Οι απειλές της Ρωσίας για χρήση πυρηνικών όπλων στον πόλεμο της Ουκρανίας έφεραν πάλι στο προσκήνιο τον εφιάλτη μιας καταστροφής σε πλανητική κλίμακα. Ο Θάνος Ντόκος μάς υπενθυμίζει ότι στα τελευταία 79 χρόνια υπήρξαν στιγμές λιγότερο γνωστές, στη διάρκεια των οποίων το πυρηνικό τζίνι θα μπορούσε να βγει από το μπουκάλι του. Μια τέτοια περίπτωση ήταν το ατύχημα που συνέβη το 1957 στα ανατολικά Ουράλια δημιουργώντας, σύμφωνα με κάποιους ειδικούς, την πιο ραδιενεργή περιοχή του πλανήτη, ενώ τουλάχιστον τρεις φορές τα αμερικανικά βομβαρδιστικά που μετέφεραν πυρηνικές βόμβες στη Νότια Καρολίνα, στην Καλιφόρνια και στην Ισπανία, συνετρίβησαν στο έδαφος και μόνο σε θαύμα μπορεί να αποδοθεί το ότι τα φορτία τους δεν εξερράγησαν. Την ίδια ανησυχία προκαλούν στους επιστήμονες και στο κοινό οι περιπτώσεις δοκιμής πυρηνικών από χώρες όπως η Νότια Αφρική, στις ακτές της οποίας οι δορυφόροι εντόπισαν το 1979 μια διπλή λάμψη που πιστεύεται ότι ήταν από τη δοκιμαστική χρήση πυρηνικών κεφαλών σε συνεργασία με το Ισραήλ.
Ο Θάνος Ντόκος, διδάκτωρ Διεθνών Σχέσεων και Στρατηγικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ, ασχολείται επί μακρόν με την ιστορία και την εξέλιξη των πυρηνικών όπλων κι έχει μελετήσει όλες τις διεθνείς συμφωνίες που αφορούν τη χρήση τους. Στην παρούσα έκδοση, στη σειρά των Μικρών Εισαγωγών από τις Εκδόσεις Παπαδόπουλος, επιχειρεί, όπως γράφει, να συμβάλει «στην καλύτερη κατανόηση της πυρηνικής στρατηγικής, των κινδύνων και διλημμάτων», καταγράφοντας τα βασικότερα διδάγματα «από την επί οκτώ σχεδόν δεκαετίες συμβίωση της ανθρωπότητας με το φάσμα της πυρηνικής καταστροφής».
Ο άνθρωπος μοιάζει αδύναμος και ανώριμος να τιθασεύσει τις δυνάμεις που απελευθερώνει η εξέλιξη της τεχνολογίας.
Παρά τις διεθνείς διακηρύξεις και τις συμφωνίες, η πιθανότητα χρήσης πυρηνικών εξακολουθεί να υφίσταται, καθώς η Ρωσία αφήνει να διαρρεύσουν σενάρια για περιορισμένη χρήση τέτοιων όπλων πάνω από την Ουκρανία με στόχο την πρόκληση ηλεκτρομαγνητικού παλμού (ΕΜΡ) και το μόνο που την εμποδίζει να προχωρήσει σε μια τέτοια ενέργεια είναι οι συνέπειές της, αφού είναι βέβαιο ότι θα προκαλέσει αλυσιδωτές αντιδράσεις από τη μεριά των Αμερικανών. Ένας άλλος φόβος των επιστημόνων και των ειδικών είναι η διασπορά των πυρηνικών όπλων, καθώς όλο και περισσότερες χώρες, όπως η Σαουδική Αραβία, η Αίγυπτος αλλά και η γειτονική Τουρκία, θέλουν να ξεκινήσουν τα δικά τους πυρηνικά προγράμματα βάζοντας σε πειρασμό άλλες χώρες, όπως η Ιαπωνία ή η Γερμανία, που κατέχουν πυρηνικά εργοστάσια για ειρηνική χρήση. Και βέβαια, ελλοχεύει πάντα ο κίνδυνος της πυρηνικής τρομοκρατίας ή το ενδεχόμενο χρήσης τέτοιων όπλων από δικτάτορες ασταθούς ψυχισμού.
Όπως συμβαίνει και με την κλιματική αλλαγή, η χρήση των πυρηνικών έχει απρόβλεπτες επιπτώσεις και φέρνει στην επιφάνεια τις ευθύνες των στρατιωτικών και των επιστημόνων, που ίσως νομίζουν ότι είναι μαθητευόμενοι μάγοι και μπορούν να παίξουν με δυνάμεις πάνω από τις δυνατότητές τους, με τρομερές παρενέργειες. Η κατάρρευση του κόσμου και των συμμαχιών όπως τις είχαμε γνωρίσει μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο προκαλεί επιπλέον φόβο, καθώς ο άνθρωπος μοιάζει αδύναμος και ανώριμος να τιθασεύσει τις δυνάμεις που απελευθερώνει η εξέλιξη της τεχνολογίας. Εστίες έντασης και ανάφλεξης εμφανίζονται σε πολλά μέρη του πλανήτη και οι λαοί όλου του κόσμου περιμένουν από τις μεγάλες δυνάμεις και τους ειδικούς να πάρουν πρωτοβουλίες. Σε τέτοιες στιγμές, οι προειδοποιήσεις διανοουμένων όπως ο Ρόμπερτ Οπενχάιμερ λειτουργούν σαν προειδοποιητικές σειρήνες. Όπως δήλωσε ο «πατέρας της ατομικής βόμβας», μετανιώνοντας για τη συμμετοχή του στο Πρόγραμμα Μανχάταν: «Έγινα ο θάνατος, ο καταστροφέας των κόσμων».
Πυρηνική εποχή
Θάνος Π. Ντόκος
Εκδόσεις Παπαδόπουλος
112 σελ.
ISBN 978-960-484-983-3
Τιμή €11,99
Απόστολος Σπυράκης, συγγραφέας και κριτικός.
https://diastixo.gr/kritikes/meletesdokimia/22718-piriniki-epohi
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου