματολογία που τους απασχόλησε στο πρώτο έργο τους… Και, επίσης, ότι το γράψιμο είναι ένα είδος ψυχανάλυσης… Γι’ αυτό το τελευταίο, μετά από έξι μυθιστορήματα, μπορώ να πω πως για μένα, προσωπικά, ισχύει. Αυτό ακριβώς ένιωσα τελειώνοντας το μυθιστόρημά μου Ο κλήρος της τρικυμίας –εκδόσεις Καστανιώτη– που κυκλοφόρησε πρόσφατα. Κι αυτή η διαπίστωση αισθάνθηκα να αποκτά μεγαλύτερο ψυχολογικό ενδιαφέρον μιας και νιώθω ότι αυτό το βιβλίο μου που δεν έχει βιωματικές αναφορές –νόμιζα ότι στα προηγούμενα πέντε τις είχα… εξαντλήσει όλες– είναι το πιο προσωπικό μου. Είμαι «εγώ» περισσότερο και από το πρώτο –Και ξαφνικά χιόνισε χρόνια– που ήξερα συνειδητά από τότε που κυκλοφόρησε, το 1995, ότι περιέχει πλήθος βιωματικών περιστατικών.

Έτσι, δεν θα ήταν υπερβολή να πω πως Ο κλήρος της τρικυμίας είναι το πιο υπαρξιακό και ψυχαναλυτικό βιβλίο μου… Νιώθω να κρύβονται μέσα του όλες οι κρυφές κι από μένα πλευρές του εαυτού μου.

Ποιος αποφασίζει στη ζωή µας; Εµείς ή όλα είναι γραμµένα στο τυχερό ή άτυχο αστέρι µας; Αυτό αναρωτιούνται οι δύο ήρωες του βιβλίου, αλλά και εγώ σήμερα, μιας κι έχει περάσει η εποχή που πίστευα ακράδαντα πως στη ζωή μας εμείς αποφασίζουμε. Ναι, το ομολογώ, δεν είμαι καθόλου σίγουρος γι’ αυτό. Δεν ξέρω κατά πόσο ο καθένας διαμορφώνει με τις πράξεις του το μέλλον του, «χτίζει» τη μοίρα του ή κατά πόσο οι πράξεις των προγόνων μας καθορίζουν την πορεία μας και την τύχη μας στη ζωή –όπως συμβαίνει με το ζευγάρι των νέων ηρώων μου.

Ο Θόδωρος και η Ιωάννα, οι ήρωες του βιβλίου, είναι δύο σημερινοί τριαντατριάχρονοι, που ερωτεύονται µε την πρώτη µατιά, αγνοώντας πως «µέσα στης τύχης θα πιαστούν τη µήτρα» κουβαλώντας αµαρτίες γονέων. Η Ιωάννα έρχεται «από τη µεριά της αστραπής», είναι απαρνηµένη από γονείς κι αλλιώτικα «γραµµένη» στο πρόσωπο. Ο Θόδωρος, αν και πλουσιόπαιδο, αισθάνεται να ’χει γεννηθεί λειψός και αποκομµένος. Πνίγεται µε τους καβγάδες στην οικογένειά του για µια διαθήκη του προπάππου του –που επί δεκαετίες κρατάει αιχµάλωτους τους κληρονόµους– και φεύγει στο εξωτερικό. Γνωρίζοντας την Ιωάννα στη Νέα Υόρκη, αισθάνεται να συναντά αυτό που του λείπει από τη ζωή. Και βρίσκει σωτηρία στην πονεµένη αιωνιότητα του χαµόγελού της, στην απεραντοσύνη του υγρού βλέµματός της.

Δεν ξέρω κατά πόσο ο καθένας διαμορφώνει με τις πράξεις του το μέλλον του, «χτίζει» τη μοίρα του ή κατά πόσο οι πράξεις των προγόνων μας καθορίζουν την πορεία μας και την τύχη μας στη ζωή –όπως συμβαίνει με το ζευγάρι των νέων ηρώων μου.

«Η Ελλάδα είναι αυτόχειρας» λέει ο Θόδωρος στην Ιωάννα όταν τον καλεί να γυρίσουν πίσω. «Έχει πεθάνει» επιμένει «και οι πολιτικοί που της έδωσαν το περίστροφο να αυτοκτονήσει περιφέρονται τώρα ανά τον κόσμο να μαζέψουν λεφτά από τα κοράκια τραπεζίτες για τα μνημόσυνα των μνημονίων της. Το μόνο που μπορεί να κάνει η πατρίδα μας είναι να μας τραβήξει στον τάφο της. Αν μείνουμε μακριά της, μπορεί να δραπετεύσουμε από τη μοίρα της».

«Δεν μπορείς να δραπετεύσεις από τη μοίρα» απαντάει η Ιωάννα. «Δεν μπορείς να την αλλάξεις. Μπορείς όμως να μην την προκαλείς, να την κάνεις φιλική μαζί σου. Και για μας η Ελλάδα είναι η αρένα της μοίρας μας. Εκεί καλούμαστε να την κοιτάξουμε κατάματα» και γυρίζουν. Το αµαρτωλό παρελθόν, όµως, επιστρέφει και εισβάλλει στη ζωή τους, ξεσκεπάζοντας οικογενειακές συνωµοσίες και ψέµατα. Αποκαλύπτονται µυστικά που γίνονται δεσµά γι’ αυτούς και τον καρπό του «παράνοµου» έρωτά τους – του παιδιού που αποκτούν.

Θα τολµήσουν να πάνε κόντρα στη µοίρα; Ή θα υποταχθούν στην ύβρη που προκάλεσε η πράξη ενός «Οιδίποδα εχθρού», ενός πατέρα που «βίασε» το πεπρωµένο τους όταν γεννιόντουσαν;