- Βίκυ Πορφυρίδου
Ο Γιέσπερ Λάρσον είναι Σουηδός συγγραφέας. Έχει γράψει ένα μυθιστόρημα, μία νουβέλα και μία συλλογή διηγημάτων. Η νουβέλα του Μια έγνοια την ημέρα κυκλοφόρησε πρόσφατα στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Βακχικόν, σε μετάφραση Γιώτας Ποταμιάνου, δίνοντάς μας την αφορμή για την ακόλουθη συνέντευξη.
Το βιβλίο σας Μια έγνοια την ημέρα αγγίζει θέματα μοναξιάς, παράνοιας και ανδρικής ταυτότητας. Τι σας ενέπνευσε να γράψετε αυτή την ιστορία και πώς αναπτύξατε τον χαρακτήρα του Μπενγκτ;
Η πρόθεσή μου αρχικά ήταν να γράψω για έναν άντρα που ζηλεύει τη γυναίκα του και αρχίζει να την παρακολουθεί. Αλλά μετά συνειδητοποίησα ότι η ιστορία θα είχε μεγαλύτερη δύναμη για μένα αν αφορούσε έναν πατέρα που αισθάνεται ότι πρόκειται να χάσει την κόρη του. Για να καταφέρω να βυθιστώ πραγματικά σε ένα έργο, να ζω μέσα σε αυτό και μαζί του, η ιστορία πρέπει –συχνά για πολλά χρόνια, μέρα με τη μέρα– να με συναρπάζει. Συνήθως δεν σκέφτομαι πώς θα εξελιχθεί ο ήρωάς μου. Τα βιβλία μου αναπτύσσονται με έναν τρόπο διαισθητικό. Έχω ένα όραμα –μερικές φορές το βλέπω καθαρά, άλλες πάλι όχι– και προσπαθώ να το αποτυπώσω όσο καλύτερα γίνεται. Οι διάφοροι χαρακτήρες δεν έχουν άλλη επιλογή παρά να ακολουθήσουν την ιστορία. Ή μήπως είμαι εγώ που τους ακολουθώ; Μερικές φορές δεν είμαι τόσο σίγουρος ποιος παίρνει τα ηνία. Όμως, από την άλλη, πρέπει να υπάρχει ένα μυστήριο σε όλες τις καλές ιστορίες, ακόμα και στη διαδικασία δημιουργίας τους – κάτι που δεν μπορεί εύκολα να εξηγηθεί. Ένας συγγραφέας που ξέρει τα πάντα για τους χαρακτήρες του είναι λιγότερο ενδιαφέρων από έναν που δεν ξέρει.
Το βιβλίο σας εμβαθύνει στην περίπλοκη σχέση ενός πατέρα που πενθεί και της έφηβης κόρης του. Πώς προσεγγίσατε τη συναισθηματική πολυπλοκότητα της δυναμικής τους;
Ήθελα το χάσμα μεταξύ τους να γίνεται όλο και μεγαλύτερο, μέχρι να είναι (σχεδόν) αδύνατο να γεφυρωθεί, και οι πράξεις του Μπενγκτ, στην προσπάθειά του να διατηρήσει κάποιον έλεγχο, να είναι αυτές που ωθούν την κόρη του να απομακρυνθεί όλο και περισσότερο από αυτόν. Για μένα, η πρώτη ρωγμή εμφανίζεται όταν εκείνη τον ρωτάει αν έχει πλύνει τα χέρια του, παρόλο που μόλις το είχε κάνει. Τότε περνάει πρώτη φορά από το μυαλό του η σκέψη ότι ίσως εκείνη να ντρέπεται γι’ αυτόν.
Ένας συγγραφέας που ξέρει τα πάντα για τους χαρακτήρες του είναι λιγότερο ενδιαφέρων από έναν που δεν ξέρει.
Η εμμονή του πρωταγωνιστή με τον δάσκαλο της κόρης του εγείρει ερωτήματα για την εμπιστοσύνη, τον έλεγχο και τον φόβο. Θεωρείτε τον Μπενγκτ έναν προστατευτικό πατέρα, έναν άντρα που βασανίζεται από την παράνοια, ή και τα δύο;
Όπως το βλέπω εγώ, ο Μπενγκτ ανησυχεί ότι δεν είναι αρκετός για την κόρη του, τη Μελίσα, φοβάται πως δεν της κάνει καλό. Αλλά μετατρέπεται η προστατευτικότητά του σε παράνοια; Αλήθεια, δεν είμαι σίγουρος, και αυτό ακριβώς είναι που θέλω να τονίσω – την αβεβαιότητα. Σίγουρα ξεπερνάει τα όρια στην προσπάθειά του να ελέγξει τη Μελίσα, να την πάρει πίσω, αλλά είναι δύσκολο να πει κανείς αν η ερμηνεία του για τα όσα συμβαίνουν γύρω του σχετίζεται με ένα είδος παράνοιας ή με την ίδια την πραγματικότητα – αν οι αντιλήψεις του είναι εντελώς αληθινές, μερικώς αληθινές ή εντελώς λανθασμένες. Βέβαια, ένας συγγραφέας δεν είναι πάντα ο πιο κατάλληλος άνθρωπος να ερμηνεύσει το έργο του. Ίσως και ποτέ.
Η νουβέλα σας αγγίζει το ζήτημα των κοινωνικών ανισοτήτων. Πώς διαμορφώνουν οι κοινωνικοί και οικονομικοί παράγοντες τις ζωές των ηρώων σας;
Ο Μπενγκτ είναι ένας άνθρωπος της εργατικής τάξης, αλλά δεν είναι φτωχός. Όπως πολλοί άλλοι που ασκούν παραδοσιακά επαγγέλματα, ζει αρκετά καλά. Κατά την άποψή μου, αυτό που τον βασανίζει περισσότερο είναι ένα αίσθημα κατωτερότητας, η αίσθηση πως αξίζει λιγότερο και ότι οι άνθρωποι που συναντάει στην ιστορία τού φέρονται με αυτόν τον τρόπο. Για παράδειγμα, η γιατρός, ο δάσκαλος δημιουργικής γραφής, ίσως ακόμα και η αστυνομία. Γνωρίζω αυτή την αντίληψη από τα παιδικά μου χρόνια – ότι η εργατική τάξη προβάλλει την αυτοπεριφρόνησή της σε όσους βρίσκονται «από πάνω». Όσον αφορά τη θέση της κόρης του σε όλα αυτά, δεν είμαι πραγματικά σίγουρος, αλλά έχω την αίσθηση ότι δεν την ενδιαφέρει ιδιαίτερα. Στην αρχή του έργου, αναφέρεται ότι εκείνη «προχώρησε προς την καινούργια της τάξη». Ο Μπενγκτ, που αφηγείται την ιστορία, εννοεί τη νέα της τάξη στο σχολείο, αλλά αυτό είναι κάτι που μπορεί φυσικά να ερμηνευτεί με δύο τρόπους. Ξεκινάει ένα ταξίδι μακριά από τις ρίζες της εργατικής τάξης προς μια άλλη κοινωνική τάξη, κάτι που ο ίδιος δεν είχε ποτέ την ευκαιρία να κάνει.
Η νουβέλα σας Μια έγνοια την ημέρα κυκλοφορεί πλέον και στα ελληνικά. Ποιες οι σκέψεις σας γι’ αυτό;
Είναι η πρώτη φορά που κάποιο βιβλίο μου μεταφράζεται σε μια άλλη γλώσσα. Είμαι εξαιρετικά χαρούμενος και περήφανος που η νουβέλα μου κυκλοφορεί στην Ελλάδα, μια χώρα με τόσο πλούσια πολιτισμική ιστορία, που έχει επηρεάσει ολόκληρο τον κόσμο. Νιώθω ότι έχει έναν συμβολισμό το γεγονός πως η γενέτειρα του δυτικού πολιτισμού είναι και η πρώτη χώρα εκτός Σουηδίας όπου εκδίδεται ένα από τα βιβλία μου. Το πώς αυτό θα με επηρεάσει, μένει να φανεί.
Μια έγνοια την ημέρα
Γιέσπερ Λάρσον
μετάφραση: Γιώτα Ποταμιάνου
Εκδόσεις Βακχικόν
120 σελ.
ISBN 978-618-231-175-2
Τιμή €12,72
https://diastixo.gr/sinentefxeis/xenoi/24464-jesper-larsson-sunentuxi-sti-viki-porfuridou
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου