Γιατί η ονομασία Καθαρά Δευτέρα;
Με την Καθαρά Δευτέρα, στις 27 Φεβρουαρίου, ξεκινά ‒στο εκκλησιαστικό ημερολόγιο‒ η Μεγάλη Τεσσαρακοστή και συγχρόνως ολοκληρώνεται η περίοδος της Απόκρεω. Τελειώνουν λοιπόν οι παγανιστικοί εορτασμοί του Τριωδίου και αρχίζει μια μεγάλη περίοδος νηστείας. Από πού όμως προέρχεται η ονομασία «Καθαρά Δευτέρα»;
Λαογραφικά η ονομασία της οφειλόταν σε παλαιότερη συνήθεια των νοικοκυρών να «καθαρίζουν» τα μαγειρικά τους σκεύη με ζεστό σταχτόνερο. Σήμερα, αρκετοί θεωρούν ότι στην Καθαρά Δευτέρα «καθαρίζουμε» όσα φαγητά μας έχουν απομείνει ή ό,τι μπει στο γιορτινό τραπέζι. Είναι λάθος, γιατί η ονομασία της ημέρας προήλθε από το γεγονός ότι την Καθαρά Δευτέρα οι πιστοί χριστιανοί «καθαρίζονται» τόσο πνευματικά από την κραιπάλη της Αποκριάς όσο και σωματικά από την κατανάλωση μη νηστίσιμων τροφών. Η Καθαρά Δευτέρα είναι ημέρα αργίας, αλλά κυρίως ημέρα νηστείας για τους χριστιανούς. Η αργία είναι μόνον μία ημέρα, αλλά η νηστεία διαρκεί για 40 μέρες, τόσες όσες ήταν και οι ημέρες νηστείας του Ιησού Χριστού στην έρημο. Τονίζω για άλλη μια φορά ότι η Καθαρά Δευτέρα συμβολίζει για τη Χριστιανοσύνη την πνευματική και σωματική «κάθαρση» των πιστών χριστιανών πριν από την κατάνυξη της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Καθιερώθηκε μάλλον τον 4ο αιώνα μαζί με τη νηστεία της Μεγάλης Τεσσαρακοστής.
Τα έθιμα της Καθαράς Δευτέρας είναι πολλά και εκφράζουν εν γένει τελετές
ευετηρίας. Παραδοσιακά καταναλώνονται λαγάνα, χαλβάς, ελιές, ταραμάς και πολλά θαλασσινά.
.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Στράτος Θεοδοσίου, Ο κύκλος του χρόνου-Αστρονομία και Μυστηριακές λατρείες.
Εκδόσεις Δίαυλος, Αθήνα 2004.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου