Monica Wood: «Πώς να διαβάσεις ένα βιβλίο»

 

Λεύκη Σαραντινού 

Πώς να διαβάσεις ένα βιβλίο; Υπάρχει, άραγε, ένας και παγιωμένος ορθός τρόπος ανάγνωσης ή αυτός διαφέρει από αναγνώστη σε αναγνώστη; Η Χάριετ, επικεφαλής μιας λέσχης ανάγνωσης που λειτουργεί στις γυναικείες φυλακές του Μέιν, αναλαμβάνει να μας μάθει τον σωστό τρόπο ανάγνωσης μέσα από τις συναντήσεις της με τις καταδικασμένες σε φυλάκιση γυναίκες. Το μόνο σίγουρο είναι ότι τόσο η ποίηση όσο και η πεζογραφία γεμίζουν την ψυχή μας με δύναμη, προκειμένου να συνεχίσουμε το ταξίδι της ζωής μας ευχάριστα…

Αυτόν τον τίτλο επιλέγει να δώσει στο μυθιστόρημά της η βραβευμένη Αμερικανίδα συγγραφέας Μόνικα Γουντ, από το Πόρτλαντ του Μέιν, η οποία έχει γράψει τέσσερα μυθιστορήματα, βιογραφίες και πολλά θεατρικά έργα. Ένα βιβλίο, λοιπόν, πρέπει να διαβάζεται αργά, έτσι ώστε να δίνεται χρόνος στον αναγνώστη να στοχαστεί πάνω σε αυτό, αλλά και να συζητήσει το περιεχόμενό του με άλλους. Σε αυτό, εξάλλου, δεν χρησιμεύουν και οι λέσχες ανάγνωσης, μεγάλη μόδα σήμερα παντού ανά την υφήλιο;

Η Βάιολετ, η εικοσιδυάχρονη πρωταγωνίστρια του βιβλίου, αποκόμισε πολλές καλές εμπειρίες από τη λέσχη φιλαναγνωσίας της φυλακής, με επικεφαλής τη συνταξιούχο φιλόλογο Χάριετ. Η Βάιολετ έκανε μία φορά στη ζωή της ένα τρομερό λάθος και το πλήρωσε πολύ ακριβά: δέχτηκε, όντας μεθυσμένη και η ίδια, να οδηγήσει το αμάξι του επίσης μεθυσμένου φίλου της, και έγινε η αιτία να σκοτωθεί μία μεσήλικη νηπιαγωγός. Έτσι, καταδικάστηκε σε φυλάκιση είκοσι δύο μηνών, με το φοβερό τίμημα να αποκοπεί εντελώς από την οικογένειά της, την αδελφή της και τις θείες της – η μητέρα της έχει πια πεθάνει όταν εκείνη αποφυλακίζεται, ενώ τον πατέρα της τον είχε χάσει όταν ήταν μικρή. Όταν, επομένως, βγει από τη φυλακή, η εναπομείνασα οικογένειά της δεν θα θέλει να την ξαναδεί ούτε ζωγραφιστή.

Ένα από τα κεντρικά θέματα του βιβλίου είναι ακριβώς αυτό: Μπορεί άραγε ένας νέος άνθρωπος να προσδοκά να ζήσει ξανά μια κανονική ζωή μετά την αποφυλάκισή του, αποβάλλοντας το στίγμα του εγκληματία; Ή η κοινωνία πάντοτε καταδικάζει τέτοιους ανθρώπους και δεν τους δίνει ποτέ μία δεύτερη ευκαιρία; Είναι, όμως, όλοι οι καταδικασθέντες εγκληματίες; Η συγκεκριμένη κοπέλα φυσικά και δεν είναι, καθώς ολοφάνερα είχε μία άτυχη στιγμή εξαιτίας της νεανικής απερισκεψίας της. Είναι, λοιπόν, δίκαιο να πληρώνει μία ολόκληρη ζωή για ένα νεανικό λάθος της;

Άφθονη τροφή για σκέψη, θέτοντας τα παραπάνω ερωτήματα, προσφέρει η Γουντ, όμως δεν αρκείται στα παραπάνω, αλλά κάνει ακόμα πιο περίτεχνο το όλο ζήτημα με την προσθήκη του χαρακτήρα του Φρανκ στην υπόθεση.

Ένα βιβλίο που καθηλώνει τον αναγνώστη με τον γρήγορο ρυθμό του.

Να πούμε εδώ ότι η Χάριετ συναντά τη Βάιολετ όταν αποφυλακίζεται και τη βοηθά να ξεκινήσει και πάλι από το μηδέν. Ο Φρανκ είναι ο σύζυγος της αποθανούσας νηπιαγωγού και, ως εκ θαύματος, ενώ αγαπούσε τη σύζυγό του, δεν φαίνεται να κρατά καμία κακία στη Βάιολετ, όταν τυχαίνει να τη συναντήσει σε ένα βιβλιοπωλείο. Τότε οι ζωές των τριών τους θα πλεχτούν με απρόσμενο τρόπο. Ο Φρανκ είναι διατεθειμένος να συγχωρήσει την –ακουσίως– δολοφόνο της γυναίκας του, σε αντίθεση με την –παντρεμένη και μητέρα– κόρη του, Κρίστι, η οποία δεν μπορεί να ξεπεράσει το δυστύχημα και τη συνακόλουθη μνησικακία της απέναντι στη Βάιολετ…

Όταν η Βάιολετ θα γίνει τελικά δεκτή για δουλειά σε ένα εργαστήρι παρατήρησης αφρικανικών γκρίζων παπαγάλων, η ζωή της θα αλλάξει προς το καλύτερο, μιας και λατρεύει τα ζώα και θα συμπαθήσει πολύ τον γενικά αντιπαθή Ρώσο επιστήμονα, που είναι επικεφαλής.

Η συγγραφέας εισάγει πολλά και διαφορετικά θέματα στην πλοκή του βιβλίου της με έξυπνο τρόπο, οδηγώντας την υπόθεση σε ένα αναπάντεχο φινάλε. Η συγχώρεση, οι συνθήκες στις φυλακές, η ζωή μετά τη φυλακή, το ζήτημα των παράλληλων ερωτικών δεσμών για τους παντρεμένους, το ερώτημα αν όλοι οι καταδικασθέντες είναι εγκληματίες και αν αξίζει να φερόμαστε σε όλους αδιακρίτως ως τέτοιους, η αγάπη για τα ζώα και τη λογοτεχνία, η ανάγκη των ηλικιωμένων για συντροφιά, η αγάπη και η συμβίωση σε έναν γάμο, οι δεσμοί με τη βιολογική μας οικογένεια, η βοήθεια προς τον συνάνθρωπο, η εντύπωση που μένει από την καταπληκτική ικανότητα μάθησης της αφρικανικών γκρίζων παπαγάλων, άγνωστη στους περισσότερους αναγνώστες, όλα αυτά δημιουργούν ένα βιβλίο που καθηλώνει τον αναγνώστη με τον γρήγορο ρυθμό του.

Η Γουντ προβαίνει σε πολλές αναδρομές στο βιβλίο της, αποκαλύπτοντάς μας σταδιακά τα απαραίτητα στοιχεία προκειμένου να ανασυνθέσουμε το παρελθόν των τριών πρωταγωνιστ(ρι)ών και να στοχαστούμε πάνω στα βαθιά αυτά ανθρώπινα ζητήματα, που τίθενται όμως επί τάπητος με τρόπο πρωτότυπο και ανάλαφρο. Ένα ιδιαίτερο βιβλίο με στοιχεία που θα μας εκπλήξουν, στην εύρυθμη μετάφραση της Βάσιας Τζανακάρη.

«Εγώ το έβαλα στα πόδια. Μιλάω μόνο για μένα. Καθώς η Λορέιν πέθαινε μόνη, εγώ έτρεχα προς το αυτοκίνητο του Τρόι που περίμενε, το αυτοκίνητο με το οποίο θα διαφεύγαμε, αλλά ήδη σταματούσαν άλλοι οδηγοί, καλοί Σαμαρείτες, έτρεχαν και φώναζαν, και ο κόσμος ξύπνησε, κι ήταν πια πολύ αργά για να μην κάνουμε το σωστό. Να μην κάνω. Πολύ αργά να μην κάνω εγώ το σωστό. Παντού καλοί Σαμαρείτες που έκαναν το σωστό».

 

Πώς να διαβάσεις ένα βιβλίο
Monica Wood
μετάφραση: Βάσια Τζανακάρη
Κλειδάριθμος
408 σελ.
ISBN 978-960-645-711-1
Τιμή €17,70

Λεύκη Σαραντινού ιστορικός και συγγραφέας

https://diastixo.gr/kritikes/xenipezografia/24873-pos-na-diavaseis-ena-vivlio

https://diastixo.gr/