Η Jeanne Marie Laskas είναι δημοσιογράφος, συγγραφέας και καθηγήτρια πανεπιστημίου. Το βιβλίο της Πίσω από το παιχνίδι, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ροπή, αφηγείται την ανακάλυψη από τον Νιγηριανό νευροχειρουργό και ιατροδικαστή Μπένετ Ομάλου της Χρόνιας Τραυματικής Εγκεφαλοπάθειας, μιας ασθένειας που «χτυπά» τους παίκτες του αμερικανικού φούτμπολ. Η Jeanne Marie Laskas έχει γράψει άλλα έξι βιβλία:The Balloon Lady and Other People I Know (1996), Fifty Acres and Poodle (2000), The Exact Same Moon(2003), Growing Girls (2006), Underworld (2008) και Hidden America (2012). Επί μία εικοσαετία συνεργάζεται τακτικά με μεγάλα περιοδικά και εφημερίδες: «The New York Times Magazine», «The Washington Post Magazine», «The Wall Street Journal», «The Atlantic», «Smithsonian Magazine», «GQ», «Esquire» κ.ά. Διδάσκει δημιουργική γραφή στο Πανεπιστήμιο του Πίτσμπεργκ.
Πότε συναντήσατε πρώτη φορά τον γιατρό Μπένετ Ομάλου; Τι σας έκανε εντύπωση από την προσωπικότητά του;
Πρώτη φορά συνάντησα τον Μπένετ Ομάλου το 2009 όταν έγραφα ένα άρθρο για το «GQ» για τις διασείσεις στο αμερικάνικο ποδόσφαιρο και τη χρόνια τραυματική εγκεφαλοπάθεια (ΧΤΕ). Ήθελα να συναντήσω τον άνθρωπο που είχε ανακαλύψει πρώτος την ασθένεια. Φαίνονταν σαν να είχε χαθεί από τα φώτα της δημοσιότητας. Όταν μίλησα μαζί του πρώτη φορά στο τηλέφωνο, τον ρώτησα αν ασχολιόταν ακόμα με αυτή την έρευνα και εκείνος απάντησε «ο Μπένετ Ομάλου είναι ακόμα μέσα!». Άρχισα να καταλαβαίνω πως είχε περιθωριοποιηθεί και αμέσως εντυπωσιάστηκα από την ικανότητά του να επιμείνει και να πάει κόντρα στο ρεύμα.
Πόσο χρονικό διάστημα χρειαστήκατε μέχρι να συνειδητοποιήσετε ότι αυτό θα μπορούσε να είναι και το θέμα του βιβλίου;
Το άρθρο του 2009 στο «GQ» σχετικά με τη ΧΤΕ με τίτλο «Game Brain» ήταν το πρώτο που ήρθε. Η ιδέα πίσω από το βιβλίο ήταν να εμβαθύνω περισσότερο στον χαρακτήρα του Μπένετ: στην ιστορία του και την καταγωγή του από τη Νιγηρία. Ήθελα να εξερευνήσω όλα αυτά που δεν μπορούσαμε να συμπεριλάβουμε σε ένα άρθρο.
Πιστεύω ότι η ιστορία του Μπένετ είναι παγκόσμια. Δεν είναι απλά μια αμερικανική ιστορία, αλλά μια ιστορία μεταναστών. Κυρίως όμως είναι μία ιστορία θριάμβου, πίστης στον εαυτό μας και στην ιδέα ότι δεν πρέπει να τα παρατάς ποτέ.
Ποιες ήταν οι κύριες ανησυχίες ή προκλήσεις που αντιμετωπίσατε κατά τη συγγραφή του βιβλίου;
Μία από τις σημαντικότερες έγνοιες μου ήταν ότι ήθελα να αναπαραστήσω τον Μπένετ με ακρίβεια, ειδικά εφόσον είχε παρεξηγηθεί τόσο πολύ. Ένιωσα ότι είχα την ευθύνη να εξηγήσω το κίνητρο και την αφοσίωσή του στην ανακάλυψη της ΧΤΕ αλλά και σε όλες τις πτυχές της ζωής του (πνευματικά, διανοητικά και συναισθηματικά).
Πότε διάβασε το βιβλίο ο δρ Ομάλου; Μετά τη συγγραφή ή κατά τη διάρκεια της συγγραφής; Ποιες ήταν οι εντυπώσεις του;
Δεν διάβασε το βιβλίο ώσπου εκδόθηκε. Ωστόσο του έπαιρνα συνέντευξη σε ολόκληρη τη διαδικασία συγγραφής και τα λόγια του αποτέλεσαν το κλειδί για το βιβλίο.
Ποιες ήταν οι επιρροές που δέχτηκε ο δρ. Ομάλου και ποια ήταν τα βασικά βήματα στην καριέρα του;
Η πίστη του Μπένετ και η οικογένειά του τον επηρέασαν σε απίστευτο βαθμό σε όλα τα πεδία της ζωής του. Έχοντας μεγαλώσει στη Νιγηρία, εμπνεύστηκε από τον πατέρα του, ο οποίος ήταν ηγέτης της κοινότητας και ίνδαλμα, αλλά ήταν και οι αδερφές του που τον βοήθησαν στη μετάβαση της ζωής του στην Αμερική. Επαγγελματικά, βρήκε τον μέντορά του στο πρόσωπο του Σίριλ Ουέστ όταν εργαζόταν ως παθολόγος στο ιατροδικαστικό γραφείο της κομητείας του Άλεγκενι στο Πίτσμπεργκ. Εκεί βρέθηκε στα χέρια του το σώμα του Μάικ Ουέμπστερ (θρυλικού κεντρικού παίκτη του αμερικανικού ποδοσφαίρου των Πίτσμπερκ Στίλερς) που τον οδήγησε στην ανακάλυψη της ΧΤΕ. Θα έλεγα ότι ο Ουέμπστερ επηρέασε και αυτός τον Bennet, αφού του «υποσχέθηκε» ότι θα ανακάλυπτε τι του είχε συμβεί, μια υπόσχεση που τελικά κράτησε, παρά το μεγάλο προσωπικό κόστος. Για να κατανοήσει τον εγκέφαλο του Ουέμπστερ, αυτοχρηματοδότησε αναλύσεις ιστών και κράτησε ακόμα και δείγματα στον καταψύκτη του για μελέτη. Εκείνη την περίοδο δεν ζήτησε τη βοήθεια της ακαδημίας ή της επιστημονικής κοινότητας: απλά ήθελε να παραμείνει πιστός στην υπόσχεσή του.
Με βάση τη σχέση σας με τον δρ Ομάλου, που κράτησε για μεγάλο χρονικό διάστημα, ποια είναι τα βασικά στοιχεία του χαρακτήρα του και ποιο ήταν το κύριο μέλημά σας στην παρουσίασή του του ως ήρωα του βιβλίου;
Τα γνωρίσματα που χαρακτηρίζουν τον Μπένετ είναι η αφοσίωσή του, η αμείλικτη θέλησή του να βρίσκει πάντα την αλήθεια και η επιμονή του. Σχηματίζοντας την εικόνα του ως ήρωα του βιβλίου, ήθελα ακόμα να δείξω ότι έχει λυγίσει όπως όλοι μας. Δεν ήθελα να αποκρύψω αυτές τις αδυναμίες αλλά ταυτόχρονα σέβομαι και τον χαρακτήρα του. Χρειαζόμουν μία ισορροπία: να δημιουργήσω ένα τίμιο πορτρέτο, με τα καλά και τα κακά, αλλά διατηρώντας την αξιοπρέπειά του.
Πώς βρίσκει το κουράγιο και συνεχίζει την έρευνά του;
Έτσι είναι! Ποτέ δεν σταμάτησε, αφού ξεκίνησε με την «υπόσχεση» που έδωσε στον Μάικ Ουέμπστερ.
Πιστεύετε ότι η ιστορία του Ομάλου έχει βοηθήσει την κατάσταση να αλλάξει και έχει δώσει περισσότερα φώτα στην επιστημονική έρευνα; Ποια πιστεύετε ότι είναι η επιρροή του βιβλίου σας σε αυτό τον τομέα; Οι επιστήμονες αντιμετωπίζουν ακόμα τέτοιες προκλήσεις;
Οι επιστήμονες πάντα αντιμετωπίζουν προκλήσεις όταν εισάγουν νέες ιδέες. Νομίζω ότι η ιστορία του Μπένετ επηρέασε την επίγνωσή μας για τις διασείσεις και τις κατέστησε ένα σοβαρό ζήτημα για τη δημόσια υγεία. Επίσης πιστεύω ότι είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι έκανε αυτή τη συνεισφορά χωρίς κανένας να πιστεύει σε αυτόν. Η ελπίδα μου είναι ότι η ιστορία του θα δώσει σε ένα επόμενο «αουτσάιντερ» μια ευκαιρία. Ότι δηλαδή θα ακούσουμε με μεγαλύτερη προσοχή κάποιον που θα έχει μια περίεργη θεωρία.
Μου άρεσε ιδιαίτερα η αφηγηματική τεχνική που ακολουθείτε στην παρουσίαση των γεγονότων στο βιβλίο σας. Πώς αποφασίσατε το αφηγηματικό σχήμα του βιβλίου; Πόσες φορές χρειάστηκε να επεξεργαστείτε το κείμενο;
Το βιβλίο φαίνεται σαν να έχει ειπωθεί με χρονολογική σειρά. Στην πραγματικότητα όμως υπάρχουν κάποια κενά στη χρονολογική γραμμή. Η δομή του είναι περισσότερο θεματική, χτισμένη πάνω σε θέματα τα οποία εισήχθησαν πιο νωρίς στο βιβλίο και ακούστηκαν αργότερα. Η δημιουργία μιας τέτοιας είδους δομής απαιτεί το κείμενο να γραφτεί και να ξαναγραφτεί πολλές φορές.
Μπορείτε να μας πείτε κάποια πράγματα σχετικά με την κινηματογραφική ταινία;
Η ταινία βασίζεται στο άρθρο του «GQ» του 2009. Εργάστηκα ως σύμβουλος για την ταινία, όπως και ο Μπένετ, και πιστεύουμε και οι δύο ότι ήταν φανταστική.
Το βιβλίο σας έχει μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες και πιο πρόσφατα στα ελληνικά από τις εκδόσεις Ροπή. Θα θέλατε να μοιραστείτε κάποιες σκέψεις με τους Έλληνες αναγνώστες που πρόκειται να διαβάσουν το βιβλίο σας;
Πιστεύω ότι η ιστορία του Μπένετ είναι παγκόσμια. Δεν είναι απλά μια αμερικανική ιστορία, αλλά μια ιστορία μεταναστών. Κυρίως όμως είναι μία ιστορία θριάμβου, πίστης στον εαυτό μας και στην ιδέα ότι δεν πρέπει να τα παρατάς ποτέ.
Θερμές ευχαριστίες για τη μετάφραση στον Θοδωρή Ιντζέμπελη.
Πίσω από το παιχνίδι
Jeanne Marie Laskas
Μετάφραση: Γωγώ Αρβανίτη
Ροπή
312 σελ.
ISBN 978-618-82424-1-8
Τιμή: €18,00
Jeanne Marie Laskas
Μετάφραση: Γωγώ Αρβανίτη
Ροπή
312 σελ.
ISBN 978-618-82424-1-8
Τιμή: €18,00
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου