- Ανδρέας Ν. Λιαρόπουλος
Στο μυθιστόρημα του Αλέξανδρου Καψοκόλη με τον τίτλο Αθάνατος Άθεος ακολουθούμε την πορεία ενός μυστηριώδους ανθρώπου από τα χρόνια του Χριστού έως και ορισμένες δεκαετίες μετά την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως. Στον πρωταγωνιστή του βιβλίου, ο οποίος και κουβάλησε τον σταυρό του Ιησού προς τον Γολγοθά, δόθηκε το δώρο και η κατάρα της αθανασίας. Το βιβλίο, πατώντας σε ιστορικά γεγονότα 15 αιώνων, παρουσιάζει την τραγική φιγούρα του μυστηριώδους Αθάνατου Άθεου μέσα από σωματικές κακουχίες, πνευματικές δοκιμασίες και πολεμικές συγκρούσεις. Ο πρωταγωνιστής μας ξεκινά από την Ιερουσαλήμ, καταφεύγει στην Αθήνα και στη συνέχεια στη Μάλτα και τη Μεγάλη Βρετανία. Οι ιδιότητες πολλές στα πρώτα χρόνια, από έμπορος και κωπηλάτης σε γαλέρα, σε επίλεκτο λεγεωνάριο και στρατιωτικό διοικητή. Τον βρίσκουμε στην Πάτμο να καταγράφει το κείμενο της Αποκάλυψης, αλλά και στο Κολοσσιαίο να προσφέρει θέαμα σε αιμοχαρείς Ρωμαίους. Στη συνέχεια να υπερασπίζεται την Κωνσταντινούπολη από τους Σταυροφόρους αλλά και τους Οθωμανούς. Να πολεμάει στο πλάι του Κωνσταντίνου του Μεγάλου και να υπερασπίζεται τα τείχη της Κωνσταντινούπολης με τον Κωνσταντίνο τον Παλαιολόγο, πριν καταφύγει σε κάποιο κάστρο της Μάνης και από εκεί πάλι κάπου στην Ευρώπη.
Ένα μυθιστόρημα που καταφέρνει με επιτυχία να αγγίξει τις φιλοσοφικές χορδές του αναγνώστη, μια ιστορία που αξίζει να διαβαστεί.
Οι χαρακτήρες του βιβλίου μπορούν να γίνουν αντιληπτοί στο πλαίσιο ενός νοητού τριγώνου. Τη μια γωνία καταλαμβάνει ο Αθάνατος Άθεος, την επόμενη Εκείνος, ο οποίος εκπροσωπεί το θεϊκό στοιχείο, και την τρίτη γωνία του τριγώνου όλοι οι υπόλοιποι, η οικογένεια του Αθάνατου Άθεου, ο Αθηναίος, ο ναύαρχος, οι δάσκαλοι, η ηγουμένη, ο παιδεραστής παπάς, οι αυτοκράτορες της Ρώμης και της Κωνσταντινούπολης, οι εκάστοτε συμπολεμιστές του… αλλά και οι αναγνώστες του βιβλίου. Η πλοκή του βιβλίου κινείται σε αυτό το νοητό τρίγωνο, αφού η μοίρα του πρωταγωνιστή ορίζεται τόσο από Εκείνον –το θεϊκό στοιχείο που επηρεάζει τον Αθάνατο Άθεο και με το οποίο έρχεται σε σύγκρουση– όσο και από τους υπόλοιπους χαρακτήρες, που αντιπροσωπεύουν την παιδική αθωότητα, τη χαρά, τον δόλο, την αλαζονεία της εξουσίας, την πίστη, την αυτοθυσία, την αρετή, τα καλύτερα και τα χειρότερα της ανθρώπινης φύσης, μια αέναη σύγκρουση ανάμεσα στο Καλό και το Κακό. Οι ερμηνείες που διατρέχουν τη διττή ιδιότητα του πρωταγωνιστή διατρέχουν με μαεστρία το κείμενο. Έχοντας κερδίσει τον θάνατο, ο Αθάνατος Άθεος ενσαρκώνει μη ανθρώπινα χαρακτηριστικά και είναι καταδικασμένος να ζει μια αιώνια ζωή, χωρίς να γνωρίσει ποτέ τη γαλήνη του τέλους. Από την άλλη, η ύπαρξή του είναι βαθιά συνδεδεμένη με το θείο και τη μοίρα του κόσμου. Αυτός είναι ο μόνος που γνώρισε Εκείνον και είναι ακόμη ζωντανός ή ενδεχομένως να είναι και μια συνέχεια Αυτού. Αν και Άθεος, οι πράξεις του φανερώνουν τις πολλές και αντικρουόμενες προσλήψεις που έχουμε για το θεϊκό στοιχείο, ο θεός που προσφέρει αγάπη αλλά και ο θεός τιμωρός που απονέμει δικαιοσύνη.
Τα θέματα που πραγματεύεται το βιβλίο και τα βαθύτερα νοήματα που προκύπτουν, μπορούν να ιδωθούν σε τρία επίπεδα. Σε ένα πρώτο και επιφανειακό επίπεδο, συναντάμε μια ευρεία θεματολογία σχετικά με την προδοσία, τη διαφθορά της εξουσίας, την αέναη φιλοδοξία για ισχύ, τη λαγνεία, την ηθική, τη θρησκευτική υποκρισία, την εκμετάλλευση της πίστης για πολιτικούς ή κοινωνικούς σκοπούς, την τύφλωση που προκαλεί ο δογματισμός, θρησκευτικός και μη, αλλά και την αναζήτηση της πίστης τόσο στο θεϊκό στοιχείο, όσο και στο ανθρώπινο. Σε ένα δεύτερο επίπεδο, το οποίο και λειτουργεί ως εργαλείο ανάλυσης, ο συγγραφέας πραγματεύεται το θέμα της αθανασίας. Η αθανασία ως δώρο, ως προνόμιο, αλλά και ως βάρος, ως πνευματική δοκιμασία. Το κεντρικό ερώτημα του βιβλίου είναι: Τι σημαίνει να ζεις αιώνια; Ο Αθάνατος Άθεος έχει ζήσει αιώνες, έχει νικήσει τον θάνατο, αλλά αυτή η μακρόχρονη εμπειρία δεν τον απελευθερώνει, τον βαραίνει. Κουβαλάει τον πόνο της απώλειας, της αποξένωσης και της επανάληψης του ανθρώπινου δράματος. Η αθανασία συνιστά μοναξιά, ψυχολογική φθορά και αέναη αναμέτρηση με το παρελθόν. Παράλληλα με την αθανασία, υπάρχει και το στοιχείο της αιωνιότητας. Ο ήρωάς μας κουβαλά μνήμες αιώνων. Στις σελίδες του βιβλίου και μέσα από τα μάτια του πρωταγωνιστή, η Ιστορία είναι διαφορετική και ξαναγράφεται. Η προσωπική ιστορική μνήμη του Αθάνατου Άθεου είναι το μοναδικό αληθινό τεκμήριο ύπαρξής του. Τα παραπάνω αναδεικνύουν ένα τρίτο επίπεδο ανάλυσης, καθαρά φιλοσοφικό, που έχει να κάνει με την ανθρώπινη φύση. Αν κάποιος δεν φοβάται τον θάνατο, αν κάποιος δεν πρόκειται να γνωρίσει το τέλος που νομοτελειακά έρχεται, τότε πώς μπορεί να βιώσει την πραγματική αξία της ζωής; Με αυτόν τον τρόπο ο Αθάνατος Άθεος αγγίζει τις φιλοσοφικές ανησυχίες για την πνευματική φύση μας.
Η γλώσσα του βιβλίου είναι σκληρή και ωμή. Το κείμενο χαρακτηρίζεται από ρεαλιστική αφήγηση, είναι γεμάτο γρήγορες εικόνες και αιχμαλωτίζει την προσοχή του αναγνώστη. Το ύφος είναι βαρύ και σκοτεινό, και η εικονογράφηση συντελεί σε αυτό το αισθητικό αποτέλεσμα. Ο Αθάνατος Άθεος είναι ένα μυθιστόρημα που καταφέρνει με επιτυχία να αγγίξει τις φιλοσοφικές χορδές του αναγνώστη, μια ιστορία που αξίζει να διαβαστεί.
[Ο Ανδρέας Ν. Λιαρόπουλος είναι αναπληρωτής καθηγητής του Πανεπιστημίου Πειραιώς, συγγραφέας επιστημονικών συγγραμμάτων.]
Immortālis Atheus / Αθάνατος Άθεος
Αλέξανδρος Καψοκόλης
Σχέδια έκδοσης: Αθηνά Ντόλκου
Εκδόσεις Βακχικόν
200 σελ.
ISBN 978-618-231-144-8
Τιμή €14,84
https://diastixo.gr/kritikes/ellinikipezografia/24780-alexandros-kapsokolis-immortalis-atheus
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου