Τετάρτη 26 Ιουλίου 2023

Ανάληψη του προφήτη Ηλία και σκηνές του βίου του // Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο


 [Following in English]

Ανάληψη του προφήτη Ηλία και σκηνές του βίου του
Η εικόνα χωρίζεται σε τρεις ζώνες. Στην κεντρική σκηνή εικονίζεται η Ανάληψη του προφήτη Ηλία στους ουρανούς με χρυσό φλεγόμενο άρμα που το σέρνουν τέσσερα άλογα, και λίγο πιο κάτω ο προφήτης Ηλίας που ρίχνει τον μανδύα του στον μαθητή του Ελισσαίο, χρίζοντάς τον συνεχιστή του, σύμφωνα και με την εκκλησιαστική παράδοση. Αριστερά, εικονίζεται το επεισόδιο σύμφωνα με το οποίο ο Ελισσαίος διέσχισε με θαυμαστό τρόπο τον ποταμό Ιορδάνη χωρίς να βραχεί. Η κεντρική αυτή σκηνή αντιγράφει χαλκογραφία του Φλαμανδού χαράκτη Jan Wierix (1549-περ.1620). Η χρήση φλαμανδικών χαρακτικών για την απόδοση εικονογραφικών θεμάτων είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη στην περιοχή των Ιονίων νήσων από το β΄ μισό του 17ου αιώνα και εξής. Στη δεξιά πλευρά εικονίζεται γονατιστός και με τα χέρια σε στάση δέησης ο παραγγελιοδότης, αφιερωτής της εικόνας, ο Κρητικός ιερομόναχος Σωφρόνιος Φασκόμηλος, όπως μας πληροφορεί σχετική επιγραφή. Ο Σωφρόνιος ήταν εφημέριος του Ναού του Προφήτη Ηλία στην Άνω Κορακιάνα και πιθανότατα πρόσφυγας του Κρητικού Πολέμου —η οικογένειά του μαρτυρείται το 1644 στο Ηράκλειο και στο Ρέθυμνο. Την εικόνα υπογράφει ο κρητικός ζωγράφος Θεόδωρος Πουλάκης (περί 1620-1692), ένας από τους σπουδαιότερους και πιο παραγωγικούς ζωγράφους του 17ου αιώνα. Ο Θεόδωρος Πουλάκης γεννήθηκε στα Χανιά της Κρήτης γύρω στο 1620. Έζησε για αρκετά χρόνια στη Βενετία, αλλά και στην Κέρκυρα και σε άλλα νησιά του Ιονίου. Χρησιμοποιεί συχνά γνωστές χαλκογραφίες Φλαμανδών ζωγράφων ως πρότυπα στα έργα του, όπως και στην εικόνα του Προφήτη Ηλία. Η εικόνα προέρχεται από τoν ναό του Προφήτη Ηλία στην Άνω Κορακιάνα της Κέρκυρας. Η εικόνα εκλάπη το 1976, τεμαχίστηκε σε 9 κομμάτια, ώστε να μεταφερθεί ευκολότερα σε σάκκο μεταφοράς και να πωληθεί από τους αρχαιοκάπηλους, οι οποίοι όμως συνελήφθησαν, λίγα χρόνια αργότερα. Το έργο, που υπέστη σημαντικές φθορές, μεταφέρθηκε στο Βυζαντινό Μουσείο, συντηρήθηκε και αποκαταστάθηκε πρώτα το 1984 και προσφάτως το 2008-2009 από συντηρητές του Μουσείου.
Συλλογή φορητών εικόνων και ξυλόγλυπτων
Είδος: ΦΟΡΗΤΗ ΕΙΚΟΝΑ
Προέλευση: Ναός Προφήτη Ηλία, Άνω Κορακιάνα, Κέρκυρα
Δημιουργός / Εργαστήριο: Θεόδωρος Πουλάκης
Χρονολόγηση: 17ος αιώνας (β/2)
Διαστάσεις: 188,5 x 123,5 εκ.
ΒΧΜ 01576
_______________________________
The Ascension of the Prophet Elijah and scenes from his life
The icon is divided into three bands. The central one depicts the Ascension of the Prophet Elijah to heaven on a golden chariot of fire. Lower down, Elijah throws his cloak on Elisha to ceremoniously name him as his successor. On the left is the episode according to which Elisha crossed the Jordan in a miraculous manner without getting wet. The main scene copies an engraving by the Flemish print-maker Jan Wierix; the use of Flemish prints to provide iconographic subjects is particularly widespread in the Ionian islands from the second half of the 17th century on. On the right side, the patron, according to an inscription, the Cretan priest monk Sophronios Faskomelos, is depicted kneeling with his arms crossed. Faskomelos was priest in the Church of Prophetes Ilias (Prophet Elijah) in Ano Korakiana, Kerkyra and, possibly, a refugee of the Cretan War. His family is attested in 1644 in Herakelion and Rethymnon. The icon is signed by Theorodos Poulakis (circa 1620-1692), one of the most important and the most productive painters of the era. Theodore Poulakis was born in Chania, Crete, c. 1620. He lived for some years in Venice and also in Kerkyra (Corfu) and in other Ionian Islands. He often used Flemish engravings as models for his works, as is the case here. The icon, that comes from the Church of Prophetes Ilias (Prophet Elijah) in Ano Korakiana was stolen in 1976. It was cut in nine pieces to be transported easily and sold by looters, who were arrested a few years later. The work, which suffered extensive damage, was located and transported to the Byzantine Museum where it underwent conservation in 1984 and again in 2008-2009.
Collection: Icons and Wood-Carvings
Type: PORTABLE ICON
Origin: Ano Korakiana, Kerkyra (Corfu)
Creator: Theodoros Poulakis
Measurement: 188,5 x 123,5 cm
Exhibit Number: ΒΧΜ 01576

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου