- Λεύκη Σαραντινού
Πώς να μιλήσεις για ένα βιβλίο που θα θυμάσαι για όλη σου τη ζωή; Δεν ξέρω πόσοι από εσάς έχουν διαβάσει βιβλία της Κριστίν Χάνα, όσοι όμως το έχουν κάνει είμαι βέβαιη πως θα συμφωνήσουν μαζί μου ότι τα βιβλία της τα θυμόμαστε για μια ζωή. Και αυτό διότι, εκτός από την καταιγιστική δράση που περιέχουν, πάντοτε
θίγουν σύγχρονα κοινωνικά προβλήματα και μας γεννούν μία πληθώρα έντονων συναισθημάτων. Συν τοις άλλοις, χαρακτηρίζονται από ρεαλισμό στην αποτύπωση των διαφόρων καταστάσεων που βιώνουν οι ήρωες, οι οποίοι είναι απλοί, καθημερινοί και απολύτως ανθρώπινοι, με τα ελαττώματα και τις αδυναμίες τους, και σε καμία περίπτωση εξωραϊσμένοι.
Τα θέματα που έχουν απασχολήσει την Κριστίν Χάνα είναι, μεταξύ άλλων, οι γυναίκες και το θέμα της ισότητας, ο πόλεμος και οι επιπτώσεις του στους επιζώντες, η απώλεια και το πένθος, ο έρωτας στον γάμο, τα προβλήματα της εφηβείας και της νεολαίας, η περιπλοκότητα των ανθρώπινων σχέσεων.
Στο προηγούμενό της βιβλίο, με τίτλο Οι γυναίκες, η συγγραφέας είχε ασχοληθεί με τον πόλεμο του Βιετνάμ, με τις γυναίκες που υπηρέτησαν σε αυτόν ως νοσοκόμες, αλλά και με τα σωματικά και ψυχολογικά τραύματα που βαρύνουν τους επιζώντες (βλ. εδώ). Έτσι και στο τελευταίο της πόνημα, με τίτλο Στην πρώτη γραμμή, ασχολείται με έναν πόλεμο της σύγχρονης εποχής, και μάλιστα πιο πρόσφατο: τον πόλεμο στο Ιράκ, έναν πόλεμο με τον οποίο η λογοτεχνία δεν έχει ασχοληθεί σχεδόν καθόλου, ίσως και εξαιτίας της χρονικής εγγύτητάς του με το σήμερα.
Πώς να μιλήσεις για ένα βιβλίο που θα θυμάσαι για όλη σου τη ζωή;
Κεντρική ηρωίδα είναι, όπως και στο προηγούμενο βιβλίο της Κριστίν Χάνα, μία γυναίκα. Όχι νεαρή όμως, ετούτη τη φορά, ούτε νοσοκόμα, αλλά μία οικογενειάρχισσα, μητέρα και πιλότος ελικοπτέρων Black Hawk, περίπου σαράντα ετών: η Τζολίν Ζαρκάδη, μία γυναίκα με δύσκολη παιδική ηλικία, που αποφάσισε να καταταγεί στον στρατό κατά την ενηλικίωσή της. Εκεί βρήκε μία νέα οικογένεια και μία καρδιακή φίλη, την Τάμι, η οποία είναι συνάδελφός της, πιλότος ελικοπτέρων της Εθνικής Φρουράς.
Οι δύο φίλες θα δημιουργήσουν οικογένεια και τα σπίτια τους θα είναι δίπλα δίπλα σε ένα νησάκι κοντά στο Σιάτλ της πολιτείας Ουάσινγκτον. Η Τάμι έχει έναν γιο στο κατώφλι της εφηβείας, τον Σεθ, ενώ η Τζολίν δύο κόρες, την δωδεκάχρονη Μπέτσι και την τετράχρονη Λούλου. Και ενώ ο Καρλ, ο άντρας της Τάμι, μοιάζει συμφιλιωμένος με το γεγονός ότι έχει συνδέσει τη ζωή του με μία πιλότο του στρατού, ο Μάικλ, ο άντρας της Τζολίν, αντιθέτως, αντιμετωπίζει με μεγάλο σκεπτικισμό και αποστασιοποίηση το ότι η γυναίκα του υπηρετεί την πατρίδα και είναι μάλιστα αφοσιωμένη σε αυτήν, έχοντας ενστερνιστεί τις έννοιες: τιμή, χρέος και αυτοθυσία.
Έπειτα από δώδεκα χρόνια κοινής ζωής, ο γάμος τους περνάει κρίση, μια κρίση που οφείλεται εν μέρει στη φθορά που επιφέρουν οι υποχρεώσεις και η καθημερινότητα σε όλα τα ζευγάρια, αλλά και στο πένθος στο οποίο έχει βυθιστεί ο Μάικλ μετά τον θάνατο του αγαπημένου του πατέρα. Όταν, όμως, η Τζολίν θα κληθεί να υπηρετήσει στον πόλεμο στο Ιράκ, τότε όλα θα αλλάξουν. Ο Μάικλ θα αναγκαστεί να αναλάβει υποχρεώσεις που ποτέ ως τότε δεν είχε φανταστεί ότι μπορούσε να φέρει εις πέρας με τα παιδιά του, ενώ η Τζολίν θα βιώσει τη φρίκη του πολέμου μαζί με την Τάμι. Όταν επιστρέψει δεν θα είναι πια ο ίδιος άνθρωπος, ούτε σωματικά ούτε ψυχικά. Θα μπορέσει να κάνει μία νέα αρχή με την οικογένειά της ή θα είναι για όλους τους πολύ αργά;
Πόλεμος σημαίνει να βλέπεις τους ανθρώπους που αγαπάς –που αγαπάς αληθινά και βαθιά– να διαμελίζονται δίπλα σου. Είναι να βλέπεις ένα πόδι να κείτεται στο χαντάκι και να το παίρνεις για να το βάλεις σε μια σακούλα, γιατί δεν πρέπει να μείνει πίσω κανένας άνθρωπος – και κανένα ανθρώπινο μέλος. Είναι η σκοτεινή νύχτα της ψυχής. Δεν υπάρχει πρώτη γραμμή του μετώπου εκεί. Ο πόλεμος βρίσκεται ολόγυρά τους, κάθε μέρα, όπου και να πάνε. Κάποιοι το χειρίζονται καλύτερα από τους άλλους. Δεν ξέρουμε γιατί, αλλά γνωρίζουμε το εξής: το ανθρώπινο μυαλό δεν μπορεί να επεξεργαστεί με ασφάλεια αυτού του είδους τη σφαγή, την αβεβαιότητα και τον τρόμο. Απλώς δεν μπορεί. Κανένας δεν επιστρέφει ίδιος από τον πόλεμο.
Η Κριστίν Χάνα θίγει με ακραίο ρεαλισμό και γενναιότητα το θέμα της ΔΜΣ, τη Διαταραχή του Μετατραυματικού Στρες, που ταλαιπωρεί τους ανθρώπους που γυρίζουν από τον πόλεμο, και καταγγέλλει το ότι οι κυβερνήσεις συνήθως δε μεριμνούν επαρκώς για το ζήτημα αυτό, αφήνοντας πολλούς επιζώντες να οδηγούνται στην αυτοκαταστροφή μετά την επιστροφή τους στην πατρίδα. Συγχρόνως, ανατέμνει τα προβλήματα ενός σύγχρονου γάμου με ευαισθησία, καθώς και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι έφηβοι και τις δυσκολίες των γονιών να τις χειριστούν. Θίγει επίσης τις προκαταλήψεις που αντιμετωπίζει στην κοινωνία μία γυναίκα στρατιωτικός, ακόμη και σήμερα.
Τη μετάφραση υπογράφει η Χριστίνα Σωτηροπούλου, η οποία μετέφερε με άψογο τρόπο το κείμενο στην ελληνική γλώσσα, αποδίδοντας υπέροχα τα συναισθήματα των πρωταγωνιστών. Εν ολίγοις, η Κριστίν Χάνα στα καλύτερά της!
Στην πρώτη γραμμή
Kristin Hannah
μετάφραση: Χριστίνα Σωτηροπούλου
Κλειδάριθμος
544 σελ.
ISBN 978-960-645-764-7
Τιμή €19,90
Λεύκη Σαραντινού ιστορικός και συγγραφέας
https://diastixo.gr/kritikes/xenipezografia/25027-stin-proti-grammi
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου