Ο Νικόλαος Νίκας είναι εκδότης βιβλίων (Εκδόσεις Νίκας). Έχει σπουδάσει Διοίκηση Επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο του Plymouth στην Αγγλία και είναι κάτοχος Master of Philosophy (M.Phil.) σε Εκδοτικές Σπουδές από το Πανεπιστήμιο Stirling της Σκοτίας. Έχει διατελέσει πρόεδρος του Συνδέσμου Εκδοτών Βιβλίου (Σ.ΕΚ.Β.) και έχει συμμετάσχει ως ομιλητής σε συνέδρια με θέμα το βιβλίο. Φέτος συμπληρώνονται 75 χρόνια από την ίδρυση των Εκδόσεων Νίκας και, με αυτή την αφορμή, συζητήσαμε μαζί του για το παρόν και το μέλλον του εκδοτικού οίκου, αλλά και για το εκδοτικό τοπίο στη χώρα μας σήμερα.
Θέλετε να μας πείτε δυο λόγια για τα παιδικά σας χρόνια;
Γεννήθηκα στην Αθήνα το 1977. Τα παιδικά μου χρόνια ήταν όπως πρέπει: ανέμελα. Αγαπούσα (και αγαπώ) πολύ το μπάσκετ και τα βιβλία. Από πολύ μικρός ήμουν εξοικειωμένος και με την εκδοτική διαδικασία, λόγω του παππού και του πατέρα μου. Τα βιβλία ήταν η καθημερινότητα του σπιτιού μας, της ζωής μας.
Ποιο ήταν το αγαπημένο σας βιβλίο όταν ήσασταν παιδί;
Το αγαπημένο μου βιβλίο ήταν το μυθιστόρημα Από τη Γη στη Σελήνη του Ιούλιου Βερν. Σαν παιδί, θαύμαζα τη φαντασία αυτού του συγγραφέα. Κάθε σελίδα της ιστορίας ήταν και μία ανακάλυψη για μένα. «Αν δεν κοιτάς εκεί που θες να πας, τότε θα πας εκεί που κοιτάς» λένε. Κι εγώ έμαθα από μικρός να θέτω υψηλούς στόχους, για πολλούς άπιαστους, όπως η Σελήνη. Αλλά μόνο με στόχους και όραμα προχωράς στη ζωή.
75 χρόνια Εκδόσεις Νίκας. Ποιοι είναι οι σημαντικότεροι σταθμοί αυτής της μεγάλης εκδοτικής πορείας;
Οι Εκδόσεις Νίκας ιδρύθηκαν το 1948 από τον παππού μου, Νικόλαο Δ. Νίκα. Δραστηριοποιήθηκαν εκδίδοντας, μεταξύ άλλων, κάποια από τα κορυφαία κλασικά λογοτεχνικά, επιστημονικά και φιλοσοφικά έργα των Ουγκό, Χάμσουν, Χέμινγουεϊ, Φρόιντ, Νίτσε, καθώς και δύο σημαντικά φιλολογικά πονήματα: τις συλλογές δημοτικών τραγουδιών των Φοριέλ και Πασσώφ. Αργότερα, εξέδωσαν την Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη καθώς και μεγάλο αριθμό λεξικών. Ακολούθησε η «Ιστορία του Ελληνικού Έθνους» των Παπαρρηγόπουλου και Καρολίδη. Το 1973 οργανώσαμε μία τεράστια παρέλαση αρμάτων της Disney στο κέντρο της Αθήνας, για την προώθηση της 20τομης εγκυκλοπαίδειας «Ο θαυμαστός κόσμος των γνώσεων» της Disney. Το 2003 εκδώσαμε το Στον μπαμπά μου θα το πω, το πρώτο παιδικό βιβλίο για το bullying στην Ελλάδα. Με αυτό εγκαινιάστηκε μία καινοτόμα σειρά προσχολικής ηλικίας, που ακόμη και σήμερα αγγίζει ευαίσθητα θέματα όπως η διαφορετικότητα και η αναπηρία. 75 χρόνια ζωής συνεπάγονται 75 χρόνια αδιάκοπης δουλειάς και πολλών σημαντικών σταθμών. Κάθε ένας από αυτούς διαπνέεται από τη φιλοσοφία μας: «Κανένα βιβλίο δίχως σπίτι, κανένα σπίτι δίχως βιβλίο».
Και ποιο είναι το εκδοτικό σας στίγμα σήμερα;
Με σεβασμό στον αναγνώστη και το καλό βιβλίο, εκδίδουμε βιβλία για να ανακαλύψει κανείς τον εαυτό του μέσα από τη λογοτεχνία, την ποίηση, την ψυχολογία/ψυχανάλυση, το θέατρο, την τέχνη, τις μελέτες ή και τα παραμύθια. Τις διάφορες σειρές των Εκδόσεών μας τις επιμελούνται σημαντικοί άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών, όπως ο Μάνος Στεφανίδης, ομότιμος καθηγητής ΕΚΠΑ και ιστορικός τέχνης, και ο Βάλτερ Πούχνερ, επίτιμος καθηγητής ΕΚΠΑ και διακεκριμένος θεατρολόγος. Έχουμε, επίσης, την τύχη να εκδίδουμε σημαντικούς δημιουργούς, όπως ο Ιωσήφ Βεντούρας, η Τασούλα Καραγεωργίου, ο Ηρακλής Λογοθέτης, ο Δημοσθένης Δαββέτας, ο Κωνσταντίνος Μπούρας, ο Χριστόφορος Χριστοφής κ.ά., αλλά και να αναδεικνύουμε νέους ταλαντούχος δημιουργούς. Στηρίζουμε τη φιλαναγνωσία προσφέροντας στο κοινό βιβλία που αξίζει να διαβαστούν.
Ποιο θεωρείτε ότι είναι το σπουδαιότερο βιβλίο που έχετε εκδώσει μέχρι σήμερα;
Αν και πιστεύω πολύ στη σπουδαιότητα όλων των βιβλίων μας, καθώς όλα εκδίδονται κατόπιν πολύπλευρης αξιολόγησης, θα διαλέξω το Στον μπαμπά μου θα το πω του Μιχάλη Κουντούρη. Σε μια εποχή που κανείς δεν μιλούσε για το bullying στην Ελλάδα –κατά την προσφιλή συνήθεια τα «άβολα» να τα κρύβουμε κάτω από το χαλί− εμείς τολμήσαμε να το «συζητήσουμε» με τα παιδιά. Και η επιλογή μας δικαιώθηκε. Το βιβλίο αγαπήθηκε πολύ στην Ελλάδα και σημείωσε μεγάλη επιτυχία και στο εξωτερικό. Τα δικαιώματά του πουλήθηκαν στη Γαλλία (Éditions Milan), στην Αγγλία και την Αμερική (Brimax).
Υπάρχει κάποιο βιβλίο στο οποίο να πιστέψατε πολύ, αλλά η ανταπόκριση του αναγνωστικού κοινού να μην ήταν αυτή που αναμένατε;
Για να αποφασίσουμε να εκδώσουμε ένα βιβλίο, σημαίνει πως πιστεύουμε πολύ σε αυτό. Μπορεί να υπάρξουν φορές που η χρονική στιγμή της έκδοσης ή οι γενικές συνθήκες να μην ευνοήσουν ιδιαίτερα την έκδοση, αλλά αυτά συμβαίνουν παντού. Στις Εκδόσεις Νίκας τις όποιες δυσκολίες τις μετατρέπουμε σε προκλήσεις. Κανένα βιβλίο δεν αφήνεται στην τύχη του μετά την έκδοσή του. Στηρίζουμε το «ταξίδι» του ως τις καρδιές των αναγνωστών.
Έμαθα από μικρός να θέτω υψηλούς στόχους, για πολλούς άπιαστους, όπως η Σελήνη.
Πόσα χειρόγραφα υποψήφιων συγγραφέων λαμβάνετε τον μήνα και πόσα από αυτά διαβάζετε ο ίδιος;
Οι Εκδόσεις μας δέχονται σημαντικό όγκο έργων προς αξιολόγηση κάθε μήνα. Οι συνεργάτες μου ασχολούνται με το δύσκολο κομμάτι της αξιολόγησής τους και μελετάμε κατόπιν, μαζί, τις εισηγήσεις τους. Είμαι ενήμερος για κάθε τίτλο που κατατίθεται για αξιολόγηση και αυτός που εγκρίνει το εκδοτικό μας πρόγραμμα. Στην προσωπική μου ζωή, δυστυχώς, δεν υπάρχει πολύς χρόνος για διάβασμα, όσο κι αν το επιθυμώ. Διαβάζω μόνο επιλεγμένα χειρόγραφα. Αυτή την περίοδο προτιμώ τα ιστορικά και βιογραφικά έργα.
Πόσους τίτλους εκδίδετε ετησίως και σε ποιες κατηγορίες ανήκουν;
Τα τελευταία χρόνια εκδίδαμε περίπου 60 τίτλους ετησίως. Τα έργα κατανεμήθηκαν αναλογικά στις διάφορες κατηγορίες μας: Σύγχρονη Ελληνική Λογοτεχνία, Ποίηση, Κλασική Ξένη Λογοτεχνία, Ψυχολογία/Ψυχανάλυση, Παιδικό Εικονογραφημένο, Θέατρο, Τέχνη, Μελέτες. Φέτος, όμως, όπως όλα δείχνουν θα κυκλοφορήσουν ως το τέλος της χρονιάς περισσότερα βιβλία. Το εκδοτικό μας πρόγραμμα, χάρη στην εμπιστοσύνη ολοένα περισσότερων χαρισματικών δημιουργών, είναι ιδιαίτερα πλούσιο. Κι αυτό μας δίνει ιδιαίτερη χαρά.
Ποιους πέντε τίτλους ξεχωρίζετε από αυτούς που θα εκδώσετε το επόμενο διάστημα;
Στηρίζω απόλυτα όλα τα βιβλία μας που πρόκειται να εκδοθούν. Αν έπρεπε να διαλέξω πέντε από αυτά, με δυσκολία θα έλεγα τον Μονόκερω, ένα εξαιρετικό διηλικιακό παραμύθι του Γιώργου Λεμπέση, την Πείνα του νομπελίστα Κνουτ Χάμσουν, που είχε εκδώσει ο παππούς μου και με συγκίνηση θα επανεκδώσουμε, μία μελέτη για την Κατίνα Παπά, μια σημαντική προσωπικότητα της βορειοηπειρώτικης διανόησης, καθώς και μία ακόμη ενδιαφέρουσα μελέτη με τίτλο: Εθνικός διχασμός και φιλοβασιλικοί εξόριστοι στη Σκόπελο. Τέλος, θα αναφερθώ στην ποιητική συλλογή Κανένας πόλεμος στην Τροία, μια εξαιρετική μετάφραση της Πέρσας Κουμούτση στον Σύρο ποιητή Nouri al-Jarrah, αφιερωμένη στους «Τρώες» της εποχής, που μόλις κυκλοφόρησε.
Ποια είναι η σχέση σας με το ebook και το audiobook;
Οι καιροί προχωρούν, η τεχνολογία είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας. Μπορεί να είμαι από τους ρομαντικούς αναγνώστες που αγαπούν να γυρίζουν τις σελίδες των βιβλίων, αλλά πιστεύω πως τα ebooks και τα audiobooks ήρθαν για να μείνουν. Το βιβλίο πρέπει να είναι προσβάσιμο σε όλους. Έτσι τονώνεται η φιλαναγνωσία: όταν όποιος θέλει να διαβάσει μπορεί να βρει και τον τρόπο που τον βολεύει, του αρέσει ή τον διευκολύνει να το κάνει.
Πριν καλά καλά ξεμπερδέψουμε με την πανδημία, ξέσπασε η ενεργειακή κρίση με άμεσο αντίκτυπο στην αγορά του βιβλίου. Εσείς πώς αντιμετωπίζετε τα νέα δεδομένα;
Οι καιροί είναι δύσκολοι και για τους εκδότες και για τους αναγνώστες. Από τη δική μας πλευρά πορευόμαστε, σε πείσμα των καιρών, όπως πάντοτε: με αισιοδοξία, σεβασμό, χωρίς εκπτώσεις στην ποιότητά μας και χωρίς αυξήσεις στις τιμές των βιβλίων.
Πολλοί λένε ότι κάποιο βιβλίο τούς άλλαξε τη ζωή. Ισχύει κάτι τέτοιο για σας;
Από κάθε βιβλίο ο καθένας παίρνει ό,τι έχει περισσότερο ανάγκη. Πολλά είναι τα αναγνώσματα που με άγγιξαν όλα αυτά τα χρόνια και μου έδωσαν σημαντικά εφόδια. Δεν μπορώ να ξεχωρίσω κάποιο, γιατί σίγουρα θα αδικούσα κάποιο άλλο. Όταν τα βιβλία είναι ανοιχτά, μόνο κερδισμένος μπορείς να βγεις. Κι εγώ δεν αποτελώ εξαίρεση σε αυτό. Διαβά-ΖΩ για να ανακαλύπτω τον εαυτό μου. Διαβά-ΖΩ για να θέτω στέρεες βάσεις για το αύριο. Διαβά-ΖΩ γιατί η φιλαναγνωσία μπορεί να φτιάξει τον κόσμο μας καλύτερο. Μπορεί να τον φτιάξει όπως πρέπει να είναι.
Μοιραστείτε μαζί μας μία χρήσιμη συμβουλή που σας έδωσαν κάποτε.
Είχα την τύχη να συναντήσω πολλούς ανθρώπους που με την εμπειρία της ζωής τους, τη σοφία, την καλοσύνη ή και την απλότητά τους μου έδωσαν πολύτιμες συμβουλές. Τις κρατώ παρακαταθήκη και προχωρώ. Η πιο σημαντική από όλες, όμως, αυτή που είναι σημαία στη ζωή μου, προσωπική και επαγγελματική, είναι μία: «Να μην τα παρατάς». Κι αυτό κάνω: Δεν τα παρατάω…
Ράνια Μπουμπουρή, δημοσιογράφος, επιμελήτρια εκδόσεων, μεταφράστρια και συγγραφέας παιδικής λογοτεχνίας
https://diastixo.gr/sinentefxeis/ellines/20862-nikolaos-nikas
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου