Περσείδες. Πιο θεαματική της δεκαετίας η βροχή αστεριών του Αυγούστου
Φέτος το μέγιστο της βροχής διαττόντων αστέρων θα λάβει χώρα 11 έως 13 Αυγούστου 2017. Η Σελήνη, με φωτισμένη επιφάνεια κατά 80% (τρίτο τέταρτο) θα ανατείλει και θα φωτίσει έντονα τον ουρανό μετά τις 12:00 τα μεσάνυχτα. Μπορεί να μη δούμε 80 έως 100 διάττοντες την ώρα, αλλά σίγουρα θα βλέπουμε περίπου έναν κάθε 1,5 – 2 λεπτά.
Το βράδυ του Σαββάτου 12 Αυγούστου προς τα χαράματα της Κυριακής, στο νυχτερινό ουρανό της χώρας μας και γενικότερα του βορείου ημισφαιρίου θα κορυφωθεί η πιο θεαματική θερινή βροχή από «πεφταστέρια», οι διάττοντες Περσείδες.
Εφόσον ο ουρανός δεν έχει σύννεφα, όσοι μείνουν ξύπνιοι θα έχουν την ευκαιρία να δουν το θεαματικό αστρονομικό φαινόμενο.
Περσείδες. Βροχή διαττόντων (μετέωρα ή πεφταστέρια)
Οι Περσείδες είναι βροχή διαττόντων (μετέωρα ή πεφταστέρια όπως είναι κοινώς γνωστά στην παράδοση, τα οποία, σύμφωνα με την λαϊκή δεισιδαιμονία, όταν τα βλέπεις να πέφτουν μπορείς να κάνεις μια ευχή που θα πραγματοποιηθεί).
Στην πραγματικότητα δεν είναι αστέρια που «πέφτουν». Πρόκειται για μικρά κομμάτια (μέχρι και σε μορφή σκόνης) τα οποία είναι απομεινάρια του κομήτη Σουίφτ-Τάτλ (109P/Swift-Tuttle) και όταν εισέρχονται στην ατμόσφαιρα της Γης με τεράστιες ταχύτητες καίγονται εξαιτίας της τριβής με την ατμόσφαιρα μέσα σε δευτερόλεπτα.
Όποια από αυτά είναι αρκετά μεγάλα ώστε να φτάσουν στην επιφάνεια της Γης ονομάζονται μετεωρίτες, ενώ όσα είναι τόσο λαμπρά που φαίνονται να σχίζουν τον ουρανό ονομάζονται βολίδες.
Συνήθως στο μέγιστο της βροχής πέφτει ένα μετέωρο το λεπτό. Ονομάζονται Περσείδες, επειδή το ακτινοβόλο σημείο τους προβάλλεται στον αστερισμό Περσέα, φαίνεται δηλαδή σαν να έρχονται από την κατεύθυνση αυτή.
Το μεγαλύτερο μέρος του υλικού αυτού από τον κομήτη Σουίφτ-Τάτλ περιπλανάται στον διαπλανητικό χώρο εδώ και χίλια περίπου χρόνια αφότου εγκατέλειψε τον κομήτη.
Υπάρχει ωστόσο και μία σχετικώς νέα συνιστώσα, μία λωρίδα υλικού που αποσπάσθηκε από τον κομήτη το έτος 1862. Ο ρυθμός των μετεώρων όταν η Γη συναντήσει αυτή την, πυκνή ακόμα, λωρίδα είναι πολύ υψηλότερος από ό,τι κατά την υπόλοιπη βροχή.
Αναφέρονται παρατηρήσεις των Περσείδων εδώ και περίπου 20 αιώνες, με αρχαιότερη αναφερόμενη από την Άπω Ανατολή. Μία λαϊκή ονομασία της βροχής αυτής σε Ρωμαιοκαθολικές χώρες είναι «Δάκρυα του Αγίου Λαυρεντίου», καθώς στις 10 Αυγούστου τιμάται η μνήμη του μαρτυρίου του.
Η αρχή της βροχής είναι ορατή από τα μέσα Ιουλίου κάθε χρόνο, με την κορύφωση μεταξύ 9 και 14 Αυγούστου, οπότε ο ρυθμός των μετεώρων φθάνει τα 60 και πλέον ανά ώρα.
Εξαιτίας της τροχιάς του κομήτη, από την οποία εξαρτάται η θέση του ακτινοβόλου σημείου, οι Περσείδες παρατηρούνται κυρίως να διασχίζουν το Βόρειο Ημισφαίριο της ουράνιας σφαίρας.
Καθώς συμβαίνει με όλους τους διάττοντες αστέρες, ο ρυθμός τους μεγιστοποιείται κατά το χρονικό διάστημα αμέσως πριν την αυγή. Το 2009, ο μέγιστος Ζενίθιος Ωριαίος Ρυθμός προβλέφθηκε σε περίπου 120.
Πεφταστέρια. Εξήγηση των βροχών διαττόντων
Κάθε φορά που ένας περιοδικός κομήτης περνά από το περιήλιο της τροχιάς του παράγει μυριάδες σωματίδια, που ονομάζονται μετεωροειδείς, τα οποία αργά αλλά σταθερά διασκορπίζονται κατά μήκος της τροχιάς του κομήτη, σε μια αρκετά πλατιά ζώνη.
Αν η τροχιά της Γης γύρω από τον Ήλιο και η τροχιά του κομήτη πλησιάζουν αρκετά η μία την άλλη σε κάποια περιοχή, τότε η γη θα περνά μέσα από αυτό το «ρεύμα μετεωροειδών» επί λίγες ημέρες, περίπου τις ίδιες ημερομηνίες κάθε χρόνο. Τότε οι κάτοικοι της Γης παρατηρούν μία βροχή διαττόντων.
Οι συγκεκριμένοι κομήτες – πατέρες των περισσότερων καταγεγραμμένων βροχών διαττόντων έχουν πλέον ταυτοποιηθεί. Υπάρχουν και λίγες βροχές διαττόντων που προέρχονται από αστεροειδείς.
Η βαρυτική έλξη των πλανητών καθορίζει πού θα περάσει την τροχιά της Γης το ρεύμα μετεωροειδών. Σε μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα ωστόσο, τα ρεύματα αυτά μπορεί να εξελιχθούν κατά πολύπλοκους τρόπους.
Οι τροχιές ορισμένων περιοδικών κομητών βρίσκονται σε συντονισμό με τον Δία ή κάποιο άλλο μεγάλο πλανήτη: Ν περιφορές του κομήτη γίνονται στον ίδιο χρόνο με Μ περιφορές του πλανήτη, όπου Μ, Ν φυσικοί αριθμοί.
Επειδή τότε ο πλανήτης έχει την ίδια σχετική θέση ως προς το ρεύμα κατά διαστήματα, τείνει να τραβήξει τους μετεωροειδείς σε αυτή τη σχετική θέση, δημιουργώντας λεπτά «νήματα» αντί ρεύματα.
Επίσης, οι πολύ κοντινές διαβάσεις των ίδιων των μετεωροειδών από τους πλανήτες, τους επιταχύνουν ή τους επιβραδύνουν μεταβάλλοντας σημαντικά τις τροχιές τους. Αν ο πλανήτης είναι η Γη, αποτέλεσμα είναι η εμφάνιση κενών στη βροχή διαττόντων κατά το επόμενο έτος.
Τρίτος παράγοντας είναι η πίεση ακτινοβολίας από το φως και την υπόλοιπη ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία του Ηλίου, που οδηγεί ιδίως τους μικρότερους κόκκους μακρύτερα από τον Ήλιο.
Οι γνωστότερες βροχές διαττόντων
Η ευκολότερα παρατηρούμενη (εξαιτίας του καλού καιρού) βροχή διαττόντων είναι οι Περσείδες, που κορυφώνονται περί τις 12 Αυγούστου εκάστου έτους. Η θεαματικότερη όμως ιστορικά (κάθε 33 χρόνια που περνά ο κομήτης της) είναι οι Λεοντίδες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου