Οι ειδήσεις που αφορούν τον τελευταίο καιρό την Τουρκία έχουν άρωμα πολέμου. Τουρκία δεν είναι όμως μόνο μια χώρα που σκέφτεται πώς θα βλάψει τους γείτονες. Είναι μια χώρα που τιμάει τον πολιτισμό, έχει μια ιδιαίτερη αγάπη στη λογοτεχνία και διαθέτει σημαντικά πανεπιστήμια.
Έτσι λοιπόν, όταν το Υπουργείο Πολιτισμού της Τουρκίας ανακήρυξε έτος Τροίας το 2018, το λογοτεχνικό περιοδικό Οι ήρωες των μυθιστορημάτων, που εκδίδεται στην Κωνσταντινούπολη από τον Ομέρ Ασάν, γνωστό στην Ελλάδα τόσο από τα βιβλία του, όσο και από ντοκιμαντέρ με θέμα την ανταλλαγή πληθυσμών στον Πόντο, δεν μπορούσε παρά να πρωτοστατήσει σε ένα φεστιβάλ με τους ήρωες του Ομήρου και το έργο του Καζαντζάκη, ο οποίος και έχει μεταφέρει τον Όμηρο στα νέα ελληνικά.
Ξεχωριστοί οι ήρωες του Ομήρου, ξεχωριστό και το φεστιβάλ που οργανώθηκε με τη σύμπραξη των Πανεπιστημίων Μάλτεπε στην Κωνσταντινούπολη και του Πανεπιστημίου του Τσανάκαλε, τα δικά μας Δαρδανέλια, την πόλη κοντά στην Τροία, από τις 11 έως τις 14 Απριλίου.
Ο ίδιος ο Όμηρος, για την ακρίβεια όχι ακριβώς ο ίδιος αλλά άγαλμά του, υποδέχεται τον επισκέπτη της πανεπιστημιούπολης στο Μάλτεπε. Κοντά του, στην κύρια οδό, ο Αριστοτέλης, ο Σωκράτης, ο Ιπποκράτης και άλλοι Έλληνες της αρχαιότητας, ενώ σε άλλα σημεία, μελετητές των άστρων και άλλοι άνθρωποι που άφησαν το στίγμα τους στην πορεία της γνώσης της ανθρωπότητας, περιμένουν ως αγάλματα να εμπνεύσουν τους νέους φοιτητές. Σε πολλά σημεία, άλλα αγάλματα διαφορετικής εντελώς νοοτροπίας εντείνουν το εθνικό αγωνιστικό αίσθημα του επισκέπτη. Σχεδόν όλες οι επιστήμες διδάσκονται στο συγκεκριμένο πανεπιστήμιο, που διαθέτει όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης από το νηπιαγωγείο ακόμα, αφού πρόκειται για μια πραγματική πολιτεία που καταλαμβάνει σχεδόν έναν ολόκληρο λόφο.
Με θέα στο δάσος, ένα ξενοδοχείο πολλών αστέρων φιλοξένησε όλες τις δραστηριότητες του φεστιβάλ, σε αίθουσες πλήρως εξοπλισμένες. Διακεκριμένοι ομιλητές, κυρίως πανεπιστημιακοί αλλά και γενικότερα άνθρωποι των γραμμάτων ανέπτυξαν θέματα στο πλαίσιο του φεστιβάλ «Από τα χνάρια του Ομήρου έως τον Καζαντζάκη». Ανάμεσά τους η διακεκριμένη πανεπιστημιακός Ιωάννα Κουτσουράδη, η οποία μίλησε για τη μελωδικότητα της μετάφρασης των ομηρικών επών, η μεταφράστρια Σεμπνέμ Αρσλάν, που διατηρεί τον εκδοτικό οίκο Iason Books στην Ελλάδα, η διερμηνέας Έλλη Κόβη, που μίλησε αναφερόμενη στα καραμανλίδικα, μια γλώσσα που δεν μπορούν να καταλάβουν οι Έλληνες και δεν μπορούν να διαβάσουν οι Τούρκοι, και η υπογράφουσα, Έρικα Αθανασίου, η οποία μίλησε για τη μεταφορά των έργων του Ομήρου στην παιδική λογοτεχνία.
Εντυπωσιακό να συναντάς τόσους Τούρκους να μιλάνε ή έστω να καταλαβαίνουν ελληνικά, όχι όμως και τόσο παράξενο, αφού επρόκειτο για πολλούς φιλολόγους, οι οποίοι με περηφάνια επιδείκνυαν τις γνώσεις τους στην ελληνική γλώσσα.
Το συνέδριο παρακολούθησαν από την ηγεσία του Υπουργείου Πολιτισμού της Τουρκίας, καθηγητές του Πανεπιστημίου με επικεφαλής την πρύτανη Betül Çotuksöken, αλλά και πολλοί από την ακαδημαϊκή κοινότητα τόσο φοιτητές, όσο και μαθητές.
Η πρώτη μέρα τέλειωσε με γλέντι με το συγκρότημα Καφέ Αμάν, που απαρτίζεται από ελληνικής και τουρκικής καταγωγής μουσικούς και ερμηνεύει τραγούδια και στις δύο γλώσσες, πολλά από αυτά με κάποιους στίχους στη μια γλώσσα και κάποιους στην άλλη. Οι περισσότεροι που παρευρίσκονταν ήταν Τούρκοι, αυτό όμως δεν τους εμπόδιζε ούτε να τραγουδάν, ούτε να χορεύουν τα ελληνικά τραγούδια.
Ιδιαίτερο το ντοκιμαντέρ Πολυξένη των Ομέρ Ασάν και Ιμπραήμ Ντιτζμάν, που προβλήθηκε και αναφέρεται στον μύθο της Πολυξένης, ως μικρότερης κόρης του Πριάμου, η οποία θυσιάστηκε από τους δικούς της. Το ντοκιμαντέρ έγινε με αφορμή πρόσφατης ανακάλυψης σαρκοφάγου, που φέρει το όνομα Πολυξένη, η οποία όμως χρονολογείται περίπου 600 χρόνια μετά τον Τρωικό Πόλεμο.
Κοντά στο σημείο όπου ανακαλύφθηκε η σαρκοφάγος βρεθήκαμε μερικές ώρες μετά, ταξιδεύοντας προς Τσανάκαλε για τη συνέχεια του φεστιβάλ. Το επόμενο Πανεπιστήμιο που φιλοξένησε τις ομιλίες ήταν του Τσανάκαλε, μια άλλη πανεπιστημιούπολη, με θέα προς τη θάλασσα, από όπου έφτασαν οι Έλληνες στην Τροία. Και αφού φτάσαμε τόσο κοντά, δεν γινόταν να μην επισκεφτούμε και τον αρχαιολογικό χώρο της Τροίας, όπου μας ξενάγησε καθηγητής του Πανεπιστημίου. Πολλοί οι επισκέπτες, γεμάτος βαριά ιστορία ο χώρος, περπατήσαμε στα χνάρια που χάραξαν ο Πάρις και η Ωραία Ελένη, περάσαμε από εκεί που ο Πρίαμος κοίταζε προς τον χώρο διεξαγωγής των μαχών και μονομαχιών. Ο χρόνος όμως δεν σεβάστηκε το σπουδαίο παλάτι.
Μπορέσαμε και να θαυμάσουμε από μακριά το μουσείο που πρόκειται να εγκαινιαστεί το καλοκαίρι, με αρχαιολογικά ευρήματα της Τροίας, ενώ εντυπωσιακό είναι το υλικό από το οποίο έχει κατασκευαστεί. Πρόκειται για ένα μέταλλο, το οποίο με το πέρασμα του καιρού ξεφλουδίζει με τέτοιον τρόπο, ώστε σύντομα το σύγχρονο μουσείο θα μοιάζει με ένα ακόμα αρχαιολογικό εύρημα. Το κτίριο, παρότι διαθέτει πολλά επίπεδα, έχει κατασκευαστεί έτσι ώστε δεν διαθέτει σκαλοπάτια, αλλά μεταφέρεσαι από το ένα επίπεδο στο άλλο όπως συμβαίνει και με την αρχαία πόλη της Τροίας, η οποία βρίσκεται σε διαφορετικά επίπεδα, ανάλογα με τη χρονολογική περίοδο.
Στην είσοδο του αρχαιολογικού χώρου δεσπόζει ο Δούρειος Ίππος, όπως τον φανταστήκανε οι νεότεροι. Άλλος ένας Δούρειος Ίππος που συγκεντρώνει τον κόσμο για φωτογράφιση βρίσκεται στην πλατεία του Τσανάκαλε και πρόκειται γι’ αυτόν που χρησιμοποιήθηκε στη χολιγουντιανή ταινία Τροία, που έγινε επιτυχία με τον Μπραντ Πιτ.
Ενώ περιηγούμασταν με συγκίνηση στην Τροία, δεν μπορούσαμε να μη σκεφτούμε τον Οδυσσέα, που δεν έχει βρει ακόμα την Ιθάκη του. Παρότι το παλάτι της Ιθάκης, σύμφωνα με τον υπεύθυνο αρχαιολόγο Α. Παπαδόπουλο, έχει βρεθεί ακριβώς όπως το περιγράφει ο Όμηρος, από το 2001, λόγω έλλειψης χρηματοδότησης όχι μόνο δεν έχει γίνει κάποια ανακοίνωση, αλλά ο χώρος έχει μετατραπεί σε έρημο τόπο.
Γυρνώντας από την Τροία, πήγαμε σε έναν υπέροχο πολιτιστικό χώρο στο Τσανάκαλε, όπου έγινε η προβολή του ντοκιμαντέρ σηματοδοτώντας και το τέλος του φεστιβάλ, όχι όμως το τέλος σημαντικών φιλιών που αναπτύχθηκαν και νέων συνεργασιών που ίσως προκύψουν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου