- Αγγελική Δημοπούλου
Ο Σάιμον Ο Φαολάιν είναι Ιρλανδός ποιητής, μεταφραστής και εκδότης του λογοτεχνικού περιοδικού Aneas. Το έργο του είναι βαθιά επηρεασμένο από την οικολογία και την αρχαιολογία. Έχει εκδώσει μέχρι σήμερα τέσσερις ποιητικές συλλογές και τρεις λογοτεχνικές μεταφράσεις, με τελευταία τη Μήδεια του Ευριπίδη. Έργα του έχουν τιμηθεί με τα βραβεία Glen Dimplex Prize και Strong Prize. H ποιητική συλλογή Γιορτάζω την πτώση είναι το πρώτο βιβλίο του που κυκλοφορεί στα ελληνικά, από τις Εκδόσεις Βακχικόν, σε απόδοση του Δημήτρη Τσεκούρα. Ο Σάιμον Ο Φαολάιν θα βρεθεί στην Αθήνα για την παρουσίαση του βιβλίου του, που θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 13 Σεπτεμβρίου στις 19:30 (σκηνή: Αντιγόνη Μεταξά-Κροντηρά), στο πλαίσιο του 53ου Φεστιβάλ Βιβλίου στο Πεδίον του Άρεως.
Η ποιητική σας συλλογή Γιορτάζω την πτώση κυκλοφόρησε πρόσφατα στα ελληνικά. Πώς νιώθετε γι’ αυτό το βιβλίο και τι σημαίνει για εσάς μια νέα μετάφραση;
Πρώτον, είναι τιμή μου να μεταφράζομαι σε οποιαδήποτε γλώσσα. Είναι κάτι που δίνει στα ποιήματα μια εντελώς νέα ύπαρξη σε ένα άλλο, παράλληλο γλωσσικό σύμπαν, ας πούμε. Αλλά είμαι ιδιαίτερα χαρούμενος που το έργο μου έχει μεταφραστεί στα ελληνικά, καθώς έχω ιδιαίτερη αγάπη για την ελληνική λογοτεχνία και τον πολιτισμό, είτε πρόκειται για τους τραγικούς δραματουργούς της κλασικής περιόδου (μάλιστα, έχω μεταφράσει ο ίδιος Ευριπίδη στα ιρλανδικά), είτε για ποιητές όπως ο Καβάφης ή ο Ελύτης.
Ό,τι βγαίνει σε ένα ποίημα είναι συχνά μια έκπληξη και για τον ίδιο τον ποιητή.
Τι είδους ποίηση θα συναντήσουμε στις σελίδες αυτής της συλλογής;
Τα ποιήματα του βιβλίου προέκυψαν από μια διαδικασία επιλογής, που αρχικά περιλάμβανε εκείνα τα ποιήματά μου που έχω μεταφράσει από το ιρλανδικό πρωτότυπο για αγγλικές εκδόσεις. Στη συνέχεια εμπιστεύτηκα τον μεταφραστή να επιλέξει εκείνα που του άρεσαν ποιητικά και που ένιωθε ότι θα ταίριαζαν καλά στα ελληνικά. Αυτή η εμπιστοσύνη είναι σημαντική επειδή, όπως γνωρίζω κι εγώ, λόγω του ότι τα ιρλανδικά και τα αγγλικά είναι τόσο διαφορετικές γλώσσες, αυτό που λειτουργεί καλά σε μια γλωσσική ομάδα δεν λειτουργεί πάντα σε μια άλλη. Έτσι, τα ποιήματα στο νέο βιβλίο έχουν περάσει από μια κελτική γλώσσα σε μια γερμανική γλώσσα και τελικά στην ελληνική. Η φύση των περισσότερων από αυτά τα ποιήματα είναι, νομίζω, διπλή: από τη μία πλευρά, είναι στοχασμοί πάνω στην προσωπική εμπειρία, ενώ από την άλλη εξετάζουν παγκόσμια ζητήματα ιστορίας, γλώσσας και αντίληψης. Έτσι, αντανακλούν αφενός την προσωπική μου εμπειρία –κάποιου δηλαδή που μεγάλωσε και έζησε στην ιρλανδόφωνη (γαελική) ατλαντική άκρη της Ιρλανδίας και αυτό ίσως δίνει στον Έλληνα αναγνώστη κάτι νέο και άγνωστο–, ενώ από την άλλη πλευρά περιέχουν επίσης (ελπίζω!) τα στοιχεία της κοινής ανθρώπινης εμπειρίας, που είναι απαραίτητα για να έχει η ποίηση ευρύτερη απήχηση.
Υπάρχουν συγκεκριμένα ζητήματα που επηρεάζουν ιδιαίτερα τη γραφή σας;
Νομίζω ότι τα ζητήματα που επηρεάζουν την ποίησή μου συνολικά είναι κυρίως οι τεράστιες, αδυσώπητες πιέσεις και επιδράσεις που μας επηρεάζουν ως άτομα, καθώς προσπαθούμε να χαράξουμε τον δρόμο μας στη ζωή· οι τεράστιες φυσικές, ιστορικές, πολιτισμικές και πολιτικές δυνάμεις τις οποίες πρέπει να αντιμετωπίσουμε όσο καλύτερα μπορούμε, είτε παλεύουμε μαζί τους είτε απλώς «ακολουθούμε το ρεύμα». Υπάρχουν πολλοί τρόποι να τις δούμε, βέβαια, κι εγώ τείνω να τις βλέπω υπό το πρίσμα του φυσικού κόσμου –ζώα, φυτά, πουλιά, και ούτω καθεξής–, κάτι που ήταν πάντα πολύ σημαντικό για μένα, αλλά και μέσα από ένα αρχαιολογικό πρίσμα, καθώς πέρασα πολλά χρόνια εργαζόμενος στην αρχαιολογία, κάτι που πιστεύω ότι με κάνει να βλέπω τη σύγχρονη ζωή χρησιμοποιώντας μια διαφορετική, πιο μακροπρόθεσμη προοπτική. Έτσι, ο συνδυασμός της τύχης και της επιλογής που διαμορφώνουν τη ζωή –που θα μπορούσε να ονομαστεί πεπρωμένο ή μοίρα από ανθρώπους που πιστεύουν σε τέτοια πράγματα– είναι ένα μεγάλο θέμα για μένα, όπως και τα ζητήματα της ανισότητας και της αδικίας. Τα περισσότερα από αυτά που γράφω αυτήν τη στιγμή έχουν να κάνουν με την κρίση στη βιοποικιλότητα και το κλίμα, και το πώς αυτή σχετίζεται με τη σταδιακή αποξένωση των ανθρώπων από τον φυσικό κόσμο. Αυτό θα είναι το θέμα της επόμενης συλλογής μου.
Θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μας πότε και πώς ανακαλύψατε την ποίηση;
Αν και διάβαζα πάντα ποίηση, από την εφηβεία μου, και συνήθιζα να αποστηθίζω ποιήματα που μου άρεσαν ιδιαίτερα, στην εφηβεία και στις αρχές της δεκαετίας των είκοσι, το μεγαλύτερο μέρος της καλλιτεχνικής μου ζωής είχε να κάνει με τη μουσική και τις εικαστικές τέχνες. Στα μέσα της δεκαετίας των είκοσι, ο καλύτερός μου φίλος πνίγηκε και, ως μέρος της διαδικασίας του πένθους, άρχισαν να εμφανίζονται αδικαιολόγητα στίχοι στο συνειδητό μου. Σταδιακά, συνδυάζοντάς τους, συνειδητοποίησα ότι έγραφα ποιήματα. Από εκεί ξεκίνησε αυτή η πορεία. Από εκεί προήλθε επίσης η επιλογή να γράφω στα ιρλανδικά αντί για τα αγγλικά (είμαι φυσικός ομιλητής και των δύο), καθώς αυτοί οι πρώτοι στίχοι μού ήρθαν στα ιρλανδικά. Έτσι, θα μπορούσε κανείς να πει ότι δεν βρήκα εγώ την ποίηση, αλλά μάλλον ότι η ποίηση βρήκε εμένα.
Τι είναι η ποίηση για τον Σάιμον και τι πιστεύει ο Σάιμον ότι είναι η ποίηση για τον κόσμο;
Για μένα η ποίηση είναι ο κύριος τρόπος έκφρασής μου και, επίσης, το σημείο όπου το συνειδητό μου επικοινωνεί με το υποσυνείδητό μου. Πιστεύω ότι η καλή ποίηση περιλαμβάνει, στην πλειοψηφία της, αυτή τη συνεργασία μεταξύ των δύο μερών του νου. Γι’ αυτό και ό,τι βγαίνει σε ένα ποίημα είναι συχνά μια έκπληξη και για τον ίδιο τον ποιητή – για μένα, τουλάχιστον. Η ποίηση είναι επομένως μια συναρπαστική αναζήτηση, που περιλαμβάνει τόσο τη μάθηση όσο και την περιπέτεια για τον ποιητή. Μπορεί να χρειαστεί τέχνη και σκληρή δουλειά κατόπιν, αλλά χωρίς την αρχική σπίθα –τη μούσα, αν θέλετε–, δεν υπάρχει ποίημα. Φυσικά, στη συνέχεια ο ποιητής πρέπει να αποφασίσει αν το ποίημα είναι αρκετά καλό για να το μοιραστεί με οποιονδήποτε άλλον. Για τον κόσμο, τα καλά ποιήματα είναι προφανώς ένα μεγάλο δώρο, που μπορεί να μοιραστεί σε στιγμές ευτυχίας ή όπου μπορεί να στραφεί για υποστήριξη σε στιγμές δυσκολίας. Αλλά η δημιουργία της ποίησης είναι επίσης κάτι καλό για τον κόσμο. Είναι, όπως προανέφερα, μια διαδικασία εσωτερικής ανακάλυψης και οδηγεί σε μια καλύτερη κατανόηση του εαυτού, κάτι που είναι απαραίτητο αν θέλουμε να έχουμε πραγματική ενσυναίσθηση για τους άλλους ανθρώπους και για τα υπόλοιπα πλάσματα. Σε έναν κόσμο όπου υπάρχει τόσος περιττός εξωτερικός θόρυβος και άσκοπη δράση (με μόνο νόημα να αποφεύγουμε να σκεφτόμαστε ή να αντιμετωπίζουμε τον εαυτό μας), νομίζω ότι η ποίηση χαρίζει μια εξαιρετική πειθαρχία.
Γιορτάζω την πτώση
22+1 ποιήματα
Σάιμον Ο Φαολάιν
απόδοση: Δημήτρης Τσεκούρας
Εκδόσεις Βακχικόν
56 σελ.
ISBN 978-618-231-230-8
Τιμή 10,60€
https://diastixo.gr/sinentefxeis/xenoi/25113-simon-o-faolain
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου