- Χρίστος Παπαγεωργίου
Διαβάζοντας το βιβλίο του Κυριάκου Χαρίτου μάς δημιουργήθηκε η εντύπωση πως πρόκειται για μια επιστολικού περιεχομένου ποιητική σύνθεση, ο συγγραφέας όμως διατείνεται και μας πληροφορεί πως πρόθεσή του ήταν να γράψει ένα πεζό κείμενο (και νουβέλα θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί), η ουσία όμως είναι κάπου στη μέση, έχουμε δηλαδή μια ποιητικών προδιαγραφών, μια ποιητική επένδυση σε μια ιδέα η οποία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ιδιοφυής. Και τούτο γιατί αν εξαιρέσουμε την πιστότητα του μύθου, ο οποίος είναι καθαρά φαντασιακός, η όλη διαχείριση εκφοράς του πεζολογικού σώματος γίνεται με τρόπο ο οποίος στοχεύει σε πολύ υψηλές συναισθηματικές εξάρσεις, σε πολύ προσεγμένες, άυλες και ευαίσθητες παραμέτρους, οι οποίες και προσδίδουν στην όλη ατμόσφαιρα απρόσμενες ανατροπές και εκπλήξεις. Γνωρίζοντας βέβαια πως ο Υιός του Ανθρώπου δεν έγραψε ποτέ του ούτε μια λέξη (ή, για να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι, δεν σώθηκε τίποτα γραπτό δικό του, άρα προσανατολιζόμαστε εκεί), το σίγουρο είναι πως στις επιστολές που στέλνει (μέσω του Κυριάκου Χαρίτου) σ’ εκείνη πετυχαίνει να μιλήσει με περίτεχνη γλωσσική μέθοδο για όλα τα μεγάλα θέματα που απασχολούν τον άνθρωπο από καταβολής του. Οι είκοσι έξι επιστολές που ο Ιησούς στέλνει στη μητέρα του λίγο πριν περάσει όλα τα μαρτύρια και σταυρωθεί, αποτελούν (παρότι η έκτασή τους δεν είναι μεγάλη) αποσπάσματα έντονων πνευματικών, ψυχολογικών και ανθρωπολογικών σημείων, απευθύνεται σ’ εκείνη σαν να είναι ο μοναδικός άνθρωπος που μπορεί να τον καταλάβει και να του δώσει τη λύση, μιλάει για όλα τα ζητήματα που οι θρησκείες αλλά και οι φιλοσοφίες προσπαθούν να απαντήσουν με μέσα το λιγότερο αληθοφανή. Είναι σίγουρο, λοιπόν, πως μιλώντας στη μητέρα του όχι διά ζώσης αλλά με επιστολές (καθιστώντας το γεγονός περισσότερο επίσημο) ο Ιησούς κάνει εμφανή τα πιστεύω του, τις απόψεις του, τις αντιλήψεις του, οι οποίες ήταν τόσο μεγάλου βεληνεκούς που δημιούργησαν μια νέα θρησκεία, την οποία ακολούθησε μεγάλο μέρος του πλανήτη που ακόμη και σήμερα πιστεύει σε αυτή, μια θρησκεία η οποία ακόμη και σήμερα εμπνέει εκατομμύρια άτομα.
Μια ποιητική επένδυση σε μια ιδέα η οποία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ιδιοφυής.
Η αποσπασματικότητα των επιστολών, παρά το ποιητικό τους περιεχόμενο (που δεν είναι τίποτε άλλο από μια απολογητικού χαρακτήρα επαφή), μας κάνει να πιστέψουμε πως σε όλο αυτό το δράμα που ακολούθησε στη συνέχεια, το πρόσωπο το οποίο άξιζε την προσωπική μας αγάπη και συμπαράσταση, συμπόνια και κατανόηση, αγνότητα και δικαιοσύνη ήταν αυτό της Παναγίας, την οποία και βλέπουμε να θρηνεί χωρίς ίσως να αντιλαμβάνεται πλήρως γιατί ο γιος της θα έπρεπε να σταυρωθεί, προκειμένου να σωθεί η ανθρωπότητα. Και σε αυτό το σκαλί, σε αυτό το βάθρο, την τοποθετεί ο ίδιος, γι’ αυτό τής απευθύνεται σαν να γνωρίζει πού θα τον βρει, πού θα τον συναντήσει, τι τον απασχολεί σε σχέση με το Θείο βάρος που έχει αναλάβει, ακόμη και οικολογικού περιεχομένου ερωτήματα απασχολούν το μυαλό του όταν βρίσκεται στην έρημο, όπου και θα έπρεπε να ασκηθεί προκειμένου απαλλαγμένος από κάθε περιττή ολιγωρία να ταυτιστεί με τον Θεό. Ο Χαρίτος μιλά για επιστολές που βρέθηκαν (και απορρίφθηκαν, καθώς δεν ήταν δικές του), όπως όμως και να ’χουν τα πράγματα, αυτό που ο ίδιος καταθέτει δεν έχει την παραμικρή σχέση με τα άλλα, στην πραγματικότητα απορρέουν από μια βαθιά αγάπη (και όχι ίσως από θρησκευτική πίστη) προς ένα πρόσωπο τεράστιας ιστορικής ισχύος, τιτάνιας εμβέλειας και ανυπέρβλητης ηρωοποιήσης των συγχρόνων του, οι οποίοι λειτούργησαν ως μοχλοί στην παγκόσμια επικράτηση μιας θρησκείας, η οποία έμελλε να συγκινήσει και να ευαισθητοποιήσει τουλάχιστον, χώρια από την υπαρξιακή της δυναμική.
Ο Χαρίτος γράφει με πολύ απλό, κατανοητό, διεισδυτικό, ευθύβολο και ατόφιο τρόπο, έτσι οι επιστολές του αποκτούν τεράστιο ενδιαφέρον, ενώ παράλληλα δημιουργεί ένα κλίμα στο οποίο συνδράμει τόσο η ατμόσφαιρα όσο και το ύφος, καθιστώντας μια θερμή και υγρή αγωνία, κι ο αποστέλλων αυτές τις σκέψεις καταφέρνει και μας παρασέρνει εκεί, στις εσχατιές της ερήμου. Χωρίς μεγάλο πεζογραφικό έργο, αλλά με πολλά παιδικά βιβλία στο ενεργητικό του (σε αυτό το γεγονός έγκειται ότι οι επιστολές είναι ολιγόλογες, στα παιδικά βιβλία το κείμενο είναι μικρό, μεγάλο ρόλο παίζει η εικόνα για τα παιδιά), ο Χαρίτος κάνει την προσπάθειά του με τρόπο άκρως επιστάμενο· συνάμα, εφόσον το παρόν βιβλίο λειτουργήσει ως εφαλτήριο, θα δώσει στο μέλλον ακόμη καλύτερα έργα. Διαβάζουμε λοιπόν τα Γράμματα στην Παναγία αφενός για λόγους λογοτεχνικού ενδιαφέροντος (ειλικρινά αξίζουν τον κόπο) και αφετέρου ως μια απ’ τις ακραίες απόπειρες ενός δημιουργού να μιλήσει κατευθείαν με την πεζογραφία.
Γράμματα στην Παναγία
Κυριάκος Χαρίτος
Εκδόσεις Πατάκη
120 σελ.
ISBN 978-618-07-1032-8
Τιμή 9,90€
Χρίστος Παπαγεωργίου ποιητής και κριτικός λογοτεχνίας
https://diastixo.gr/kritikes/ellinikipezografia/24901-grammata-stin-panagia
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου