Κώστας Καρούσος: Ομιλία στα διηγήματα ΄΄Ένα Ελάχιστο Φως΄΄ εκδ. ΄΄Βεργίνα΄΄ Αθήνα 2021 της Φ.Ω.Τ.Ε.Ι.Ν.Η.Σ...Α.Ζ.Α.Μ.Ο.Π.Ο.Υ.Λ.Ο.Υ. Ε.Ε.Λ-27/1/2023

Κώστας Καρούσος: Ομιλία στα διηγήματα ΄΄Ένα Ελάχιστο Φως΄΄ εκδ. ΄΄Βεργίνα΄΄ Αθήνα 2021   της Φ.Ω.Τ.Ε.Ι.Ν.Η.Σ...Α.Ζ.Α.Μ.Ο.Π.Ο.Υ.Λ.Ο.Υ.  Ε.Ε.Λ-27/1/2023

Εκλεκτοί προσκεκλημένοι φίλες και φίλοι σας ευχαριστώ για την παρουσία σας. Μέσα στη πολυμέρεια της εκδοτικής λογοτεχνίας, ο χώρος της διηγηματογραφίας, αρχίζει ν΄ αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Η πλούσια θεματολογία κοινωνικών βιωμάτων έρχεται σε πρώτο πλάνο φιλαναγνωσίας. Ο ρεαλισμός της διήγησης και καταγραφής, αποκτά πολύ σημαντικό χώρο εκτίμησης και αποδοχής, αφού το κυρίαρχο στοιχείο της, είναι η απόλυτη προσέγγιση της καθημερινότητας χωρίς υπερλογίες και υπερβάσεις ή ωραιοποιήσεις των πραγμάτων. Σ΄ αυτό το πεδίο της άκρως προσεγμένης προβολής των κειμένων, της βιογραφούμενης αφήγησης, κινείται και η πεζογράφος και ποιήτρια Φωτεινή Αζαμοπούλου. Μ΄ ένα βαθύστερνο προσμέτρημα κοινωνικής αντίληψης, που ωθεί άμεσα και στην παραδειγματική παράθεση νοοτροπιών ή προσωπικών χειρισμών των ηρώων του βιβλίου, φέρνει ουσιαστικά, ένα νέο τρόπο λειτουργικής και κοινωνικής αμεσότητας και λύτρωσης των αναξιοπαθούντων ή των παραμερισμένων ή των ηθικά και σωματικά κουρασμένων της ζωής ή των ανταριασμένων συνειδήσεων της εποχής μας, που διαγράφουν με τις ιδαιτερότητές τους, ένα διακριτικό ή διακριτό βίωμα, που άμεσα μπαίνει κριτικά και στο ευρύτερο κοινωνικό χώρο της εποχής μας. Είτε ως κοινωνική καταφυγή, είτε ως μέγεθος σύγκρισης πράξεων, είτε ως ηθικό-κυρίως- δίλημμα αποδοχής ή απόρριψης. Η συγγ. Φωτεινή Αζαμοπούλου καταδείχνει ότι ΄΄ένα ελάχιστο φως΄΄ έχει ανάγκη -κάποτε- ο συνάνθρωπος για να επιβιώσει, ΄΄Ενα ελάχιστο φως΄΄ μπορεί να κάνει την ανατροπή ή να γίνει αληθινό μέλημα της κοινωνίας για πολλές πραγματικότητες ή παραβατικότητες, που αρκετές δεν γίνονται αντιληπτές στη ζωή μας. Φωτεινό παράδειγμα ο Αργύρης, στο ΄΄κατά λάθος΄΄ διήγημα, έμπιστος της εξουσίας, από το ΄΄ελάχιστο φως΄΄ της οικογενειακής αποδοχής, που τον ήθελε υπερήρωα ή ανάλγητο ή σκληρό τιμωρό των παραβάσεων, έφτασε-μεταχρονικά-να λιγοστεύει σιγά-σιγά το εσωτερικό του φως της ηθικής αμεσότητας και αμοιβαιότητας, φθάνοντας στο άλλο άκρο της αυτοκαταστροφικής συμπεριφοράς, προς τη μικρή Νεφέλη, που ασέλγησε μέχρι θανάτου. Εδώ καταφαίνεται πόσο επικίνδυνο γίνεται και οδυνηρό συνάμα, να εμπλέκεται το ερωτικό ένστικτο ενάντια στο κοινωνικά γνωστικό.Αίσθηση προκαλεί το ποιητικό αισθητήριο της γλωσσικής και εικαστικής μεταφοράς των γεγονότων, με συναισθηματική ψυχολογία του ατόμου. όπως σελ, 31 ΄΄Χρόνια στην υπόγεια διάβαση της απραξίας, της εσωτερικής μοναξιάς...Μια κελαρυστή λαλιά της χάιδεψε το νου. Μια αγκάλη πειρασμός την αφύπνισε, οδηγώντας τη στην ακροβασία των αισθήσεων. Η ψυχή της εφαπτόμενη πάνω στην άλλη, αίφνης,ψήλωσε, μεριάστηκε κάθε δισταγμός. Σπουργίτη σ΄ αετοφωλιά πετάρισε,κατρακυλώντας στον βούρκο-καθώς λένε-...Η ύπαρξή της μετουσιώθηκε σε νιο ξεπεταρούδι΄΄. Λυτρωτική απάντηση στα ερωτήματα της ζωής, δίνει σελ. 57, ΄΄Με σύνεση πρέπει να επιλέξω ανάμεσα στη φιλία και στη χαρά. Μα αυτά πάνε πακέτο. Στον έρωτα και στην αγάπη ;;...Αισιοδοξία ή αρετή ;΄΄ Όσο το ένα κινείται-εκλεκτοί φίλοι-θετικά προς τον άνθρωπο, ενεργοποιώντας το ειναι του, άλλο τόσο το άλλο μισό καθαγιάζει τις πράξεις του. Ως κοινωνικό πρόσωπο-το άτομο- είναι φυσικό στις προτεραιότητές του, να προσεγγίζει και τα δύο αγαθά της υπαρκτικής του παρουσίας. Στο σύντομο διήγημα ΄΄ο γείτονας΄΄ επιχειρεί να φωτίσει την αμεσότητα της λεγόμενης ΄΄ψυχοθεραπείας΄΄, όταν το άτομο συντροφεύεται με ειλικρινή συναισθήματα, ελέγχοντας την ευφορία της ψυχής του και με ποιητικό θέλγητρο εκφραστικής εξομολόγησης γράφει, ΄΄Η ανία δραπέτευσε απ΄το παρόν, γονάτισε η ψυχή, χαμήλωσαν τ΄ άστρα και στόλισαν τα μαλλιά μου. Αγάπη, σκεφτόμουν. Λεξούλα μαγική΄΄. ΄΄Στους παράλληλους δρόμους΄΄--΄΄Η όραση του τυφλού΄΄--΄΄Ο πλούτος της ψυχής΄΄--΄΄Στη κορφή του ονείρου΄΄--΄΄Ενοχη σιωπή΄΄ [ τίτλοι διηγημάτων ] είναι τα καθημερινά γεγονότα, που κρύβονται στην άχνη της ζωής και του ονείρου, είναι πολλές ένοχες σιωπές, που δεν φανερώνονται ποτέ. Είναι καταστάσεις αδιερεύνητης βιοπάλης ή πλούσιας ψυχής, ή παραδαρμένων ονείρων ή ενοχές αναγνωρίσιμες ή παραθεωρήσεις των γεγονότων ή καθάριες στιγμές της ψυχής στη ρέουσα πραγματικότητα, που το ανθρώπινο βίωμα, το συνειδητοποιείς αργοπορημένα ή δεν το αναγνωρίζεις, στο προσωπικό σου κύκλο και ολοφύρονται ή απαλύνονται οι στιγμές της ζωής, άλλοτε στην αγαπητική περίθαλψη της αγάπης, άλλοτε στις ενστικτώδικες στιγμές επιβίωσης, άλλοτε στο βαρύ φορτίο της ζωής ή χάνονται στον αείρροο χρόνο. Στο διήγημα ΄΄για ένα σκυλί΄΄ αναδεικνύεται η μοναδικότητα της απέραντης μοναξιάς και της εγκατάλειψης του ανθρώπου, που στηρίζεται στη μνήμη και στις σωτήριες στιγμές της υπέρτατης φιλίας και της θυσίας. Λαμπρό αποτέλεσμα κοινωνικής αντίθεσης, εικαστικής μεγαλοποίησης, ηθικής γύμνιας και εκθεσιακής εμποροποίησης της ζωής, το διήγημα ΄΄υγρό βλέμμα΄΄. Η συγγ, ως έσχατο μήνυμα κοινωνικής οφθαλμαπάτης -βιώματος και πραγματικότητας-φωτογραφίζει στο πρόσωπο της Μελίνας, ένα ΄΄πορτέτο προς την αθανασία και την αιωνιότητα΄΄, μία ψυχή εξουσιαστικά ταπεινή κια υποχείρια των εχόντων, από καλλιτέχνη ανέραστο και εκκεντρικό. Στο υγρό βλέμμα, ο καλλιτέχνης, μετουσιώνει τους πόθους του και την κοινωνική του καταξίωση , όπως και τον εμπαιγμό της ζωής ΄΄που χάριν της τέχνης΄΄ αποκωδικοποιούνται οι προθέσεις του, οι ματαιοδοξίες, η αληθινή ομορφιά, η υπερεκτίμηση του επινοημένου και λάγνου βλέμματος και η αποκάλυψη πολλών αδικαίωτων συναισθημάτων στη ζωή. Η συγγ. δημιούργησε ένα πολυθεματικό παζλ βιωμάτων που εν κατακλείδι στο ΄΄υγρό βλέμμα΄΄ τελεσιδικούν, με τη φθορά του χρόνου πάνω στον άνθρωπο, οι αληθοφάνειες εκπληκτικών κοινωνικών αντιθέσεων. και η προσήλωσή της στην ανθρώπινη ψυχή, που διαχρονικά μεταπηδά στις συμπληγάδες της ζωής, στηριζόμενη στη δικαίωση και στη προσδοκία καλύτερων ημερών.΄΄Ένα ελάχιστο φως΄΄ με την μόνιμη και διαρκή ανίχνευση και παρατήρηση της ζωής, με τις παραμορφωτικές επινοήσεις των εμπειριών, όπως και τις άλλες, τις αλτρουιστικές αλήθειες και εναλλαγές της πραγματικότητας που βιώνουμε. Για ΄΄ένα ελάχιστο φως΄΄ λοιπόν ζούμε, μας θυμίζει η συγγ. Φωτεινή Αζαμοπούλου, ικανό όμως να αναδιοργανώσει το σήμερα και να φωτίσει το αύριο.

Κώστας Καρούσος Πρόεδρος Εταιρίας Ελλ. Λογοτ. ΕΕΛ 27/1/2022