Η Κάριν Πέσκα είναι Αυστριακή συγγραφέας, βραβευμένη μεταξύ άλλων με το Βραβείο Κοινού Ingeborg Bachmann (2017) και το Κρατικό Βραβείο Πολιτισμού Άνω Αυστρίας για την προσφορά της στη λογοτεχνία (2023). Η συλλογή διηγημάτων της Η Βιέννη σε αποσύνθεση: Ιστορίες του τέλους, που είχε προταθεί για το Αυστριακό Βραβείο Βιβλίου, κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις Εκδόσεις Βακχικόν, σε μετάφραση του Ηλία Τριανταφύλλου, και μας έδωσε την αφορμή για την ακόλουθη συνέντευξη.
Το βιβλίο σας Η Βιέννη σε αποσύνθεση: Ιστορίες του τέλους κυκλοφόρησε πρόσφατα στα ελληνικά. Πώς νιώθετε γι’ αυτό;
Χαρούμενη και ευγνώμων. Δεν υπάρχει τίποτα περισσότερο να επιθυμήσει μία/ένας συγγραφέας από το να ξεπεράσουν τα κείμενά της/του τη γλώσσα της/του.
Η Βιέννη χάθηκε. Πώς συλλάβατε την ιδέα για τις ιστορίες του τέλους;
Από το 2014 έως το 2017, κατά τη διάρκεια του καθεστώτος της τρομοκρατικής ομάδας Ισλαμικό Κράτος (IS) και των απελευθερωτικών αγώνων, καταστράφηκαν πολλές πόλεις στη Μέση Ανατολή, μερικές από αυτές πολύ σημαντικές, όπως η Μοσούλη στο Ιράκ. Επηρεάστηκαν δημόσιες και ιδιωτικές υποδομές, εκπαιδευτικά ιδρύματα, υγειονομική περίθαλψη κ.λπ. Οι εικόνες των drones που πετούσαν μέσα από την καταστροφή είναι ακόμα νωπές στο μυαλό μου. Αυτές οι εικόνες, συχνά συνοδευόμενες από συγκινητική μουσική, είχαν μια περίεργη αισθητική έλξη και το μήνυμά τους έφτασε στα σαλόνια και στους ζεστούς καναπέδες μας, όπου μας άγγιξαν και διαβεβαιώσαμε ο ένας τον άλλο πόσο μας συγκίνησαν και μετά στρέψαμε την προσοχή μας σε ευχάριστα πράγματα. Αυτό με ενόχλησε πολύ. Επιπλέον, λόγω του συζύγου μου έχω οικογενειακούς δεσμούς με αυτό το μέρος. Έτσι, οι κουβέντες μας σύντομα στράφηκαν στην πικρή πραγματικότητα της επιβίωσης. Οι άνθρωποι στις εμπόλεμες ζώνες, ειδικά εκείνοι που δεν έχουν, επί γενιές, γνωρίσει την ειρήνη, έχουν μια ιδέα για το πώς είναι να ζεις χωρίς εγγυημένη ηλεκτρική ενέργεια, χωρίς καθαρό νερό, χωρίς ασφάλεια, χωρίς αξιόπιστη πρόσβαση σε φάρμακα. Έχουν μάθει να αντιμετωπίζουν αυτές τις κρίσεις, να βρίσκουν τρόπους να προστατεύουν τις οικογένειές τους και να ζουν σε αυτή την αστάθεια. Τι γίνεται όμως μ’ εμάς στις πλούσιες χώρες της Ευρώπης; Ξέρουμε τι να κάνουμε; Πώς θα συμπεριφερόμασταν; Αυτό ήθελα να μάθω, γι’ αυτό έγραψα αυτό το βιβλίο.
Ποιος είναι ο πυρήνας που δένει τις ιστορίες του βιβλίου;
Όταν μου κάνουν αυτή την ερώτηση, απαντώ πάντα ότι η καταστροφή της πόλης είναι το σκοινί στο οποίο κρέμασα τις επιμέρους ιστορίες.
Πόσο δύσκολο ήταν για εσάς να αφηγηθείτε ιστορίες σε ένα εσχατολογικό πλαίσιο, που ευτυχώς δεν υπάρχει ως πραγματικότητα; Και όχι σε κάποια φανταστική πόλη, αλλά σε αυτήν όπου ζείτε;
Η καταστροφή πόλεων, χωριών και ζωών είναι μια πικρή πραγματικότητα σε όλες τις εποχές, από την αρχή της ανθρώπινης ιστορίας. Και όσο για τη Βιέννη: είναι στο κατώφλι μου, την ξέρω καλά. Μπορούσα να εξερευνήσω τα πάντα με τα πόδια και διάλεξα ποια μέρη θα έκανα ερείπια και στάχτη. Αλλά επειδή η εσχατολογία είναι η μελέτη του τέλους και σχετίζεται με τον θάνατο και με ό,τι ακολουθεί, Η Βιέννη σε αποσύνθεση είναι επίσης ένα βιβλίο για νέα ξεκινήματα, σωστά;
Αν μπορώ ακόμα να θυμηθώ μια ιστορία ύστερα από χρόνια, αλλά δεν μπορώ να θυμηθώ αν τη διάβασα, την άκουσα ή την είδα, τότε ήταν σίγουρα καλή.
Τι πιστεύετε ότι κάνει μια ιστορία καλή;
Ουάου, τι ερώτηση! Πολλά βιβλία έχουν γραφτεί γι’ αυτό. Για να απαντήσω εν συντομία: Αν μπορώ ακόμα να θυμηθώ μια ιστορία ύστερα από χρόνια, αλλά δεν μπορώ να θυμηθώ αν τη διάβασα, την άκουσα ή την είδα, τότε ήταν σίγουρα καλή.
Θυμάστε το πρώτο πράγμα που γράψατε; Αυτό που σας οδήγησε στα μονοπάτια της συγγραφής;
Δεν θυμάμαι πόσο χρονών ήμουν, αλλά ήμουν ακόμα παιδί όταν αποφάσισα να γίνω σοβαρή συγγραφέας. Θυμάμαι ότι ήταν μια καλοκαιρινή μέρα, καθόμουν στο σαλόνι μας και έγραφα το πρώτο μου ποίημα:
Die Sonne scheint am Tag/ oder doch bei Nacht?/ Ich wollt’s wissen und frag/ da hat man mich ausgelacht./ Warum lacht ihr mich aus/ fragte ich einen./ Da wirft mich der hinaus!/ Man sollte meinen,/ jetzt wär ich klüger/ daraus. Έχει πολύ ωραίο ρυθμό στα γερμανικά. Αλλά παρέμεινε απλώς και μόνο μια προσπάθεια για πολύ, πολύ καιρό. Έπρεπε να γίνω πρώτα μητέρα, κοινωνική λειτουργός, project manager για την ανάπτυξη ιστοσελίδων... αυτό και εκείνο… Το διάβασμα και η απόσπαση προσοχής με οδήγησαν στο γράψιμο. Και η προτίμησή μου να είμαι μόνη σε πολυσύχναστους χώρους.
Αν κάποιος σας ρωτήσει: Γιατί γράφετε; Τι σημαίνει η ίδια η γραφή για εσάς προσωπικά;
Όταν κάποιος με ρωτάει γιατί γράφω, η απάντηση είναι απλή: Γιατί μπορώ. Το γράψιμο μου επιτρέπει να είμαι αυτό που είμαι. Αποσπασμένη, συγκεντρωμένη, μπερδεμένη, σοβαρή ή και καθόλου σοβαρή ταυτόχρονα. Αυτό είναι μεγάλη ανακούφιση.
Πότε είστε έτοιμη να γράψετε ένα νέο βιβλίο; Μόλις συλλάβετε την ιδέα ή όταν όλα τα κομμάτια μπαίνουν στη θέση τους;
Όταν το βιβλίο είναι έτοιμο, είμαι κι εγώ. Η ιστορία εξελίσσεται καθώς γράφω και ακολουθώ τις ιδέες και τις εικόνες στους κεντρικούς και παράπλευρους δρόμους. Συχνά εκπλήσσομαι για το πού με οδηγούν. Είναι σημαντικό να βρεις τη σωστή γλώσσα. Είναι συναρπαστικό να την ανακαλύπτεις. Μερικές ιστορίες θέλουν να γράφονται εύκολα, σαν να ρέουν κάτω από το θησαυροφυλάκιο ενός ιερού κτιρίου. Και άλλες σέρνουν τις λέξεις και τις προτάσεις τους μέσα στο χώμα. Αυτό είναι όμορφο, γιατί είναι πάντα διαφορετικό, είτε εν μέρει είτε εντελώς.
Η Βιέννη σε αποσύνθεση
Κάριν Πέσκα
μετάφραση: Ηλίας Τριανταφύλλου
Εκδόσεις Βακχικόν
σ. 186
ISBN: 978-618-231-061-8
Τιμή: 13,78€
https://diastixo.gr/sinentefxeis/xenoi/22866-sinenteujh-stin-aggelikh-dimopoulou
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου